Hệ tuần hoàn – Wikipedia tiếng Việt

29/11/2022 admin
Hệ tuần hoàn của người. Màu đỏ là động mạch, màu lam là tĩnh mạch.

Hệ tuần hoàn là hệ cơ quan có chức năng tuần hoàn máu trong cơ thể của hầu hết các động vật. Hệ tuần hoàn vận chuyển chất dinh dưỡng, oxy, cacbon đioxide, hormone, tế bào máu ra và vào các tế bào trong cơ thể để nuôi dưỡng nó và giúp chống lại bệnh tật, ổn định nhiệt độ cơ thể và độ pH, và để duy trì cân bằng nội môi. Bên cạnh đó, hệ tuần hoàn tiếp nhận sản phẩm phân huỷ (chất thái, CO2,..) do tế bào thải ra qua nước mô rồi theo máu đến các cơ quan bài tiết để thải ra ngoài.

Phân Mục Lục Chính

Tổng quan chung[sửa|sửa mã nguồn]

  1. Diện tích bề mặt cơ thể rất nhỏ so với thể tích cho nên sự khuếch tán của các chất qua bề mặt cơ thể không đáp ứng được yêu cầu của cơ thể.
  2. Khoảng cách bên trong rất lớn, gây khó khăn cho sự khuếch tán.
  3. Phần lớn bề mặt cơ thể của động vật sống trên cạn không thấm nước vì vậy có tác dụng giữ nước.

Các cơ quan chuyên biệt như hệ tiêu hóa, hệ bài tiết, … có nghĩa vụ và trách nhiệm khắc phục những khó khăn vất vả trên. Hệ thống tuần hoàn mang những chất từ nơi này đến nơi khác, giúp những cơ quan triển khai tốt tính năng của chúng .

  1. Vận chuyển oxy và chất dinh dưỡng đến các cơ quan trong cơ thể.
  2. Vận chuyển các chất sản phẩm bài tiết ra khỏi tế bào.
  3. Có vai trò trong hệ miễn dịch chống lại sự nhiễm khuẩn.
  4. Vận chuyển hormone.
  5. Tham gia vào quá trình lưu thông máu, bảo vệ cơ thể
  1. Dịch tuần hoàn: còn gọi là máu, dùng để vận chuyển oxygen và chất dinh dưỡng, khí O2 đến các tế bào cũng như mang chất thải từ tế bào trở về và thoát ra ngoài bằng các cơ quan bài tiết. Máu bao gồm: 45% tế bào máu (hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu) và 55% huyết tương (90% nước, 10% các chất khác: vitamin, muối khoáng,..)
  2. Tim: thực chất là một máy bơm, tạo sự chênh lệch về áp suất để làm cho máu lưu thông. Tim gồm 4 ngăn (2 ngăn tâm nhĩ ở phía trên bao gồm tâm nhĩ phải và tâm nhĩ trái, 2 ngăn tâm thất ở phía dưới bao gồm tâm thất phải và tâm thất trái), giữa tâm thất và tâm nhĩ là van tim (van 2 lá bên trái, van ba lá bên phải)
  3. Mạch máu: dùng để vận chuyển máu, bao gồm: động mạch, mao mạch và tĩnh mạch.

Hệ thống tuần hoàn hở

[sửa|sửa mã nguồn]

Hệ tuần hoàn hở ( có ở đa phần Thân mềm, trừ mực ống và bạch tuộc có hệ tuần hoàn kín, và Chân khớp ) là hệ tuần hoàn không có mao mạch. Gọi là ” hở ” vì máu hoàn toàn có thể thoát ra khỏi mạng lưới hệ thống tuần hoàn. Máu được tim bơm vào một khoang chính gọi là ” khoang khung hình ” bao xung quanh những cơ quan, được cho phép những mô trao đổi chất trực tiếp với máu. Sau đó máu quay lại tim bằng mạng lưới hệ thống mạch góp. Hệ thống này chỉ thích hợp với những động vật hoang dã nhỏ như động vật hoang dã chân khớp hoặc thân mềm .

Hệ thống tuần hoàn kín[sửa|sửa mã nguồn]

Hệ thống tuần hoàn kín là mạng lưới hệ thống tuần hoàn ở đó máu lưu thông liên tục trong mạng lưới mạch máu. Trong hệ tuần hoàn này, máu được lưu thông dưới áp lực đè nén cao, và do đó, vận tốc chảy của máu sẽ nhanh hơn. Các tế bào của mô không tiếp xúc trực tiếp với máu nhưng tắm trong dịch mô. Dịch mô được hình thành từ máu nhờ quy trình lọc qua thành mao mạch. Ở động vật hoang dã có xương sống, đa phần dịch mô quay trở lại mao mạch với áp suất thấp hơn nhưng một số ít lại được gom lại vào một mạng lưới hệ thống dẫn riêng không liên quan gì đến nhau gọi là những mạch bạch huyết. Chúng sẽ đem dịch mô trở lại vòng tuần hoàn với áp lực đè nén thấp hơn áp lực đè nén của dịch mô. Hệ thống tuần hoàn kiểu này hoạt động giải trí rất có hiệu suất cao và là tác nhân quan trọng trong quy trình tiến hóa của những loài động vật hoang dã có xương sống cỡ lớn .

