Sơ đồ tư duy bài Bàn luận về phép học dễ nhớ, ngắn gọn

Sơ đồ tư duy bài Bàn luận về phép học dễ nhớ, ngắn gọn

Tải xuống

Nhằm mục tiêu giúp học viên thuận tiện hệ thống hóa được kiến thức và kỹ năng, nội dung những tác phẩm trong chương trình Ngữ văn 8, chúng tôi biên soạn bài viết Sơ đồ tư duy bài Bàn luận về phép học dễ nhớ, ngắn gọn với vừa đủ những nội dung như tìm hiểu và khám phá chung về tác phẩm, tác giả, bố cục tổng quan, dàn ý nghiên cứu và phân tích, bài văn mẫu nghiên cứu và phân tích, …. Hi vọng qua Sơ đồ tư duy bài Bàn luận về phép học sẽ giúp học viên nắm được nội dung cơ bản của bài Bàn luận về phép học .

A. Sơ đồ tư duy bài Bàn luận về phép học

B. Tìm hiểu bài Bàn luận về phép học

I. Tác giả

– Nguyễn Thiếp ( 1723 – 1804 ) tự là Khải Xuyên, hiệu là Lạp Phong Cư Sĩ, người đương thời kính trọng gọi là La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp .
– Quê quán : làng Mật Thôn, xã Nguyệt Ao, huyện La Sơn ( nay thuộc huyện Đức Thọ ) tỉnh TP Hà Tĩnh .
– Cuộc đời và sự nghiệp sáng tác :
+ Ông từng làm quan dưới triều Lê nhưng sau đó từ quan về dạy học
+ Ông từng được vua Quang Trung viết thư mời giúp triều Tây Sơn, góp thêm phần thiết kế xây dựng quốc gia về mặt chính trị
+ Những tác phẩm tiêu biểu vượt trội : La Sơn tiên sinh thi tập, Hạnh Am di văn …

II. Tìm hiểu chung về tác phẩm

1. Hoàn cảnh sáng tác

Nguyễn Thiếp làm quan một thời hạn dưới triều Lê rồi về dạy học. Khi Quang Trung thiết kế xây dựng quốc gia đã viết thư mời ông giúp dân giúp nước về mặt văn hóa truyền thống giáo dục, thế cho nên tháng 8 năm 1971, Nguyễn Thiếp đã dâng lên vua bản tấu này

2. Xuất xứ

Trích từ bài tấu của Nguyễn Thiếp gửi vua Quang Trung vào tháng 8 – 1971 .

3. Thể loại: Tấu

4. Bố cục

– Phần 1 : Từ đầu đến “ điều tệ hại ấy ” : Mục đích của việc học
– Phần 2 : Tiếp đến “ xin chớ bỏ lỡ ” : Bàn luận về cách học
– Phần 3 : Còn lại : Tác dụng của việc học

5. Giá trị nội dung

Bài tấu giúp ta hiểu được mục tiêu của việc học là để làm người có đạo đức, có tri thức, góp thêm phần thiết kế xây dựng quốc gia chứ không phải học để cầu danh lợi. Học tốt phải có phương pháp học đặc biệt quan trọng học phải song song với hành .

6. Giá trị nghệ thuật

– Bài tấu có cách lập luận ngặt nghèo, lí lẽ rõ ràng
– Ngôn ngữ giản dị và đơn giản, rõ ràng, ý tứ thể hiện trực tiếp giàu sức thuyết phục

III. Dàn ý phân tích tác phẩm

1. Tác giả nêu lên mục đích chính của việc học

– Lựa chọn cách nói trực tiếp, không vòng vo, tác giả khẳng định chắc chắn mục tiêu chính của việc học là học đạo lí, học làm người bằng sự so sánh, liên tưởng đến hiện tượng kỳ lạ có thật : ngọc không mài không thành vật phẩm .

2. Phê phán những lối học sai trái, lệch lạc, không đạt hiệu quả

– Tác giả liên tục nêu thẳng tình hình nền giáo dục nước ta từ khi lập quốc đã bị thất truyền. Các lối học ông đưa ra phê phán gồm có :
+ Lối học a dua, hình thức
+ Lối học hòng cầu danh lợi
+ Đặc điểm chung của cả 2 lối học này và những lối học xấu đi khác là đều không chăm sóc đến tam cương, ngũ thường, đến kỹ năng và kiến thức thực học mà chỉ để thỏa mãn nhu cầu những nhu yếu không chính đáng .
+ Kết quả của những lối học lệch lạc : Hỏng từ chúa đến quần thần đến dân chúng. Chính điều ấy là một trong những nguyên do khiến nước mất nhà tan, vận nước ngắn ngủi, đời sống nhân dân không hề tăng trưởng, văn minh được .

