Sơ đồ tư duy Bàn về đọc sách dễ nhớ, ngắn gọn

Sơ đồ tư duy Bàn về đọc sách dễ nhớ, ngắn gọn

Tải xuống

Nhằm mục tiêu giúp học viên thuận tiện hệ thống hóa được kiến thức và kỹ năng, nội dung những tác phẩm trong chương trình Ngữ văn 9, chúng tôi biên soạn bài viết Sơ đồ tư duy Bàn về đọc sách dễ nhớ, ngắn gọn với vừa đủ những nội dung như tìm hiểu và khám phá chung về tác phẩm, tác giả, bố cục tổng quan, dàn ý nghiên cứu và phân tích, bài văn mẫu nghiên cứu và phân tích, …. Hi vọng qua Sơ đồ tư duy Bàn về đọc sách sẽ giúp học viên nắm được nội dung cơ bản của Bàn về đọc sách .

Bài giảng: Bàn về đọc sách – Cô Nguyễn Ngọc Anh (Giáo viên VietJack)

A. Sơ đồ tư duy Bàn về đọc sách

B. Tìm hiểu Bàn về đọc sách

I. Tác giả

– Chu Quang Tiềm ( 1897 – 1986 ), tên khai sinh là Tự Mạnh Thực
– Quê quán : Đông Thành, An Huy, Trung Quốc
– Sự nghiệp sáng tác :
+ Ông là nhà mĩ học và lí luận học nổi tiếng của Trung Quốc
+ Ông là danh nhân lớn, học vấn cao, là tác giả của nhiều bài chính luận nổi tiếng

II. Tìm hiểu chung tác phẩm

1. Thể loại: nghị luận

2. Xuất xứ, hoàn cảnh sáng tác

Bài luận này của Chu Quang Tiềm được trích trong “ Danh nhân Trung Quốc bàn về niềm vui nỗi buồn của việc đọc sách ”, Bắc Kinh ( 1995 ), Trần Đình Sử dịch

3. Bố cục: 3 phần

– Phần 1 : ( “ Học vấn … Thế giới mới ” ) : Tầm quan trọng của việc đọc sách
– Phần 2 : ( Tiếp đến “ tiêu tốn lực lượng ” ) : Những khó khăn vất vả, thiên hướng sai lầm dễ mắc phải của việc đọc sách lúc bấy giờ
– Phần 3 : ( còn lại ) : Bàn về giải pháp đọc sách

4. Giá trị nội dung

Đọc sách là con đường quan trọng để tích góp, nâng cao học vấn. Ngày nay sách nhiều, phải biết chọn sách mà đọc. Phải biết cách đọc để đạt hiệu suất cao cao .

5. Giá trị nghệ thuật

– Bố cục ngặt nghèo, hợp lý .
– Dẫn dắt tự nhiên, xác đáng bằng giọng chuyện trò, tâm tình của một học giả có uy tín đã làm tăng tính thuyết phục của văn bản .
– Lựa chọn ngôn từ giàu hình ảnh với những cách ví von đơn cử và mê hoặc

III. Dàn ý bài phân tích

1. Tầm quan trọng và ý nghĩa của việc đọc sách

a ) Tầm quan trọng của việc đọc sách :
– Sách đã cô đúc, ghi chép và lưu truyền mọi tri thức, mọi thành tựu mà loài người đã tìm ra, tích góp qua từng thời đại .
– Sách là kho tàng quý báu của di sản ý thức mà loài người thu lượm, suy ngẫm suốt mấy ngàn năm .
– Những cuốn sách có giá trị được coi là cột mốc trên con đường tăng trưởng học tập trái đất .
b ) Ý nghĩa của việc đọc sách :
– Đọc sách là con đường quan trọng của học vấn – con đường tích góp và nâng cao tri thức .
– Đọc sách là sự sẵn sàng chuẩn bị để làm cuộc trường chinh vạn dặm trên con đường học vấn, nhằm mục đích phát hiện quốc tế mới .
⇒ Sử dụng lập luận hài hòa và hợp lý, thấu tình đạt lí, kín kẽ thâm thúy
⇒ Đọc sách là để nâng cao nhận thức, bồi bổ trí tuệ, tăng trưởng tâm hồn, tình cảm, rèn giũa hành vi .

