Chúc Tết Hạnh phúc
Mỗi cá thể hoàn toàn có thể cảm thấy khi nào mình thật hạnh phúc. Trong lòng không âu lo, không thèm muốn cái gì quá sức, không thù ghét, hờn giận ai cả ; biết vui hưởng những gì mình đang có, như không khí đang thở, nước lạnh uống cho đỡ khát ; nhìn mọi người chung quanh chỉ thấy khởi tình thương yêu ; đó là những khoảng thời gian ngắn sống hạnh phúc. Cảm thấy hạnh phúc vì mình được tự do, không bị lòng tham, ganh tị, tức giận trói buộc .
Nhưng đó là chuyện cá thể. Làm cách nào giúp một xã hội hạnh phúc hơn ?
Thử lấy thí dụ nước Phần Lan, gần đây trong nhiều năm liền được coi là nơi dân thấy hạnh phúc hơn cả. Ông Frank Martela, một triết gia nghiên cứu tâm lý học nói người Phần Lan sống vui nhờ ba điều họ không bao giờ làm.
Bạn đang đọc: Chúc Tết Hạnh phúc
Thứ nhất, không hay so sánh mình với người chung quanh. Ông dẫn một câu tục ngữ, “ Kell ’ onni on, se onnen kätkeköön. ” Nghĩa là : Không so sánh và khoe khoang sự sung sướng của mình. Nhất là không so sánh của cải, tiền tài. Martela kể ông vẫn thấy một người giàu nhất nước đẩy cái xe đưa con đến trạm xe lửa. Ông này hoàn toàn có thể mua một chiếc xe sang, thuê tài xế lái đưa con đi học, nhưng vẫn dùng xe lửa, như mọi người .
Thứ nhì, họ vui hưởng cảnh vạn vật thiên nhiên. Một cuộc nghiên cứu và điều tra năm 2021 cho biết 87 % dân Phần Lan nói họ thương mến vạn vật thiên nhiên. Bước ra cửa thấy cây cối rồi, trong nhà cũng bày mấy chậu cây kiểng. Ở nước này công nhân được nghỉ hè 4 tuần lễ ; họ đưa mái ấm gia đình đi thăm miền quê. Để sống với vạn vật thiên nhiên ; sống trong những căn nhà không điện, không có vòi nước càng tốt .
Thứ ba, xã hội tạo được niềm đáng tin cậy lẫn nhau, mà người Phần Lan nào cũng giữ gìn. Con người tin cậy người chung quanh thì hạnh phúc hơn. Năm 2022, những nhà nghiên cứu đã làm thí nghiệm, “ đánh rớt ” 192 cái ví đựng tiền trong 16 thành phố, nhiều nước trên quốc tế. Ở TP. hà Nội Helsinki, trong số 12 cái ví được đem thử, 11 cái được trả về. Nếu bạn bỏ quên một cái máy tính hay điện thoại thông minh cầm tay trên xe lửa hay trong thư viện ở Phần Lan, chắc bạn sẽ không mất .
Ở Nhật Bản cũng vậy ; Phan Bội Châu đã ghi lại kinh nghiệm tay nghề đó khi tới Kobe ngày tiên phong một thế kỷ trước đây. Một người phu xe đã tìm đến nơi cụ ở trọ để trả lại gói đồ bỏ quên ở nhà ga. Miến Điện là một nước khác. Một người bạn tôi đi trong một con phố chợ đông đúc ở Rangoon, bỗng có một cô gái đuổi theo, kéo áo, đưa anh cái iPhone anh bỏ quên trong một tiệm ăn. Chính tôi, một lần để rớt tiền trong nhà hàng ăn, lát sau có người chạy tìm tôi trao tận nơi .
Niềm đáng tin cậy chung giúp mọi người sống an bình. Trẻ em Phần Lan lấy xe buýt, xe điện đi học, đi chơi mà không lo ngại. Tokyo cũng vậy. Một nhà báo Mỹ đã sống ở đó 5 năm, những con học trong trường Nhật. Ông kể chuyện bà mẹ một cô học sinh Nhật gọi cho vợ ông, báo tin hai cô con gái của họ sẽ đi chơi sở thú vào ngày Chủ Nhật tới. Bà mẹ người Mỹ kinh ngạc : Hai đứa bé gái 8 tuổi, đi xe điện rong chơi cả ngày, trong một thành phố 17 triệu dân, mà không có người lớn nào phải đi kèm sao ?