3. Tác giả đề ra những phương pháp học đúng đắn, hiệu quả

– Mở rộng trường học, tạo điều kiện kèm theo thuận tiện cho người dân cả nước được đi học không kể giai cấp, những tầng lớp .
– Về tư tưởng, đạo lí gốc thì nhất định phải theo Chu Tử .
– Về phương pháp học : học từ đơn thuần đến phức tạp, tiến dần theo từng cấp học, học gắn liền với thực hành thực tế

IV. Bài phân tích

Nguyễn Thiếp còn có tên khác là La Sơn Phu Tử, quê ông ở xã Nguyệt Ao, huyện La Sơn, phủ Đức Thọ nay thuộc TP Hà Tĩnh, ông là người đức trọng, tài cao được vua Quang Trung rất trọng và mời ra giúp nước. Trong thời hạn giúp việc cho vua Quang Trung, ông đã viết bài tấu Luận học pháp. Bài tấu của ông có ba phần gồm có : phần một bàn về “ quân đức ” – Đức của vua, phần hai bàn về “ dân tâm ” – lòng dân, phần ba bàn về “ học pháp ” – phép học. Đoạn trích Bàn luận về phép học là phần thứ ba này .
Bàn luận về phép học là đoạn văn trích từ bài tấu của Nguyễn Thiếp gửi vua Quang Trung vào tháng 8 – 1791. Vua Quang Trung từng mời Nguyễn Thiếp ra hợp tác với triều Tây Sơn nhưng vì nhiều nguyên do nên ông chưa nhận lời. Ngày 10/7/1791, vua lại viết chiếu thư mời Nguyễn Thiếp vào Phú Xuân hội kiến vì có nhiều điều bài nghị. Lần này ông lòng vào Phú Xuân và dựa bàn quốc sự. Nhân lúc này, ông làm bài tấu bàn về ba việc mà bậc quân vương nên biết. Một là về quân đức : Mong bậc đế vương một lòng tu đức, lấy sự học vấn mà tăng thêm gia tài, hai là bài về dân tộc bản địa ( lòng dân ). Khẳng định ” Dân là gốc nước, gốc vững nước mới mạnh “, Ba là bàn về học pháp ( phép học ). Văn bản Bàn luận về phép học chính là nội dung thứ ba của bài tấu .
Trong đoạn trích, vấn đề tiên phong Nguyễn Thiếp đưa ra mục tiêu chân chính của việc học. Tác giả sử dụng câu châm ngôn vừa dễ hiểu vừa tăng thêm sức mạnh thuyết phục : “ Ngọc không mài, không thành vật phẩm ; người không học, không biết rõ đạo ”. Nhưng đạo ấy là gì ? Ấy là cái đích của sự học vậy. Theo tác giả thì ” Đạo là lẽ đối xử hằng ngày giữa mọi người “. Đạo dạy người ta về những mối quan hệ : hẹp thì với bản thân, trong mái ấm gia đình, rộng ra là ngoài xã hội. Mối quan hệ ấy trong khuôn khổ của xã hội phong kiến không nằm ngoài khái niệm “ tam cương ”, “ ngũ thường ” quen thuộc. Tóm lại, học trước hết là học đạo làm người, học để “ lập đức ” cho mình, để “ lập công ” nghĩa là phải góp sức năng lực cho xã hội. Đó là nền tảng của “ chính học ”, là cơ sở của một vương quốc nước mạnh dân giàu, xã hội thái bình, thịnh trị. Cách nhìn của tác giả đoạn văn có tầm kế hoạch lâu dài hơn vì nó đụng đến sự an nguy của xã tắc ( tức quốc gia ) .
Ở vấn đề thứ hai, phải Phục hồi lại mục tiêu của nền “ chính học ”, tác giả không nhắc lại mục tiêu của việc học nữa, vì nó đã được xác lập từ đầu. Đây là hiện tượng kỳ lạ chìm đi của quan điểm trong lập luận. Vì vậy, nếu người đọc vô tình sẽ có cảm xúc như thể hẫng hụt, thấy thiếu đi một cái gì lẽ ra phải có. Thay cho việc nhắc lại mục tiêu chân chính của việc học, tác giả cần đến việc chấn hưng trên cơ sở ấy. Sự việc chấn hưng to lớn và cấp thiết được nhìn từ hai Lever : chiều rộng và chiều sâu. Về chiều rộng : cần mở mang thêm nhiều trường học, bằng nhiều hình thức, ở khắp mọi nơi, tạo điều kiện kèm theo thuận tiện tối đa cho người đi học. Quan điểm mà nay gọi là xã hội hoá giáo dục có hai cái lợi mà tác giả không nói rõ ra : một là nâng cao được dân trí và hai là lựa chọn được nhân tài. Đó là cái nền của “ chính học ”. Điều quan trọng nhất trong vấn đề thứ hai này là kiểm soát và chấn chỉnh, sửa sang phép học – phương pháp học tập .
Theo Nguyễn Thiếp, việc học phải được khởi đầu từ những kiến thức và kỹ năng có đặc thù nền tảng. Và ông đưa ra những phương pháp học cụ thể. Phương pháp thứ nhất, học tuần tự tiến lên, từ thấp đến cao : ” Phép dạy, nhất định theo Chu Tử. Lúc đầu học tiểu học để bồi lấy gốc. Tuần tự tiến lên học đến tứ thư, ngũ kinh, chư sử “. Phương pháp thứ hai, đó là học rộng, nghĩ sâu biết tóm lược những điều cơ bản, cốt yếu nhất. Với giải pháp này, Nguyễn Thiếp hướng dẫn người học một cách học đúng đắn, dễ nhớ kỹ năng và kiến thức. Chúng ta thường mắc bệnh học nhiều, học tràn ngập, nhưng ở đầu cuối lại không ghi nhớ được gì cả vì không biết nghĩ cho sâu, tóm cho gọn. Có như thế này thì người học mới hoàn toàn có thể ghi nhớ được kỹ năng và kiến thức của mình lâu và khoa học. Phương pháp thứ ba học phải biết tích hợp với hành. Nói theo quan điểm của Phu Tử đó là ” theo điều học mà làm “. Học không chỉ để biết mà còn để làm. Học song song với hành là cách để hiểu và ứng dụng điều học có hiệu suất cao, điều đó khác với việc học chay, học vẹt, học triết lý suông, học một cách máy móc, sáo rỗng, hoàn toàn có thể đọc nghìn cuốn sách ” chữ chứa đầy bụng ” nhưng khi bước vào đời thì ngu ngơ, rỗng tuếch, trở thành ” thầy dở, thợ dốt “. Vì không ” học song song với hành “, vì không biết ” theo điều học mà làm ” nên nhiều người ” đua học hình thức cầu danh lợi ” như La Sơn Phu Tử chê trách .
Tóm lại, bằng lời tấu rất thẳng thắn và chân thành, La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp đã nêu lên mục tiêu chân chính của việc học và tình hình xấu đi của việc học đang hiện hành cùng những phương pháp học tập đúng đắn. Những bài học kinh nghiệm mà Nguyễn Thiếp mang lại không chỉ có giá trị so với quốc gia trong xã hội phong kiến mà còn có ích so với tổng thể tất cả chúng ta trong mọi thời đại .