2. Những khó khăn trong việc đọc sách

– Sách nhiều khiến người ta không sâu xa :
+ Ngày trước sách ít, “ có người đọc đến bạc đầu mới hết một quyển kinh ” nhưng đọc nghiền ngẫm nên đã thấm vào xương tủy
+ Ngày nay, những học giả trẻ đọc nhiều sách nhưng chỉ “ lướt qua ”, như vậy chỉ là “ hư danh nông cạn ”
⇒ Sử dụng hình ảnh đối sánh tương quan xác đáng ⇒ sách nhiều khiến người đọc lướt qua, hời hợt không nâng cao, dễ sa vào lối ” ăn tươi nuốt sống ” .
– Sách nhiều khiến người đọc lạc hướng :

+ Trước một số lượng lớn sách sẽ khiến con người “tham nhiều mà không thực chất”, không phân biệt được những “tác phẩm cơ bản đích thực” với “những cuốn sách “vô thưởng vô phạt”

⇒ Nhấn mạnh việc sách nhiều hoàn toàn có thể khiến chọn lầm chọn sai tiêu tốn lãng phí thời hạn và công sức của con người. Thậm chí chọn phải sách ô nhiễm .

3. Phương pháp đọc sách hiệu quả

– Cách chọn sách :
+ Chọn cho tinh
+ Không xem thường đọc sách thường thức, sách ở nghành nghề dịch vụ thân thiện, kế cận với trình độ của mình
– Cách đọc sách :
+ Đọc cho kĩ
+ Không đọc lướt qua, vừa đọc vừa tâm lý .
+ Không đọc tràn ngập mà cần đọc có kế hoạch và có mạng lưới hệ thống .
⇒ So sánh, tích hợp nghiên cứu và phân tích lí lẽ, liên hệ ⇒ Đọc sách : rèn luyện tính cách, học làm người .

