Hình khối trong kiến trúc (Phần 1)

13/02/2023 admin

Hình khối trong kiến trúc ( Phần 1 )

 

 Hình khối trong kiến trúc (Phần 1)

1. Hình thức:

Hình thức là một thuật ngữ bao hàm nhiều ý nghĩa. Nó hoàn toàn có thể đề cập tới diện mạo bên ngoài – cái hoàn toàn có thể nhìn nhận được, như một chiếc ghế hoặc khung hình người ngồi trên đó. Nó cũng hoàn toàn có thể nhắc đến một điều kiện kèm theo riêng không liên quan gì đến nhau mà 1 số ít thứ diễn ra hay biểu lộ trên đó, như khi tất cả chúng ta nói về nước dưới hình thức băng hoặc dòng suối. Trong nghệ thuật và thẩm mỹ và phong cách thiết kế, tất cả chúng ta thường sử dụng thuật ngữ này để bộc lộ cấu trúc chính thức của một mẫu sản phẩm – cách sắp xếp và phối hợp những yếu tố và những phần của một tổng thể và toàn diện để tạo ra một hình ảnh .
Trong điều kiện kèm theo của nghiên cứu và điều tra này, hình thức ám chỉ sự tương quan giữa cả cấu trúc bên trong lẫn đường viền bên ngoài và những nguyên tắc tạo nên sự thống nhất cho tổng thể và toàn diện. Trong khi hình thức thường gồm có một sự thụ cảm khối ba chiều, thì hình dạng hai chiều lại miêu tả nhiều đặc tính đặc biệt quan trọng hơn của hình thức, cái chi phối diện mạo của nó – cấu trúc hoặc sự sắp xếp liên hệ của những đường nét hay đường bo số lượng giới hạn hình của hình thức .

hinh khoi 1

Hình dạng: Đường bao đặc trưng hoặc cấu trúc bề mặt của một hình thức cụ thể. Hình dạng là diện mạo chính mà qua đó chúng ta nhận ra và phân loại hình thức.

hinh khoi 2

Kích cỡ: Kích thước vật lý (dài, rộng, sâu) của hình thức. Trong khi những kích thước này xác định tỷ lệ của hình, tỉ xích của nó lại được xác định bởi kích cỡ của nó trong bối cảnh của nó với một hình thức khác.

hinh khoi 3

Màu sắc: Một hiện tượng của ánh sáng và cảm nhận thị giác được miêu tả trong phạm vi cảm nhận cá nhân về màu sắc (hue), độ bão hòa (saturation), và sắc độ (tonal value). Màu sắc là thuộc tính rõ ràng nhất để nhận ra hình thức trong môi trường. Nó cũng ảnh hưởng tới trọng lượng thị giác của hình thức.

hinh khoi 4

Chất cảm: Chất lượng thị giác và đặc biệt là chất lượng xúc giác được biểu hiện trên bề mặt bởi kích cỡ, hình, sự sắp xếp và tỷ lệ của các phần tử nhỏ. Chất cảm cũng xác định mức độ hấp thụ hay phản xạ ánh sáng của bề mặt hình thức.

2. Những thuộc tính của hình thức:

Hình thức cũng có thuộc tính quan hệ chi phối mẫu hình và tập hợp của những thành phần khác :

hinh khoi 5

Vị trí: Vị trí của hình thức trong tương quan với môi trường của nó hoặc trong trường nhìn của chúng ta.

hinh khoi 6

Hướng: Chiều hướng của hình thức trong tương quan với mặt đất, với một tập hợp điểm, với những hình thức khác, hoặc với người quan sát.

hinh khoi 7

Quán tính thị giác: Mức độ tập trung và ổn định của hình thức. Quán tính thị giác của hình thức phụ thuộc vào dạng hình học cũng như tương quan về chiều hướng của nó với mặt đất, lực đẩy của trọng trường và đường quan sát của ta.