V. Một số lời bình về tác phẩm

” Học là gì ? Học tức là học những cái chưa biết để biết mà đem ra thực hành thực tế. Nhưng thực hành thực tế cái gì ? Thực hành ở đâu ? Đó là thực hành thực tế những gì thực tiễn trước mắt và còn để lại quyền lợi cho đời sau nữa ”
( Tế cấp bát điều – Tám việc cần làm gấp – Nguyễn Trường Tộ ) ,

Tải xuống

Xem thêm sơ đồ tư duy của những tác phẩm, văn bản lớp 8 hay, cụ thể khác :

Mục lục Văn mẫu | Văn hay lớp 8 theo từng phần:

Giới thiệu kênh Youtube VietJack

Ngân hàng trắc nghiệm lớp 8 tại khoahoc.vietjack.com

Đã có app VietJack trên điện thoại thông minh, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi trực tuyến, Bài giảng …. không tính tiền. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS .

Nhóm học tập facebook miễn phí cho teen 2k8: fb.com/groups/hoctap2k8/

Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:

Theo dõi chúng tôi không lấy phí trên mạng xã hội facebook và youtube :

Loạt bài Tuyển tập những bài văn hay | văn mẫu lớp 8 của chúng tôi được biên soạn một phần dựa trên cuốn sách: Văn mẫu lớp 8 và Những bài văn hay lớp 8 đạt điểm cao.

Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.

Source: https://suachuatulanh.edu.vn
Category : Tư Vấn Hỗ Trợ