IV. Bài phân tích

“ Sách lan rộng ra ra trước mắt tôi những chân trời mới ” ( Go-rơ-ki ). Sách có vai trò quan trọng trong đời sống và đọc sách là một nét văn hóa truyền thống tốt đẹp của con người. Bàn về yếu tố này, Chu Quang Tiềm đã bộc lộ những quan điểm của mình qua bài viết “ Bàn về đọc sách ” .
Chu Quang Tiềm ( 1897 – 1986 ) được biết đến là một nhà lí luận văn học, nhà mĩ học nổi tiếng và năng lực của Trung Quốc. Đoạn trích “ Bàn về đọc sách ” nằm trong cuốn “ Danh nhân Trung Quốc bàn về niềm vui, nỗi buồn của việc đọc sách ”. Tác giả đã đưa ra những vấn đề, lí lẽ, dẫn chứng về sự thiết yếu của việc đọc sách vô cùng thuyết phục .
Mở đầu câu truyện, Chu Quang Tiềm đưa ra vấn đề rằng : “ Học vấn không chỉ là chuyện đọc sách, nhưng đọc sách vẫn là con đường quan trọng của học vấn ”. Học vấn được kiến thiết xây dựng trên rất nhiều nền tảng, ta hoàn toàn có thể học qua chuyện đời, qua người với người hay qua những thầy cô giáo, nhưng nhất định rằng sách sẽ góp ích tích cực cho học vấn. Từ xưa đến nay, những kỹ năng và kiến thức tinh hoa, quý báu đều được lưu truyền qua sử sách. Nếu tất cả chúng ta muốn học hỏi thì cần phải tìm đến những cuốn sách, tư liệu quý giá ấy để học tập, mở mang. Vậy sách là gì ? Tại sao sách lại quan trọng đến thế ? Trả lời cho những câu hỏi đó, tác giả đã viết rằng “ kho tàng quý báu của di sản tinh thần nhân loại ” hay đó là “ những cột mốc trên con đường tiến hóa học thuật ”. Biết bao bài thơ Nôm, hay những tác phẩm sử thi mang tính thời đại đều được lưu truyền qua sổ sách. Người xưa khi chưa có điều kiện kèm theo dùng giấy, con người đã sao chép trên những thẻ tre, mai rùa, … nhằm mục đích lưu giữ những kỹ năng và kiến thức ấy. Ông đã chỉ ra tầm quan trọng, ý nghĩa vai trò của việc đọc sách bằng những vấn đề rõ ràng. Mở đầu đoạn trích là lời khẳng định chắc chắn mang đầy tính triết lí : “ Học vấn không chỉ là chuyện đọc sách, nhưng đọc sách vẫn là một con đường quan trọng của học vấn ”. Để chứng tỏ cho vấn đề này, Chu Quang Tiềm đã dùng những lí lẽ xác nhận như : “ Bởi vì học vấn không chỉ là việc cá thể, mà là việc của toàn quả đât ” ; “ Mỗi loại học vấn đến tiến trình thời điểm ngày hôm nay đều là thành quả của trái đất nhờ biết phân công, cố gắng nỗ lực tích góp ngày đêm mà có ” ; “ Các thành quả đó sở dĩ không bị vùi lấp đi, đều là do sách vở ghi chép, lưu truyền lại ”, … Quả đúng là như vậy, học vấn là những hiểu biết mà con người tiếp thu, tích góp được trong quy trình học tập. Để tích lũy được những kỹ năng và kiến thức hữu dụng có rất nhiều cách khác nhau như tìm hiểu và khám phá qua những kênh thông tin đại chúng, thực hành thực tế, vận dụng vào thực tiễn chứ không nhất thiết chỉ là “ chuyện đọc sách ” .
Đọc sách không phải là con đường duy nhất để con người sở hữu tri thức nhưng lại là một con đường quan trọng. Sách là nơi ghi chép, lưu truyền những tri thức quý giá, có ích từ thế hệ này sang thế hệ khác. Nó được xem là cột mốc trên con đường tiến hóa mạng lưới hệ thống kỹ năng và kiến thức khoa học của quả đât vì tổng thể những tinh hoa đều được ghi chép lại trong sách để mọi người hoàn toàn có thể khám phá. Một trong những kho tàng quý báu của con người không gì khác đó chính là sách. Nhờ có sách mà con người được lan rộng