Tất cả những thuộc tính của hình thức trong thực tiễn chịu ảnh hưởng tác động bởi những điều kiện kèm theo mà tất cả chúng ta nhìn chúng .
– Sự biến hóa phối cảnh hay góc nhìn mang lại những hình dạng hay diện mạo khác nhau của hình thức tới mắt của tất cả chúng ta .
– Khoảng cách từ một hình thức tới tất cả chúng ta xác lập kích cỡ biểu kiến của nó .
– Điều kiện ánh sáng, mà dưới đó tất cả chúng ta quan sát hình khối, tác động ảnh hưởng đến sự rõ nét của hình dạng và cấu trúc của nó .
– Trường nhìn xung quanh hình thức ảnh hưởng tác động đến năng lực thụ cảm và nhận dạng nó .

3. Hình dạng:

Hình dạng đề cập tới đường viền ngoài của một hình phẳng hoặc diện tạo nên của hình khối. Nó là cách cơ bản mà theo đó ta thừa nhận, nhận dạng và phân loại những hình dạng và những hình thức riêng không liên quan gì đến nhau. Cảm nhận của tất cả chúng ta về hình dạng phụ thuộc vào vào mức độ tương phản thị giác sống sót dọc theo đường biên giới giữa phần hình với nền của nó hoặc giữa hình thức và trường nhìn của nó .

hinh khoi 9

hinh khoi 10

Tượng bán thân nữ hoàng Nefertiti

Mô hình đường hoạt động của mắt người xem, theo nghiên cứu và điều tra của Alfred L.Yarbus của học viện chuyên nghành Truyền dẫn tin tức ở Matxcơva .
Trong kiến trúc, tất cả chúng ta liên hệ với những hình dạng của :
– những diện sàn, tường, và trần vây khoảng trống lại ;
– cửa đi và hành lang cửa số trong khoảng trống bao kín ;
– bóng và đường bao của hình thức khu công trình .

hinh khoi 11

Những ví dụ minh họa cách hình thành sự ghép nối giữa hình khối và khoảng trống biểu lộ cách mà những đường biên giới của khối khu công trình chạy từ mặt đất và gặp nhau ở khung trời .

hinh khoi 12
Đình trung tâm, đền Horyu – Jl / Nara, Nhật Bản / 607

hinh khoi 13
Biệt thự Garches / Vaucresson, Pháp / 1926 – 1927 / Le Corbusier

hinh khoi 14
Nhà thờ Hồi giáo Suleymanlye / Constantinople (Istanbul), Thổ Nhĩ Kỳ / 1551 – 1558 / Mimar Sinan

4. Những hình dạng cơ bản:

Cấu trúc tâm ý thừa nhận rằng trí tuệ sẽ đơn giản hóa thiên nhiên và môi trường thị giác để hiểu nó. Khi đưa ra bất kể tập hợp hình thức nào, tất cả chúng ta có khuynh hướng giản hóa những chủ đề chính trong trường thị giác của tất cả chúng ta thành những hình dạng đơn thuần và thông dụng nhất. Hình dạng càng đơn thuần và thông dụng, càng dễ hiểu và cảm nhận .

hinh khoi 15

Từ hình học tất cả chúng ta biết rằng những hình thông dụng là hình tròn trụ, và chuỗi những hình đa giác hoàn toàn có thể nội tiếp trong đó. Trong đó, những hình quan trọng nhất là những hình cơ bản : hình tròn trụ, hình tam giác và hình vuông vắn .

hinh khoi 16

Hình tròn: Một diện giới hạn bởi một đường cong mà mọi điểm trên đó cách đều tâm nằm bên trong đường cong đó.

Tam giác: Một diện hình được bao bọc bởi ba cạnh và có ba góc.

Hình vuông: Một diện hình được bao bởi bốn cạnh bằng nhau và có bốn góc vuông.

* Hình tròn:

hinh khoi 17
Tập hợp hình tròn và các phần của hình tròn

hinh khoi 18
Mặt bằng thành phố lý tưởng Sforzinda / 1464 / Antonio Filarete

hinh khoi 19
Trung lập – Ổn định – Bất ổn định – Thăng bằng – Ổn định – Tự cân bằng – Chuyển động – Biến đổi

Hình tròn là một hình tập trung chuyên sâu, hướng tâm, thường là không thay đổi và tự cân đối với môi trường tự nhiên xung quanh nó. Đặt hình tròn trụ vào TT của một vùng càng củng cố sự không thay đổi vốn có của nó. Kết hợp nó với đường thẳng hoặc hình thức góc hoặc đặt những yếu tố theo chu vi của hình tròn trụ lại gây ra hoạt động quay Open trong hình tròn trụ .

