Nghệ thuật xây tổ “bậc thầy” của loài ong – Hội Kiến Trúc Sư Việt Nam

14/02/2023 admin

Ong có lẽ là loài côn trùng “bậc thầy” trong nghệ thuật xây tổ. Ngoại trừ Nam Cực, loài côn trùng nhỏ bé được tìm thấy ở khắp các lục địa, trong môi trường sống có cây hoa thụ phấn nhờ côn trùng.

15.000 năm trước đã có những tài liệu cho thấy con người có hoạt động giải trí lấy mật ong rừng và những bình mật còn được tìm thấy trong lăng mộ của những pharaoh Ai Cập như Tutankhamen. Có rất nhiều điều tò mò và mê hoặc về những chú ong cần mẫn này, nhưng điều khiến những nhà nghiên cứu liên tục ấn tượng chính là cách tổ chức triển khai tổ ong của chúng – thực sự là những thành phố đông dân với cấu trúc hài hòa và hợp lý khiến bất kể nhà quy hoạch đô thị nào cũng phải “ ngả mũ ” !
1c6L9NAlmIhsefyHhbvB6NBCGBKa9w kaRz7sTto Nguồn: Dr. Tim Heard, Sugarbag Bees (www.sugarbag.net)
Xã hội loài ong rất phức tạp nhưng có trật tự, được chia thành từng nhóm có thứ bậc. Trong số những con cháu, có ong chúa – lớn hơn nhiều so với những con khác và chịu nghĩa vụ và trách nhiệm đẻ trứng. Ngoài ra còn có ong thợ, tự phân loại để triển khai những tính năng khác trong tổ như kiếm ăn, tích trữ thức ăn, bảo vệ và làm sạch tổ .

Ong đực trong đàn được coi như những máy bay không người lái, với số lượng ít hơn có chức năng thụ tinh cho ong chúa. Tổ chức này có sự khác biệt nhỏ giữa các loài. Ví dụ loài ong Mirim Droriana, phổ biến ở Brazil, luôn nuôi giữ một con ong chúa (chưa được thụ tinh), sẵn sàng thực hiện chức năng của nó trong trường hợp ong chúa chính chết.

Kỹ thuật xây tổ của loài ong

Khi tiếp cận những cấu trúc vật lý của tổ ong, sự phong phú của những loại kiến thiết xây dựng cũng rất lớn và có cách phong cách thiết kế tổ khác nhau. Trong khi loài Apis Melifera dự trữ mật ong trong những chiếc lỗ lục giác truyền thống lịch sử thì có những loài lại tạo ra những tòa nhà chọc trời làm tổ. Ví dụ như loài Tetragonula carbonaria của Úc – một loài ong không có ngòi và nổi tiếng phòng vệ một cách đáng sợ. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là những chiếc tổ xây nên không có chính sách bảo vệ. Khi kiến trúc bên trong tổ ong được kiến thiết xây dựng, những loài bọ cánh cứng hay côn trùng nhỏ xâm nhập vào tổ sẽ sớm bị lạc trong mê cung và bị chết trong hỗn hợp sáp, bùn và nhựa thực vật .
1eo MsweCTc27o5h9aCPx rg3CirNA 0zrRCnoQc

Làm cách nào mà những con ong này có thể xây tổ một cách “điệu nghệ” mà không cần tới bản vẽ? – Nguồn: BigBlueStudio (Shutterstock). ImageApis Melifera
Các nhà khoa học đã quan sát nhiều cấu trúc tổ ong khác nhau theo khoảng trống ba chiều để hoàn toàn có thể phân loại thành quy mô tiềm năng và xoắn ốc. Và điều giật mình, cấu trúc bên trong tổ ong này hoàn toàn có thể cao tới 20 tầng. Điều khiến những nhà nghiên cứu đau đầu là làm thế nào những chú ong thợ này biết cấu trúc để làm theo, làm thế nào để chúng biết vị trí để thiết kế xây dựng ô tiếp theo và size đúng chuẩn nào cần tuân theo mà không cần tới bản vẽ phong cách thiết kế, dự án Bất Động Sản hay kế hoạch nào ?

Đi tìm câu trả lời

1y99jtdCILFDenOyoldFbSC24TDxEQt5A5Gq Vt0 Mỗi con ong trong đàn thực hiện một chức năng nhất định – Nguồn: Tetragonula carbonaria. Image © Dr. Tim Heard, Sugarbag Bees (www.sugarbag.net)

Mỗi ô tròn nhỏ là một buồng để trứng, do ong thợ tiết ra sáp để tạo thành cấu trúc, được cung cấp thức ăn từ ong vú và ong chúa sẽ đẻ trứng trong đó. Ở mỗi ô này, ong phát triển từ trứng cho đến khi trưởng thành trong thời gian khoảng 50 ngày. Khi việc xây dựng các ô lục giác hoàn thiện, các ong thợ sẽ chuyển qua xây dựng công trình tiếp theo, xây hướng ra ngoài theo hình xoắn ốc, tức là cấp càng cao thì bán kính càng nhỏ.

Picture1 1 Theo nghiên cứu, ong xây tổ dựa tương tự như mô hình phát triển của tinh thể – Nguồn: Tetragonula carbonaria. Image © Dr. Tim Heard, Sugarbag Bees (www.sugarbag.net)
Trong bài báo được xuất bản trên Tạp chí Thương Hội Hoàng gia, những nhà khoa học quan sát thấy rằng hình thái hiệu quả tương tự như như quy mô tăng trưởng của tinh thể. Theo những nhà nghiên cứu, cả trong tinh thể và tổ của loài ong, sự tăng trưởng diễn ra theo từng lớp. Mỗi lớp tăng trưởng bằng cách bổ trợ những đơn vị chức năng riêng không liên quan gì đến nhau và đều hoàn toàn có thể được miêu tả trong cấu trúc toán học. Xét trên phương diện toán học, những quy trình thôi thúc phân tử hoặc nguyên tử tập hợp lại như một tinh thể có cấu trúc toán học giống như quy trình thôi thúc ong khi xây tổ. Do đó, cả hai đều có cùng quy mô như xoắn ốc và tiềm năng .
“ Có sự tương đương tuyệt vời giữa cách những phân tử kiến thiết xây dựng một tinh thể và cách những con ong xây tổ ” .

Những điều kỳ thú từ thiên nhiên – bài học để tạo ra kiến trúc bền vững

Picture3 1 Liệu các nhà kiến trúc có tìm ra được giải pháp tự nhiên để mang tới kiến trúc bền vững? – Nguồn: Tetragonula carbonaria. Image © Dr. Tim Heard, Sugarbag Bees (www.sugarbag.net)

Một điều trùng hợp “vô tình hay hữu ý”, nhà nghiên cứu Julyan H. E. Cartwright cũng đã phát hiện ra quá trình làm ra hạt ngọc trai có lớp vỏ óng ánh như vậy cũng được hình thành nên từ cấu trúc xoắn ốc khi được quan sát dưới kính hiển vi điện tử. Đây có thể là những định luật hoặc mệnh đề chi phối toàn vũ trụ mà các nhà khoa học đang tìm kiếm.

Quay trở lại với kiến trúc, bằng cách tìm hiểu và khám phá những quy trình này, tất cả chúng ta hoàn toàn có thể tìm ra cách thao tác hòa hợp với vạn vật thiên nhiên và hiểu được những giải pháp tự nhiên sẽ là một hướng đi tốt đẹp để tạo ra kiến trúc bền vững và kiên cố .

Biên dịch | Vũ Hương (Nguồn: Archdaily)

XEM THÊM:

Alternate Text Gọi ngay