ra tầm hiểu biết về quốc tế bên ngoài, về những thành quả mà con người đã đạt được trong quá khứ. Đọc sách giúp con người thừa kế thành tựu bởi nếu xóa bỏ chúng thì “ chưa biết chừng tất cả chúng ta đã lùi điểm xuất phát về đến mấy trăm năm, thậm chí còn là mấy nghìn năm trước ”, “ dù có tiến lên cũng chỉ là kẻ đi giật lùi, làm kẻ lỗi thời ”. Những tri thức thu nhận được từ sách sẽ là một sự sẵn sàng chuẩn bị kĩ càng để con người “ hoàn toàn có thể làm được cuộc trường chinh vạn dặm trên con đường học vấn, nhằm mục đích phát hiện quốc tế mới ”, phát hiện ra những điều mới lạ, mê hoặc, có ích so với đời sống của con người. Hình ảnh so sánh ngầm “ cuộc trường chinh vạn dặm ” đã khiến tất cả chúng ta nhận thấy rõ hơn tầm quan trọng, ý nghĩa to lớn của việc đọc sách. Đọc sách giúp ta có một tâm thế tốt để hoàn toàn có thể phấn đấu, cố gắng nỗ lực vĩnh viễn trên con đường chinh phục tri thức .
Nhưng để triển khai được điều ấy không phải là điều thuận tiện bởi trong tình hình lúc bấy giờ con người dễ bị mắc phải những thiên hướng rơi lệch. Cái khó của việc đọc sách là vấn đề thứ hai mà tác giả nói đến bài “ Bàn về đọc sách ”. Sách ngày một nhiều, đầy ắp trong những shop, trong những thư viện, vì vậy người đọc sách thường đứng trước 2 cái khó ( cái hại ). “ Một là sách nhiều khiến người ta không nâng cao. Ngày xưa có người đọc đến bạc đầu mới đọc hết một quyển kinh ( tứ thư, ngũ kinh ), họ đã “ miệng đọc, tâm ghi, nghiền ngẫm đến thuộc lòng, thấm vào xương tủy, biến thành một nguồn động lực niềm tin, cả đời dùng mãi không cạn ”. Chu Quang Tiềm châm biếm một “ học giả trẻ ” khoe đọc hàng vạn cuốn sách ; cách đọc “ liếc qua ” tuy nhiều mà “ lưu tâm ” thì rất ít, “ hư danh nông cạn ” khác nào “ ăn sống nuốt tươi ” … “ Thứ hai, sách nhiều dễ khiến người đọc lạc hướng. Trước hàng biển sách, hàng núi sách, nhiều người vì “ tham nhiều mà không vụ thực ra ”, không phân biệt được “ những tác phẩm cơ bản đích thực ” với những “ cuốn sách vô thường vô phạt ”, học vấn chẳng được nâng cao, tâm hồn chẳng được bồi đắp, trái lại chỉ “ tiêu tốn lãng phí thời hạn và sức lực lao động ”. Tác giả đưa ra một so sánh, với chuyện đọc sách, làm học vấn chỉ “ đá bên đông, đấm bên tây ”, “ tự tiêu tốn lực lượng ”, mà không biết “ đánh vào thành trì vững chắc, đánh bại quân địch tinh luyện, chiếm cứ mặt trận xung yếu ”. Qua đó, ta càng thấy rõ, đọc sách làm học vấn, đọc sách để tự học thật không dễ .
Đoạn văn cuối bài, tác giả nêu lên giải pháp đọc sách. “ Đọc sách không cần nhiều, quan trọng nhất là phải chọn cho tinh, đọc cho kĩ ”. Chỉ đọc “ lướt qua ” 10 quyển sách thì không bằng “ đọc mười lần ” một quyển sách. Đọc 10 quyển sách “ không quan trọng ” thì chẳng bằng đọc 1 quyển sách “ thật sự có giá trị ”. Một là “ đọc sách không cốt lấy nhiều, quan trọng nhất là phải chọn cho tinh, đọc cho kĩ ”. Với học viên, có lẽ rằng tất cả chúng ta nên lựa chọn những sách nào – gồm có cả sách văn học, thẩm mỹ và nghệ thuật, khoa học kĩ thuật, tin học, ngoại ngữ, y học, đời sống – sát hợp lứa tuổi, trình độ và nhu yếu học vấn của từng lớp, từng cấp học. Trong quy trình đọc mỗi cuốn sách, ta biết “ Đọc – Hiểu – Suy ngẫm ” ở từng bài, từng chương, thậm chí còn ở từng từ ngữ, câu, từng vấn đề, hình ảnh. Có vậy mới thu lượm được phần tinh tuý, cảm nhận được tư tưởng, tình cảm của người viết sách gửi cho ta .