Chúng ta hoàn toàn có thể đoán, là muốn xã hội hạnh phúc thì kinh tế tài chính khá quan trọng. Nước nghèo quá thì dù đủ ăn đủ mặc nhưng khi lâm bệnh thiếu thuốc chữa, trẻ con bệnh thiếu thầy thiếu thuốc, hay chết yểu, người già không ai trông nom, những thứ đó sẽ làm nhiều người bớt hạnh phúc. Nhưng một nước phong phú thì mọi người có hạnh phúc hơn chăng ? Không chắc. Hạnh phúc không tăng theo tỷ suất thuận với cống phẩm .
Mỹ và Nhật Bản cống phẩm trung bình mỗi người dân tăng gấp đôi trong nửa thế kỷ qua. Tuổi thọ trung bình cao hơn ; đời sống nhiều tiện lợi hơn ; chính sách phúc lợi xã hội tử tế trợ giúp những người mất việc hoặc gặp tai nạn thương tâm giật mình. Họ có hạnh phúc hơn không ?
Hầu như không biến hóa. Ở Mỹ, những cuộc thăm dò dư luận từ thập niên 1950 tới nay thấy có khoảng chừng 30 Tỷ Lệ người dân nói họ cảm thấy sống hạnh phúc ; và đến nay tỷ suất đó chưa biến hóa. Dân Nhật Bản có nhiều người cảm thấy hạnh phúc hơn dân Mỹ, nhưng tỷ số những người này cũng không tăng theo cống phẩm .Tại sao đời sống sung túc hơn mà người ta không thấy tăng hạnh phúc?
Một giáo sư kinh tế tài chính học, ông Richard Layard, dạy trường ĐH London School of Economics đã xuất bản một cuốn sách bàn về hiện tượng kỳ lạ này, nhan đề “ Hạnh Phúc : những Bài học của một Khoa học mới, ” ( Happiness : Lessons from a New Science, Penguin xuất bản ). Ông không bàn đến hạnh phúc cá thể, mà nói chung hạnh phúc của cả xã hội .
Một “ bài học kinh nghiệm ” mà ông Layard rút ra là, đời sống quá cạnh tranh đối đầu thường khiến nhiều người bớt hạnh phúc. Trong một xã hội cạnh tranh đối đầu gắt gao mỗi người tìm cách thao tác nhiều hơn, kiếm nhiều tiền hơn, khiến cho những người khác cũng phải thao tác thêm, kiếm tiền thêm. Không còn thời giờ nghỉ ngơi, vui chơi nữa, vui hưởng vạn vật thiên nhiên nữa, vì vậy số người cảm thấy hạnh phúc chắc sẽ giảm. Trong đời sống ganh đua, những người cống phẩm cao hơn hoặc được tăng lương, hoàn toàn có thể thấy hạnh phúc hơn chút đỉnh. Nhưng những người thất bại thì tâm ý lại bị tổn thương rất nặng. Hơn bù kém, tổng số hạnh phúc của cả xã hội xuống thấp .
Layard còn nêu lên một điều : Giàu nghèo không làm tăng hay giảm hạnh phúc, chính sự chênh lệch giàu nghèo mới tác động ảnh hưởng mạnh. Lợi tức mình tăng gấp đôi vẫn không thấy hạnh phúc hơn nếu nhiều người khác chung quanh cống phẩm tăng lên gấp mười ! Trong một xã hội cạnh tranh đối đầu tự do, người ta hoàn toàn có thể không tự so sánh với những người thành công xuất sắc lớn ; nhưng không vui nếu thấy mình thua người ở gần bên. Phần lớn tất cả chúng ta không ganh tị với ông Bill Gates, hay ông Jeff Bezos ; nhưng sẽ “ tủi thân ” khi thấy bà hàng xóm của mình lái chiếc xe Bentley dù không phải đi làm mỗi ngày khó khăn vất vả như mình !
Có vị giáo sư đã thí nghiệm bằng cách nhu yếu một nhóm sinh viên ở Đại học Harvard lựa chọn trong hai trường hợp, cho biết mình thích gặp thực trạng nào .
