Độc đáo kiến trúc chùa Keo Thái Bình
15,049 lượt xem
18
lượt thích
Bạn đang đọc: Độc đáo kiến trúc chùa Keo Thái Bình
Chùa Keo thuộc địa phận xã Duy Nhất, huyện Vũ Thư, tỉnh Tỉnh Thái Bình đã được công nhận là di tích lịch sử vương quốc đặc biệt quan trọng năm 2012. Đây là ngôi chùa cổ được bảo tồn phần đông nguyên vẹn kiến trúc 400 năm tuổi. Chùa Keo gồm 2 cụm kiến trúc : chùa là nơi thờ Phật và Đền thánh là nơi thờ đức Dương Không Lộ – vị quốc sư triều Lý đã có công dựng chùa .Chùa Keo Tỉnh Thái Bình là một ngôi chùa tiêu biểu vượt trội cho nghệ thuật và thẩm mỹ kiến trúc đỉnh cao thế kỷ XVII. Hiện nay Chùa Keo Tỉnh Thái Bình còn lại 17 khu công trình với 128 gian. Các khu công trình chính của chùa được sắp xếp theo một đường trục vô hình dung gọi là đường thần đạo. Theo nhà nghiên cứu Bùi Duy Lan – Nguyên giám đốc Bảo tàng tỉnh Tỉnh Thái Bình : nếu tính tam quan ngoại là điểm đầu và gác chuông là điểm cuối, thì hai điểm này nằm trên một đường thẳng. Đây cũng là trung điểm tạo nên sự đối xứng trong kiến trúc của chùa .
Nhà nghiên cứu Bùi Duy Lan – Nguyên giám đốc Bảo tàng tỉnh Thái Bình: Bất kỳ công trình kiến trúc tôn giáo nào thì nó có một trục để đối xứng. Đấy là nguyên tắc của kiến trúc tôn giáo rồi. Nhưng chùa Keo không hoàn toàn tuân thủ như thế bởi vì phía trước có một cái hồ nên người ta phải đi rước, đi tham quan quành theo đường kiệu. Và nó có quy luật là đi ở bên Đông, về thì ở bên Tây để dòng người không bị chen vào nhau, đi theo dòng nước chảy. Thì riêng ở chùa Keo trục thần đạo của nó không hoàn thiện.
Nhìn tổng thể và toàn diện, Chùa Keo Tỉnh Thái Bình được phong cách thiết kế theo kiểu “ nội công ngoại bang ” và “ tiền Phật hậu Thánh ”. Nhưng điểm độc lạ của Chùa Keo Tỉnh Thái Bình là những tòa nhà được phong cách thiết kế theo quy mô hai chữ công lồng trong chữ Quốc mà ít chùa có được. Nguyên tắc kiến trúc này tạo cho Chùa Keo Tỉnh Thái Bình sự đăng đối, trang nghiêm và bề thế nhưng không khô cứng .
Nhà nghiên cứu Bùi Duy Lan – Nguyên giám đốc Bảo tàng tỉnh Thái Bình: Chùa Keo đúng ngoại là quốc nhưng trong là 2 chữ công được ngăn ra bởi tòa giá roi. Thí dụ chùa ông Hộ, ống muống, tòa tam bảo của chùa Phật thì thành một chữ Công. Bên đây phải sau tòa giá roi, bắt đầu từ Tòa Thiêu Hương, tòa Phục Quốc và Tòa Thượng Điện nó lại thành một chữ Công thứ hai. Nên đây nội nhị Công ngoại Quốc nói như thế thì chuẩn hơn .
Đi sâu vào khám phá, hoàn toàn có thể thấy kiến trúc chùa phân ra thành nhiều lớp đơn và kép, có sự giãn cách khác nhau. Thông thường, những ngôi chùa Việt có 1 tam quan, nhưng Chùa Keo Tỉnh Thái Bình lại có hai tam quan. Lớp cổng tiên phong – tam quan ngoại hay còn gọi là nghi môn đền được nâng lên thành một ngôi nhà hoàn hảo với ba gian hai chái, không có cửa, không có tường. Còn Tam quan nội được phong cách thiết kế ba gian, như một tòa nhà có cửa, có chái mà không có lòng nhà. Cấu trúc cả trước lẫn sau chỉ có một hàng cột, nhìn phía nào cũng chỉ thấy cửa và hiên, bộc lộ thuyết “ sắc sắc không không ” của đạo Phật. Đặc biệt, bộ cánh cửa gian giữa tam quan nội khi đóng lại tạo thành một tác phẩm khắc gỗ độc lạ. Bức phù điêu khắc họa “ lưỡng long mẫu tử chầu nguyệt ” với những nét chạm hình rồng và đao mác tua tủa vút lên, không chỉ tiêu biểu vượt trội cho phong thái mỹ thuật thời Lê Trung Hưng mà còn phần nào tái hiện lịch sử dân tộc quốc gia lúc bấy giờ .