Sách cũ trăm lần xem chẳng chán
Thuộc lòng, ngâm nghĩ một mình hay .
Ông Chu tóm tắt quyền lợi của việc đọc sách đúng đắn đọc kĩ, đọc sâu – bằng hai câu thơ mê hoặc. Đúng là “ Đọc ít mà đọc kĩ, thì sẽ tập thành nếp tâm lý sâu xa, trầm ngâm tích luỹ, tưởng tượng tự do đến mức làm thay đổi khí chất ”. Đọc ít, đọc kĩ có công dụng lớn lao như vậy. Còn bao cách đọc ít, đọc kĩ với biết bao công dụng khác nữa mà mỗi người đọc sách ý thức, dữ thế chủ động, nhằm mục đích một mục tiêu đúng đắn tự tìm ra được .
Cách thứ hai của việc đọc sách dữ thế chủ động, hữu dụng mà ông Chu Quang Tiềm gợi ý : Phải biết lựa chọn sách. Theo ông Chu, nên chia sách làm hai loại : loại nâng cao và loại chiêm ngưỡng và thưởng thức. Chúng ta hiểu điều đó thế nào ? Loại sách “ sâu xa ” là sách đi sâu vào những chuyên ngành khoa học, kĩ thuật, sách văn học tập trung vào một chủ đề, có chung thể loại. Với học viên Trung học cơ sở và Trung học đại trà phổ thông, sách “ sâu xa ” chính là những cuốn sách giáo khoa của những bộ môn khoa học tự nhiên ( sách Toán, Lí, Hoá, Sinh, Kĩ thuật ), bộ môn khoa học xã hội nhân văn ( sách Ngữ văn, Lịch sử, Địa lí, Giáo dục đào tạo công dân, Ngoại ngữ ) và một vài tác phẩm tìm hiểu thêm, ngoại khoá ship hàng cho nội khoá. Còn loại “ sách thường thức ”, so với học viên tất cả chúng ta là những cuốn bàn về đời sống, những tờ báo, tạp chí thông tin và hướng dẫn tất cả chúng ta về thời trang, về cách ứng xử và biết bao điều khác trong đời sống ở mái ấm gia đình, trong nhà trường, ngoài xã hội, … Tuỳ thực trạng, tuỳ năng lượng mỗi người mà phối hợp, lựa chọn hai loại sách “ sâu xa ” và “ thường thức ”. Đối với học viên lớp cuối cấp Trung học cơ sở, có lẽ rằng tất cả chúng ta nên tập trung chuyên sâu ưu tiên đọc loại sách có ích nhất, loại “ nâng cao ” của học viên Trung học cơ sở. Từ đó mà lan rộng ra tầm nhìn, đọc thêm một số ít sách thường thì. Đó là một cách “ học tập chịu khó ”, một cách đọc sách khoa học nhất, đúng như ông Chu nhắc nhở “ không biết rộng thì không hề chuyên, không uyên bác thì không hề nắm gọn ”. Bàn về việc đọc sách là điều thật mê hoặc. Biết bao nhiêu nhà khoa học, bao nhiêu danh nhân cổ kim, trong nước, trên quốc tế từng có nhiều lời vàng ngọc khuyên dạy tất cả chúng ta. Cụ Nguyễn Trãi đã từng nói : Đọc sách thì thông đòi nghĩa sách và cụ Nguyễn Bỉnh Khiêm cũng viết : Khôn nghề cờ bạc là khôn dại / Dại chốn văn chương, ấy dại khôn .
Có thể nói, đọc sách là con đường quan trọng của học vấn, là một trong những phương pháp để con người tích lũy thông tin, lan rộng ra hiểu biết. Tuy nhiên, trong thời đại công nghệ tiên tiến tăng trưởng như lúc bấy giờ thì văn hóa truyền thống đọc phần nào bị mai một. Con người nói chung và thế hệ trẻ nói riêng thường đắm mình trong quốc tế ảo của những mạng xã hội, những game show điện tử hay những câu truyện ngôn tình mà quên đi việc tự trau dồi vốn tri thức cho bản thân, từ bỏ thói quen đọc sách. “ Bàn về đọc sách ” đã chứng minh và khẳng định vai trò, sự quan trọng của việc đọc sách và chỉ ra giải pháp chọn sách, đọc sách hiệu suất cao nhất giúp con người chinh phục kho tàng tri thức trái đất một cách thuận tiện hơn .

