Chái bếp – một “căn nhà” được xây riêng chỉ để nấu cơm ở miền Tây, nơi ám đầy mùi khói bếp nhưng chất chứa bao kỷ niệm về mái ấm gia đình

24/04/2023 admin
Khu vực sông nước phía Tây Nam Bộ mang nhiều điểm đẹp trình làng hoài không hết, mày mò một sẽ còn hai. Từ nhà hàng siêu thị, những liên hoan linh đình, địa điểm mê hoặc đến những phong tục tập quán đầy ý nghĩa. Đến miền Tây, đi vài bước là biết được nhiều điều hay. Ví như dọc đường thấy người dân làm mắm, phơi khô ; những ngõ trong làng thì phát hiện nhiều mâm bán bánh lạ ; ghé vào nhà nhìn đời sống miệt vườn cũng khác khác hay hay. Đặc sản nhà miền Tây, còn có một ” chái nhà bếp ” .Mỗi thế hệ 7x, 8x và 9x vùng quê thường lớn lên với nhiều kỷ niệm trong "chái bếp" của mẹ, của bà - Ảnh 1.

HỒI ĐÓ, BẾP NẤU CƠM ĐƯỢC XÂY HẲN MỘT CĂN RIÊNG SÁT NHÀ, GỌI LÀ CHÁI BẾP

Ở miền Tây, ” chái nhà bếp ” hay còn được gọi là ” căn nhà thêm ” là một gian nhà nhỏ liền kề ngôi nhà chính. Đây là nơi dùng để nấu nướng, trữ món ăn, để những đồ vật bếp núc và là nơi chứa củi, lá dừa khô dùng nhóm lửa. Vùng quê sông nước phía Tây Nam bộ nhà nào cũng có một chái nhà bếp sau hè. Đây như thể một công thức xây nhà chung, dù là nhà nghèo cũng phải dựng một chái nhà bếp con con, nhà khá giả có đất vườn thì chái nhà bếp sẽ gọn gàng, thoáng đãng hơn. Lí do tại sao mọi người thường chia một khoảng chừng đất tương thích dành riêng cho gian này thì không có câu vấn đáp, chỉ biết rằng đây là nơi cần phải có của một căn nhà, là đặc thù, là thói quen từ xưa .

Chái bếp hồi trước thường được lợp bằng lá dừa nước, sau có thể thay bằng tôn, ván gỗ,… để được bền hơn. Gọi là một gian nhà nhỏ, nên bếp sẽ có cửa riêng để đi vào đàng hoàng, không cần phải đi thông từ nhà chính. Ngoài ra chái bếp còn có cả cửa sổ để thoát khói và bệ xây hay bàn, kệ để đặt lò đất.

Trong chái nhà bếp nhỏ, ngày trước sẽ có những lò đất đủ loại khác nhau để nấu nướng. Thường sẽ thấy nhà bếp củi cà ràng, nhà bếp xây không khói, nhà bếp đôi, nhà bếp đất sét … nhưng vì tính thuận tiện của những loại nhà bếp mới sinh ra ngày này như nhà bếp gas, nhà bếp điện … nhiều ” căn nhà thêm ” sẽ được sửa chữa thay thế những nhà bếp này. Các bà những mẹ sẽ chia hẳn một khu riêng trong chái nhà bếp để đặt nhiều lò xếp hàng cạnh nhau, tiện cho việc nấu nhiều món cùng lúc. Có nhà thì sẽ đặt dưới đất rồi ngồi chồm hổm mà nấu, có nhà sẽ xây một bệ cao, để đứng nấu cho tiện chuyển dời .Mỗi thế hệ 7x, 8x và 9x vùng quê thường lớn lên với nhiều kỷ niệm trong "chái bếp" của mẹ, của bà - Ảnh 2.