hinh khoi 20
Nhà hát La Mã theo Vitruvius

* Hình tam giác:

hinh khoi 21

Hình tam giác bộc lộ sự cân đối. Khi tựa trên một cạnh, tam giác là một hình vô cùng không thay đổi. Dù vậy, khi tựa trên một điểm, nó hoàn toàn có thể cân đối ở trạng thái trong thời điểm tạm thời hoặc không cân đối và có khuynh hướng đổ xuống một cạnh của nó .

hinh khoi 23
Bảo tàng Nghệ thuật hiện đại Caracas (đồ án) I / Venezuela / 1955 / Oscar Niemeyer

hinh khoi 24

Vigo Sundt House / Madison, Wisconsin / 1942 / Frank Lloyd Wright

hinh khoi 25

Kim tự tháp Cheops ở Giza / Ai Cập / 2500 TCN

* Hình vuông:

hinh khoi 26

Những tổ hợp tạo ra từ việc xoay và biến đổi hình vuông

Hình vuông bộc lộ sự thuần khiết và hài hòa và hợp lý. Nó đối xứng hai chiều tạo ra hai phần bằng nhau và trục vuông góc. Tất cả những hình chữ nhật khác được xem là những biến thể của hình vuông vắn – sự lệch so với chuẩn, được tạo ra bởi việc thêm chiều cao hoặc chiều rộng. Giống như hình tam giác, hình vuông vắn không thay đổi khi nằm tựa trên cạnh và động tựa trên góc. Dù vậy, khi đường chéo của hình vuông vắn nằm ngang hoặc thẳng đứng thì nó không thay đổi ở trạng thái cân đối .

hinh khoi 28

Nhà tắm, trung tâm cộng đồng Do Thái / Trenton, New Jersey / 1954 – 1959 / Louis Kahn

hinh khoi 29
Agora Ephesus / Tiểu Á / Thế kỷ 3 TCN

5. Bề mặt:

hinh khoi 30

Việc quy đổi từ hình dạng của diện phẳng sang hình thức của khối nằm trong khoanh vùng phạm vi của phần sẽ nhắc tới tiếp theo. Bề mặt trước hết đề cập tới bất kể hình hai chiều nào, ví dụ như hình phẳng. Khái niệm đó cũng đề cập tới một quỹ tích mặt cong hai chiều xác lập bởi đường bao của một khối ba chiều đặc. Có những loại đặc biệt quan trọng sau đây hoàn toàn có thể phân loại từ dạng hình học của những đường cong và đường thẳng. Những loại mặt cong gồm có :
– Mặt cong trụ được tạo ra bởi đường sinh thẳng chạy dọc theo mặt trụ hay việc khuyết đi một phần. Tùy thuộc vào đường cong, mặt trụ hoàn toàn có thể mang dạng tròn, elip hay paradol. Vì mang dạng hình học có đường thẳng nên hoàn toàn có thể xem mặt trục như mặt tịnh tiến hoặc mặt quét cong .
– Mặt tịnh tiến ( translational surface ) sinh ra bởi việc trượt những mặt cong dọc theo đường sinh .
– Mặt quét cong ( ruled surface ) sinh ra bởi hoạt động quét của những đường thẳng. Vì mang dạng hình học có đường thẳng nên mặt quét cong nói chung dễ tạo hình và cấu trúc hơn mặt xoay hay mặt tịnh tiến .
– Mặt trụ xoay sinh ra bởi việc xoay một mặt cong quanh một trục .
– Paraboloid là mặt phẳng tập hợ những giao điểm của những diện hoặc là parabol và elip, hoặc là parabol và hypebol. Parabol là mặt cong sinh ra bởi hoạt động của một điểm luôn cách đều một đường thẳng cố định và thắt chặt và một điểm cố định và thắt chặt không nằm trên đường thẳng. Hypebol là mặt cong được tạo ra bởi giao của hình nón tròn với một mặt phẳng cắt quá nửa hình nón .
– Hyperbolic paraboloid là mặt phẳng sinh ra bởi việc trượt một parabol với chiều cong hướng xuống dọc theo một parabol khác có chiều cong hướng lên, hoặc bởi việc trượt một đường thẳng với điểm kết thúc ở hai đường xiên. Vì thế nó hoàn toàn có thể được xem như mặt tịnh tiến hoặc mặt quét cong .