Hệ thống tuần hoàn đơn[sửa|sửa mã nguồn]

Hệ thống tuần hoàn đơn là mạng lưới hệ thống tuần hoàn mà máu chỉ đi qua tim một lần trước khi đến những mô của khung hình. Các loài cá thường có mạng lưới hệ thống tuần hoàn như thế này vì chúng có được đệm đỡ từ môi trường tự nhiên xung quanh và thân nhiệt đổi khác theo nhiệt độ thiên nhiên và môi trường. Trong hệ tuần hoàn đơn, máu từ tim đi ra dưới áp lực đè nén thấp và chảy đến mang qua động mạch vào mang. Sau khi được oxi hóa, máu được tập trung chuyên sâu vào động mạch ra mang, chúng gom lại để thành một mạch máu lớn duy nhất gọi là động mạch sống lưng chảy dọc theo thân cá. Các nhánh của động mạch chủ sống lưng trực tiếp đi đến những cơ quan trong khung hình. Sau khi được khử oxi, máu được tập trung chuyên sâu dưới áp suất thấp vào một khoang chứa máu lớn gọi là xoang tĩnh mạch. Các xoang chứa máu có thể tích lớn, từ đó máu chảy đến tim .

Hệ thống tuần hoàn kép[sửa|sửa mã nguồn]

Hệ thống tuần hoàn kép là mạng lưới hệ thống tuần hoàn trong đó máu sau khi được oxy hóa sẽ trở lại tim lần thứ hai trước khi được phân phối đến những mô trong khung hình. Do đi qua tim hai lần nên áp lực đè nén của máu và vận tốc dòng chảy rất cao. Hệ thống tuần hoàn kép gồm hai vòng tuần hoàn nhỏ hơn là vòng tuần hoàn phổi và vòng tuần hoàn mạng lưới hệ thống. Lưỡng cư, Bò sát, Chim và Thú có mạng lưới hệ thống tuần hoàn kép như thế này .

Hệ tuần hoàn người[sửa|sửa mã nguồn]

Phôi thai học[sửa|sửa mã nguồn]

Các mạch máu[sửa|sửa mã nguồn]

Sự phân loại những mạch máu[sửa|sửa mã nguồn]

Động mạch là mạch máu thuộc hệ tuần hoàn trong khung hình, dẫn máu từ tim đến những cơ quan. Máu trong động mạch có lượng oxy cao, ngoại trừ ở động mạch phổi và động mạch rốn .
Tĩnh mạch hay ven, ven là mạch máu thuộc hệ tuần hoàn trong khung hình, dẫn máu trở về tim ( đối ngược với động mạch đưa máu từ tim ra ). Thường thì máu trong tĩnh mạch có lượng oxy thấp khi đưa máu từ những mô trong khung hình về tim. Hai ngoại lệ là tĩnh mạch rốn và tĩnh mạch phổi. Trong hai trường hợp này máu tĩnh mạch có lượng dưỡng khí cao .
Mao mạch là những mạch máu và mạch bạch huyết ( lymph vessel ) nhỏ nhất của một khung hình. Các mao mạch là nơi bảo vệ công dụng chính của hệ mạch, đó là nơi xảy ra sự trao đổi nước, O2, CO2, chất dinh dưỡng và những chất thải giữa máu và những mô xung quanh chúng. [ 3 ]. Mao mạch bạch huyết liên kết với những mạch bạch huyết lớn hơn để thoát bạch huyết tích lũy được trong vi tuần hoàn .

Cấu tạo của thành mạch[sửa|sửa mã nguồn]

Các quy luật phân phối động mạch[sửa|sửa mã nguồn]

Quy luật về đường đi của động mạch từ nguyên ủy đến cơ quan[sửa|sửa mã nguồn]
Quy luật phân nhánh trong những cơ quan[sửa|sửa mã nguồn]

Vòng tuần hoàn máu[sửa|sửa mã nguồn]

Vòng tuần hoàn lớn (đại tuần hoàn)

[sửa|sửa mã nguồn]

Tuần hoàn bé ( tiểu tuần hoàn )[sửa|sửa mã nguồn]

Tuần hoàn bàng hệ[sửa|sửa mã nguồn]

Hệ động mạch[sửa|sửa mã nguồn]

Thân động mạch chủ[sửa|sửa mã nguồn]
Động mạch chủ[sửa|sửa mã nguồn]
Hê tĩnh mạch[sửa|sửa mã nguồn]
Các tĩnh mạch phổi[sửa|sửa mã nguồn]
Các tĩnh mạch tim[sửa|sửa mã nguồn]
Các tĩnh mạch chủ[sửa|sửa mã nguồn]
Tĩnh mạch cửa[sửa|sửa mã nguồn]

Các đường bạch huyết[sửa|sửa mã nguồn]

Ống bạch huyết phải[sửa|sửa mã nguồn]

Các mô bạch huyết[sửa|sửa mã nguồn]

Các hạch bạch huyết[sửa|sửa mã nguồn]

  • W.D. Phillips and T.J. Chilton, Biology, Oxford University Press, 1991

Sửa Tủ Lạnh

Trung Tâm Bảo Hành

Alternate Text Gọi ngay