Mỗi thế hệ 7x, 8x và 9x vùng quê thường lớn lên với nhiều kỷ niệm trong "chái bếp" của mẹ, của bà - Ảnh 4.Sau đó là khu chứa củi, nếu nơi này rộng thì củi đốt sẽ được dành hẳn một khu riêng để trữ, hẹp thì chất ngăn nắp dưới bệ đặt nhà bếp. Đồ vật không hề thiếu trong chái nhà bếp là chiếc tủ, thường gọi là gác-măng-giê, phiên âm theo tiếng Pháp, nghĩa là nơi giữ thức ăn. Chiếc tủ 4 chân thường được kê 4 chén nước, trong chén cò bỏ muối hoặc đặt một còi nổi để gác chân tủ – phòng cho kiến không bò lên. Chính vì trong tủ sẽ để đủ thứ từ gia vị, món ăn còn thừa để hâm cho bữa sau, đến cả nồi xoong chén dĩa …Củi được chất ngăn nắp trong chái nhà bếp

Chiếc tủ bếp đựng và bảo quản nhiều loại đồ ăn thay cho tủ lạnh bây giờ

Xem thêm: Cách kết nối điện thoại với tivi thông qua HDMI đơn giản, dễ thực hiện

Đặc sản của chái nhà bếp luôn là những chiếc xoong, chảo với cái đáy đen xì. Ở những phòng ăn của những biệt thự nghỉ dưỡng hạng sang, căn nhà lớn làm gì thấy được hình ảnh này .Đây cũng là một phần góp nên tuổi thơ của những đứa trẻ quê thời 7 x, 8 x và 9 x đời đầu. Thường trẻ con trong nhà hay chơi với nhau trò nào đó, người thua sẽ bị quẹt lọ nghẹ dưới đáy nồi – là lớp khói than cháy dính ở đế khi dùng nấu nướng lâu ngày mà cọ rửa không được. Ngoài ra ở gian còn có đủ những đồ vật tương quan nội trợ như chổi, túi đan, cái nong nia, cái làn …

 CHÁI BẾP – TỔ ẤM THỰC SỰ TRONG MỖI CĂN NHÀ NGƯỜI MIỀN TÂY 

Dù qua bao thế hệ, đời sống trở nên văn minh hơn nhiều, nhưng dân miền Tây vẫn ý niệm ngôi nhà lớn xây hướng tốt thì việc làm ăn tốt, còn chái nhà bếp tốt thì mái ấm gia đình sẽ đầm ấm, thuận hòa. Chính do đó, người ta xây chái nhà bếp sẽ chọn hướng, và dẫu khoảng trống có chật hẹp cũng sẽ sắp xếp ngăn nắp. Điều này còn được những bà, những mẹ xưa dùng để nhìn nhận sự đảm đang của một người vợ, người phụ nữ trong mái ấm gia đình. Trước khi cưới cô con dâu nào về, khi qua nhà gái xem mắt, họ thường lân la ngó qua chái nhà bếp để xem xét sự chu toàn, năng lực vun vén mái ấm gia đình của một người con gái .Trong những đợt nghỉ lễ, giỗ hay Tết, chái nhà bếp luôn là nơi sum vầy náo nhiệt, đầm ấm nhất của căn nhà. Mọi người đều tụ lại khoảng trống hẹp này để bày biện nấu nướng, cùng lo liệu và hỏi han nhau. Chái nhà bếp như một hình tượng của sự niềm hạnh phúc trong nhà. Bởi vậy mà khi về miền Tây, nghe những dì chuyện trò với nhau, sang thăm nhà nào mà về báo câu : ” Bếp núc lạnh tanh à ! ” thì có nghĩa là mái ấm gia đình nhà đó không vui tươi. Một là nhà trở nên neo người nên không thổi nhà bếp, hai là vợ chồng cãi nhau không nấu mâm cơm nhà .

Bây giờ miền Tây có không ít nhà xây phòng bếp chung vào căn nhà, có lối đi thông từ cửa chính. Thế nhưng xen giữa những ngôi nhà có thiết kế hiện đại vẫn còn nhiều nhà giữ nét đẹp truyền thống của phong tục tập quán người Nam Bộ xưa, vẫn thích có chái bếp riêng ở sau hè, nằm ngoài khu đất. Và nhiều người vẫn thích ăn cơm nấu bằng củi, than thay vì bếp gas, nồi cơm điện. Họ nói rằng, mâm cơm nấu bằng củi có hương vị ngon hơn, chắc có thể là do hương của khói củi, cũng có thể là hương của hồn quê mộc mạc quen thuộc từ lâu.

Những mâm cơm nhà được nấu bằng lò củi, trong chái nhà bếp quê vẫn mang nét gì riêng nhấthttps://suachuatulanh.edu.vn/chai-bep-mot-can-nha-duoc-xay-rieng-chi-de-nau-com-o-mien-tay-noi-am-day-mui-khoi-bep-nhung-chat-chua-bao-ky-niem-ve-mai-am-gia-dinh-20220715171712059.chn

Alternate Text Gọi ngay