Mặc dù có kiến trúc tiền Phật hậu Thánh nhưng khu thờ Thánh độc lập với khu thờ Phật cho thấy vị trí quan trọng của Thiền sư Dương Không Lộ với đời sống tâm linh của người dân trong vùng. Hai khu này được ngăn cách bởi Tòa giá roi. Theo các nghiên cứu, tòa Giá roi chỉ riêng có ở chùa Keo Thái Bình, có ý nghĩa và chức năng như một ngôi đình. Nơi đây đã từng diễn ra việc xử phạt, phân xử của người dân làng Keo ngày trước. Những con sơn nội, sơn ngoại của chùa cũng rất đặc biệt. Nó không chỉ có tác dụng đỡ đầu bẩy hay xà mà còn là một tác phẩm nghệ thuật tinh xảo, thể hiện sự lành nghề của những người thợ.
Nét độc lạ nhất trong kiến trúc Chùa Keo Tỉnh Thái Bình chính là Gác chuông. Không chỉ biểu lộ chiều sâu văn hóa truyền thống của mảnh đất, con người Tỉnh Thái Bình, gác chuông còn chứa đựng trong nó giá trị về nghệ thuật và thẩm mỹ kiến trúc độc lạ, độc lạ. Gác chuông gồm 3 tầng 12 mái, như một bông sen khổng lồ nên nhìn bề thế và phức tạp, đạt được hiệu suất cao nghệ thuật và thẩm mỹ cao. Gác chuông chùa Keo đã được xác lập kỷ lục là gác chuông bằng gỗ cao nhất Nước Ta .
Đi sâu vào điều tra và nghiên cứu, hoàn toàn có thể thấy người xưa đã khôn khéo vận dụng cách làm của dân gian trong kiến thiết xây dựng chùa. Đó là liên kết những khu công trình, chi tiết cụ thể với nhau bằng mạng lưới hệ thống mộng, kèo vô cùng chuẩn xác. Bằng sự phát minh sáng tạo tuyệt vời, những người thợ đã link những khu công trình của Chùa Keo mà không cần dùng tới một chiếc đinh nào .
Nhà nghiên cứu Bùi Duy Lan – Nguyên giám đốc bảo tàng tỉnh Thái Bình : Riêng hệ thống ghép mộng của cụm đấu củng đấu vọi của chùa Keo thì cả nước Việt Nam không hề có công trình thứ hai. Bởi vì đây là một chùm mộng, một chùm các gánh đòn dọc, đòn ngang để gia cố. Mỗi một cụm này đã là mối liên kết cụm 6. Cả công trình này tạo thành trên 300 khối mối liên kết như thế. Vì thế nên bão cũng không liên lụy, bom đạn cũng không thể làm cho nó xê dịch được.
Ông Đỗ Ngọc Trung – Trưởng ban Quản lý di tích Chùa Keo: Trong những năm qua công tác trùng tu tôn tạo được thực hiện nghiêm theo quy định của pháp luật. Trùng tu tôn tạo di tích ưu tiên hàng đầu gìn giữ yếu tố gốc của chùa Keo, chính vì vậy các công trình của chùa Keo vẫn bảo tồn yếu tố gốc.
Ấn tượng về kiến trúc là cảm hứng của nhiều hành khách trong và ngoài nước khi đến thăm quan chùa Keo Tỉnh Thái Bình. Hiện nay công tác làm việc bảo tồn di tích lịch sử Chùa Keo luôn được đặt lên số 1 .
Ông Vincent Bendet, một du khách Pháp: Chùa rất đẹp và mong muốn sẽ được quay trở lại tham quan chùa nhiều lần nữa.
Trải qua gần 400 năm, Chùa Keo Tỉnh Thái Bình vẫn giữ nguyên kiến trúc độc lạ của mình. Có thể tìm thấy ở đó tư duy về thiết kế xây dựng, kiến trúc, thẩm mỹ và nghệ thuật, thẩm mỹ và nghệ thuật tiêu biểu vượt trội. Qua di tích lịch sử chùa Keo và những hiện vật còn lưu giữ, tất cả chúng ta hoàn toàn có thể hiểu thông điệp mà người xưa gửi gắm đến thế hệ thời điểm ngày hôm nay và tương lai. Đó là sự nhắn nhủ của cha ông về nghệ thuật và thẩm mỹ kiến trúc tạo hình, là vẻ đẹp tâm linh Phật giáo trong dòng chảy văn hóa truyền thống, tín ngưỡng của dân tộc bản địa. / .
Ninh Thanh
Source: https://suachuatulanh.edu.vn
Category : Nhà Cửa