V. Một số lời bình về tác phẩm

1. Cuộc phỏng vấn, chuyện trò của GS. Nguyễn Đăng Mạnh và phóng viên báo chí báo Văn nghệ trẻ bàn về yếu tố đọc sách lúc bấy giờ
[ … ]
– Giáo sư hoàn toàn có thể cho bạn đọc biết một vài kinh nghiệm tay nghề đọc sách của riêng ông ?

Giáo sư Nguyễn Đăng Mạnh:

Đọc một cuốn sách khi nào tôi cũng đọc qua một lượt trước để có được một ấn tượng tổng thể và toàn diện, sau đó mới đọc kĩ, tỉ mỉ từng câu chữ, từng chi tiết cụ thể. Phải dành thời hạn thực sự cho việc đọc và đọc phải suy ngẫm, nếu chỉ lướt qua thôi ta khó mà thấy hết vẻ lộng lẫy của câu chữ. Nói chung việc đọc là rất công phu .
– Giữa biển sách bát ngát ngày ngày hôm nay, việc lựa chọn một cuốn sách để đọc thật chẳng dễ gì. giáo sư có lời khuyên nào dành cho những fan hâm mộ trong việc lựa chọn sách cũng như cách đọc sách sao cho có hiệu suất cao, hữu dụng và tương thích ?

Giáo sư Nguyễn Đăng Mạnh:

Thực lòng mà nói tôi không biết nên khuyên fan hâm mộ như thế nào. Bản thân tôi khi tìm đọc một cuốn sách nào đó cũng vẫn chỉ là nhìn vào tên tác giả mà mua. Riêng trong lãnh địa đọc văn lúc bấy giờ, mỗi năm có biết bao nhiêu là đầu sách được xuất bản. Việc in ấn thuận tiện, thuận tiện, cộng với sự dễ dãi trong khâu chỉnh sửa và biên tập, quản lí xuất bản đã tạo điều kiện kèm theo cho bất kỳ ai muốn in sách đều được mà không cần đến sự bảo vệ chất lượng. Tôi chỉ nêu quan điểm của riêng tôi về phía nhà xuất bản, đó là nhất thiết phải có sự tinh lọc trong khâu cấp phép, xuất bản sách. Mỗi nhà xuất bản cần tạo ra một tên thương hiệu trong lòng fan hâm mộ để khi đứng trước một cuốn sách được in bởi nhà xuất bản đó fan hâm mộ hoàn toàn có thể yên tâm về sự lựa chọn của mình. Về phía báo chí truyền thông, khi lăng xê, đăng tải bất kỳ một tác phẩm, tác giả nào cũng phải có sự lựa chọn xứng danh, chứ không hề làm ào ào như lúc bấy giờ. Một điều quan trọng nữa là sự hướng dẫn dư luận từ một số ít nhà phê bình đáng đáng tin cậy. Chính những nhà phê bình chân chính sẽ khuynh hướng giúp fan hâm mộ vì họ không có nhiều thời hạn mà lựa chọn. [ … ] Thay đổi chính sách xuất bản sách và tìm lại niềm tin nơi công chúng là cách tốt nhất để tăng trưởng văn hóa truyền thống đọc .
( Văn nghệ trẻ, số 32 – 2002 )

Tải xuống

Xem thêm sơ đồ tư duy của những tác phẩm, văn bản lớp 9 hay, chi tiết cụ thể khác :

Mục lục Văn mẫu | Văn hay 9 theo từng phần:

Giới thiệu kênh Youtube VietJack

Ngân hàng trắc nghiệm lớp 9 tại khoahoc.vietjack.com

Đã có app VietJack trên điện thoại cảm ứng, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi trực tuyến, Bài giảng …. không lấy phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS .

Nhóm học tập facebook miễn phí cho teen 2k7: fb.com/groups/hoctap2k7/

Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:

Theo dõi chúng tôi không lấy phí trên mạng xã hội facebook và youtube :

Loạt bài Tuyển tập những bài văn hay | văn mẫu lớp 9 của chúng tôi được biên soạn một phần dựa trên cuốn sách: Văn mẫu lớp 9 và Những bài văn hay lớp 9 đạt điểm cao.

Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.

Source: https://suachuatulanh.edu.vn
Category : Tư Vấn Hỗ Trợ