6. Mặt cong:

hinh khoi 31

Mặt yên ngựa có một phần cong lên theo một hướng và phần còn lại thì cong xuống theo hướng vuông góc với mặt kia. Những vùng cong xuống giống cổng vòm trong khi những vùng cong lên lại giống như một cấu trúc dây cáp. Nếu như mép của mặt yên ngựa không được chống đỡ thì dầm bên trong hoàn toàn có thể cũng sẽ phải có .

hinh khoi 32

Nhà hát Walt Disney / Los Angeles California / 1987 – 2003 / Frank O. Gehry & Partners

Những mặt cong đối xứng, như mái vòm cầu và vòm trụ, có sự không thay đổi cố hữu. Những mặt cong không đối xứng thì can đảm và mạnh mẽ và giàu sức bộc lộ hơn. Những hình dạng của chúng biến hóa bất ngờ đột ngột khi người xem chúng từ những phối cảnh khác nhau .

7. Những khối cơ bản:

Những hình dạng cơ bản hoàn toàn có thể được lan rộng ra hoặc xoay để tạo ra những hình thức thể tích hoặc khối mà rõ ràng, tiếp tục và thuận tiện nhận dạng. Dạng hình tròn tạo ra những khối cầu hoặc những khối trụ ; hình tam giác tạo ra những khối hình nón và hình chóp ; hình vuông vắn tạo ra khối lập phương .

hinh khoi 33

* Khối nón: Một khối tạo ra từ việc xoay một tam giác vuông quanh cạnh góc vuông của nó. Giống như khối trụ, khối nón là một hình thức ổn định cao khi đặt trên đáy tròn của nó, và không ổn định khi trục thẳng đứng của nó lệch đi. Nó cũng có thể đạt trạng thái cân bằng tạm thời khi tựa trên đỉnh của nó.

* Khối chóp: Một khối đa diện có mặt đáy đa giác và các mặt bên là tam giác gặp nhau tại một điểm chung gọi là đỉnh. Khối chóp có những thuộc tính giống với khối nón. Bởi tất cả các mặt của khối chóp là mặt phẳng nên dù thế nào, khối chóp đều có thể nằm ổn định trên những mặt của nó. Trong khi khối nón là một khối trơn, thì khối chóp là một khối tương đối cứng và góc cạnh.

* Khối lập phương: Một khối lăng trụ được bao bởi sáu mặt hình vuông mà góc tạo bởi hai mặt liền nhau là một góc vuông. Vì trạng thái cân bằng trong kích thước của nó, khối lập phương là một hình thức ổn định không có chuyển dộng biểu kiến hoặc định hướng. Nó là hình thức ổn định trừ khi nó đứng trên một cạnh hoặc một đỉnh của nó. Mặc dù hình chiếu góc của nó bị ảnh hưởng điểm nhìn, hình lập phương vẫn là một hình thức dễ nhận dạng.

hinh khoi 34
Maupertlus, đồ án cho nhà kho nông nghiệp / 1775 / Claude – Nicolas Ledoux

hinh khoi 35
Nhà nguyện, Học viện công nghệ Massachusetts
/ Cambridge, Masschusetts / 1955 / Eero Saarinen và cộng sự

hinh khoi 36
Đồ án đài tưởng niệm hình nón / 1784 / Étienne – Louis Boulée

hinh khoi 37
Kim tự tháp Cheops, Chephren và Mykerinos ở Giza / Ai Cập / 2500 TCN

hinh khoi 38
Diwan-I-Khas, Fatehpur Sikri, cung điện của Akbar triều đại Mogul / Ấn Độ / 1569-1574

hinh khoi 39
Hanselmann House / Fort Wayne, Indiana / 1967 / Michael Graves

>> > Bề mặt lõm trong điêu khắc và kiến trúc
>> > Kiến trúc cổ Nước Ta

>> > Trang trí trong kiến trúc truyền thống cuội nguồn

Alternate Text Gọi ngay