Một là anh / chị làm được lãnh lương 50,000 đô la một năm, trong khi những người đồng nghiệp chỉ được USD 25,000. Hai là lãnh lương 100,000 đô la nhưng chung quanh ai nấy đều lãnh hơn USD 200,000. Khi đem câu hỏi trên ra hỏi thử, đại đa số thích được sống trong thực trạng thứ nhất ! Người ta tự đánh mất tự do và hạnh phúc chỉ vì cái tâm phân biệt !
Xứ Bhutan ở Á châu cũng được gọi là vương quốc hạnh phúc nhất quốc tế. Nói đến cống phẩm thì người dân ở đó nghèo hơn nhiều nước. Một người ở Mỹ mở tủ ra thấy mình có vài ba chục cái áo ; một người ở Bhutan chắc chỉ có năm, ba cái. Họ thường đi bộ, ít ai có xe hơi ; còn người Mỹ phần nhiều ai lớn lên cũng phải lái xe, thiếu là khó sống .
Nhưng ngôi nhà của ông vua Bhutan, nằm cạnh nơi triều đình thao tác, không lớn hơn nhà người dân khá giả bao nhiêu. Một người Việt đã sống ở Bhutan 11 năm nói với tôi rằng bà chưa từng trông thấy trẻ nhỏ ở đó cãi nhau khi nào – chắc trẻ nhỏ đánh nhau còn hiếm hơn nữa. Niềm vui lớn nhất của chồng bà, người Bhutan, là họp mặt với bạn hữu – nhiều lần ông rủ nhân viên cấp dưới trong nhà máy sản xuất của mình cùng nhau đi bắn cung cả ngày ! Rất khó dạy cho một người Bhutan khái niệm “ tối đa hóa doanh lợi ! ”
Người ta thấy hạnh phúc hơn khi có bè bạn thân thiện để san sẻ những lúc vui buồn ; hay khi sống trong mái ấm gia đình hòa thuận. Chúng ta cũng hạnh phúc khi cảm thấy mình hữu dụng, có góp phần cho xã hội, cho hội đồng. Những điều này ai cũng chấp thuận đồng ý cả .Những người sùng đạo thường cảm thấy hạnh phúc hơn người vô tín ngưỡng. Nhiều nước lấy công quỹ giúp cho các cơ sở tôn giáo hoạt động, như ở nước Đức, đó cũng là một cách giúp gia tăng hạnh phúc chung. Tất nhiên, đi bắt bớ, giam cầm hay quản thúc các nhà tu hành thì chắc chắn không thể nào nâng cao hạnh phúc cho dân chúng!
Nhưng vương quốc có nên bắt buộc mọi người phải có một tín ngưỡng hay không ? Chắc hẳn là không rồi. Vì hạnh phúc là một món mỗi người tự do cảm thấy chứ không hề bắt buộc người ta hạnh phúc được ! Một triết gia nổi tiếng thế kỷ trước viết cuốn “ Chinh phục Hạnh phúc. ” Chắc Bartran Russell phải công nhận con người không hề đi chiếm hạnh phúc hay đi xin hạnh phúc được !
Các nhà chính trị hoàn toàn có thể tạo ra những điều kiện kèm theo giúp cho mọi người bớt khổ. Phòng bệnh, giáo dục trẻ nhỏ, giúp những bà mẹ có nhiều thời giờ sống với con dù vẫn đi làm, vân vân. Nhiều người sẽ có thời cơ sống hạnh phúc hơn. Nhưng không hề cứ làm thêm luật lệ và hô khẩu hiệu thì tự nhiên dân sẽ hạnh phúc hơn. Muốn tạo thêm hạnh phúc tới cho người chung quanh thì chính mình phải sống hạnh phúc. Điều này những nhà chính trị nhiều khi không nghĩ tới. Họ tạo ra trong chính trường một bầu không khí nhiễm độc làm cả nước cũng mất hạnh phúc !
Cuối cùng, khi nói chung cho cả một vương quốc, chính tự do là một điều kiện kèm theo thiết yếu cho hạnh phúc. Tự do chưa phải là “ điều kiện kèm theo đủ ” tạo nên hạnh phúc, nhưng thiếu tự do thì khó sống hạnh phúc. Còn trò chuyện từng cá thể lại khác. Những người biết tu dưỡng thì sống trong thực trạng nào cũng hạnh phúc được. Ước mong trong năm mới tất cả chúng ta đều nỗ lực giữ đạo lý, tu tâm dưỡng tánh, để sống hạnh phúc hơn .
Source: https://suachuatulanh.edu.vn
Category : Nhà Cửa
