Cách nuôi và chọn chim khướu tốt nhất – Dogily Petshop

Khướu còn có tên là Khướu Bách Thanh ( chim hót được cả trăm giọng ), là giống chim hót rừng có thân mình to hơn chim sáo. Giống Khướu không rõ nguồn gốc từ đâu, người ta chỉ thấy nó hiện hữu ở nhiều vương quốc vùng Bắc bán cầu .
Tại nước ta, từ Bắc chí Nam, rất nhiều vùng có Khướu tập trung chuyên sâu sinh sống với số lượng khá nhiều. Những nơi Khướu xuất hiện là những vùng nhiều rừng, nhiều núi, thuộc các tỉnh Miền Bắc, Miền Trung, và một số ít tỉnh thuộc Miền Đông Nam bộ. Ở vùng cao nguyên Lâm Đồng cũng có Khướu sinh sống .

Chim Khướu Bạc má và Khướu Mun

Có hai giống Khướu sinh sống tại nước ta, đó là Khướu Bạc Má và Khướu Mun, và chúng phân vùng ra để sống rõ ràng .

Chẳng hạn tại Miền Nam thì chỉ có Khướu Bạc Má sinh sống, không nơi nào ở đây tìm thấy Khướu Mun. Ngược lại, ở các tỉnh thuộc Miền Bắc và bắc Trung bộ thì có Khướu Mun sinh sống.

Ở các tỉnh Tỉnh Bình Dương, Bình Phước, và Đồng Nai, Khưóu Bạc Má sống với số lượng khá nhiều. Vùng Bảo Lộc cũng có Khướu Bạc Má nhưng mình có sắc lông hơi xám sinh sống. Còn Khướu ở Phú Giáo thì màu lông hơi hung hung đỏ .
Khướu Bạc má thường mang sắc lông màu xám nhạt, ở má có hai đốm lông màu trắng tinh, chân xám chì, và mỏ cũng có màu tương tự như như vậy .
Ở Trung và Bắc thì có Khướu Mun. Giống này body toàn thân phủ màu lông xám đen, ở má thay vì có vệt lông trắng thì thay vào đó là vệt lông đen to bằng móng tay. Màu lông đen ở má này có con đen bóng, nhưng lại có con chỉ đen mờ mờ. Không rõ đây có phải là hai loại Khướu Mun hay không. Có người cho rằng loại Khướu Mun có màu má đen bóng là “ Mun thiệt ”, còn Khướu có má màu lông đen mờ là Khướu “ Mun lai ” ( ? ) .
Ở Trung và Bắc cũng có Khướu Bạc Má sinh sống chung với Khướu Mun, nhưng vệt lông trắng trên má nó so với vệt lông trắng Khướu Bạc Má trong Nam thì nhỏ hơn một chút ít .
Về thân mình thì Khướu Bạc Má to hon Khướu Mun một chút ít, nhưng hình dáng thì giống hệt nhau, và giọng hót cũng không khác gì nhau .
Về tập tính sống của hai giống chim cảnh này cũng giống nhau : chúng thích sống nơi rừng rậm núi cao, nơi có thác có suối. Người ta cũng thường gặp chúng sinh sống tại các rừng thưa và cả rừng chồi. Đôi khi Khướu cũng lần mò về các làng mạc ven rừng ven núi để lùng sục kiếm ăn trong các bụi bờ như chim Bồ Chao, nhưng tuyệt nhiên vùng đồng bằng lại không thích hợp với Khướu .
Tùy theo sở trường thích nghi của mỗi người mà kẻ này chọn nuôi Khướu Bạc Má, kẻ khác lại thích nuôi Khướu Mun. Nhưng bình tâm mà nói trông sắc lông của Khướu Bạc Má có vẻ như tươi tắn hơn và sáng sủa hơn màu lông tối tăm của Khướu Mun nhiều. Và giọng con Khướu Mun cũng không hay bằng Khướu Bạc Má, trừ Khướu Mun vùng Khe Sanh .
Với Khướu Bạc Má thì Khướu vùng Phú Giáo được nhiều nghệ nhân nuôi Khướu có nhiều kinh nghiệm tay nghề nhìn nhận là Khướu có giọng hót hay nhất .
Thỉnh thoảng ta cũng thấy Open một vài con Khướu có bộ lông khác lạ, như sắc lông trên mình nó vàng như lông gà và chân cũng như mỏ nó cũng có màu vàng như chân và mỏ gà Tàu, trông rất lạ mắt .

GIỌNG HÓT:

Sở dĩ người ta còn gọi Khướu bằng một tên khác là Khướu Bách Thanh, vì Khướu có năng lực hót được rất nhiều giọng, nghe rất vui tai .
Thật ra Khướu có hót được cả trăm giọng khác nhau hay không, nhưng khi được nghe Khướu hót ai cũng hài lòng và tấm tắc ngợi khen, do giọng Khướu có nhiều âm điệu khác nhau, và có chuyên nghiệp và bài bản hẳn hoi rất phong phú và đa dạng .
Trong giọng hót của chim Khướu phảng phất có giọng kèn, giọng quyển, giọng trống, giọng chiêng, và giọng của nhiều giống chim rừng khác như Họa Mi, Chích Chòe … Lẫn lộn trong đó còn có giọng của chó con, của mèo gào, gà mái cục tắc, và cả tiếng heo kêu nữa …
Giọng hót của Khướu rất phong phú, chuyên nghiệp và bài bản, có tính đặc trưng, trên đời này chưa có giống chim nào hót nhiều giọng được như vậy .
Tuy nhiên, Khướu cũng có con hay con dở, không phải con Khướu nào cũng có giọng hót hay như nhau. Có nhiều con rất siêng hót lại hót được nhiều giọng, nhưng cũng có con chỉ hót lai rai, đã thế giọng lại nhỏ, và quanh đi quẩn lại chỉ lặp đi lặp lại vài ba câu tẻ nhạt nào đó mà thôi .
Kinh nghiệm cho thấy, những chim đang sung sức thì nội lực mạnh, nó siêng hót và hót hay hơn, trái lại những chim suy yếu thì biếng hót mà giọng lại nhỏ, ít giọng nữa .
Khướu được nhìn nhận là chim quí, khi nó vừa hót vừa múa đuôi múa cánh, trông rất đẹp và lạ mắt. Có con khi hót chỉ múa đuôi không thôi, có con lại vừa múa đuôi múa luôn đôi cánh. Khi hót, đuôi của Khướu xòe rộng ra như cái quạt rồi nhịp lên nhịp xuống nhẹ nhàng, trong khi đó hai cánh của nó xòe rộng ra và cũng bắt nhịp như vậy .
So với nhiều giống chim rừng khác, Khướu có vẻ như siêng hót hơn, giọng nó to và vang xa, chính thế cho nên ở thành thị mới ít người chọn nuôi, vì ai cũng ngại sự … gây ồn của nó. Dù có thích đi nữa, trong nhà ít nghệ nhân nào nuôi đến bốn năm con Khướu, trừ trường hợp họ có vườn rộng, nhà to .

CÁCH PHÂN BIỆT CHIM KHƯỚU TRỐNG MÁI:

Đa số chim chóc, chim trống và chim mái có sự độc lạ nhau rõ ràng, từ dáng vóc, sắc lông, tiếng kêu hoặc gáy, hót, nếu không khác nhau ở điểm này cũng có một vài điểm khác dị biệt nhau. Nhưng phần lớn thì khác nhau ở màu lông, nhìn sơ qua là biết được ngay, ví dụ điển hình như sự khác nhau ở màu lông giữa trống mái chim Chích Chòe than, Chích Chòe lửa …
Còn chim Khướu thì từ hình dáng đến sắc lông giữa chim trống và mái giống hệt như nhau, do đó nếu không có dịp nghe tiếng nó hót thì khó lòng phân biệt được trống mái. Khướu trống thì hót, nhưng Khướu mái thì chỉ kêu ro ro … Thế nhưng, nếu ta chỉ địa thế căn cứ vào điểm này không thôi thì e rằng cũng có khi lầm, là những con Khươu trống bổi, hoặc Khướu trong thời kỳ bị suy cũng thường kêu ro ro như Khướu mái .
Xưa nay đã có rất nhiều người bị mua lầm Khướu mái, đem về nhà nuôi năm bảy bữa, thậm chí còn cả tháng mới nghe con Khướu cất tiếng kêu ro ro, thì là chuyện đã rồi, chỉ còn có cách thả ra vườn hoặc đem đến chỗ bán chim trước đây cho mình để chịu lỗ một chút ít tiền …
Lầm lẫn như vậy một lần thì không sao, nhưng nếu xui rủi mua lầm vài lần thì chắc như đinh bạn sẽ nản lòng mà không muốn bỏ tiền ra mua Khướu bổi về nuôi nữa .
Thật ra, phân biệt giới tính của Khướu có nhiều cách, nhưng cách dễ nhất và đúng mực nhất là bạn hãy quan sát chùm lông mọc ở trên mũi của nó. Chùm lông đen này to bằng hột bắp nên rất dễ đập vào mắt ta. Chim nào có chùm lông này ngắn độ một Mili mét là Khướu mái, còn chim nào chùm lông mọc cao lên khoảng chừng hai li mét thì đó là Khướu trống. Tóm lại, nếu đặt Khướu trống và Khướu mái gần nhau, bạn sẽ thuận tiện nhận diện được giới tính của chúng ngay. Việc này, bạn nên tập quan sát vài lần là suốt đời không còn lầm lẫn nữa .

THỨC ĂN CỦA CHIM KHƯỚU:

Thức ăn thích khẩu nhất của Khướu là gạo rang hay tấm gạo rang trộn trứng, pha chế giống như công thức dành cho Họa Mi. Thế nhưng, chim Khướu rất dễ nuôi vì nó không kén thức ăn, bạn cho ăn thức ăn của Chích Chòe, có người dùng cám thực phẩm gia cầm vẫn đem lại tác dụng tốt .
Điều cần là khi bạn đã quyết định hành động cho chim ăn thức ăn gì thì nên cho chim ăn mái thức ăn đó, trừ trường hợp bất đắc dĩ mới biến hóa thức ăn khác mà thôi. Vì rằng mỗi lần đổi khác thức ăn bất ngờ đột ngột như vậy, chim sẽ bị sốc, ít ra cũng đôi ba ngày với thức ăn có mùi vị lạ. Chim bỏ ăn hoặc chỉ ăn qua loa trong vài ba ngày là đủ suy yếu .
Ngoài thức ăn chính ra, bạn nên cho Khướu ăn thêm cào cào, sâu tươi, hoặc gián, dế, thằn lằn và thịt bò xắt nhỏ. Tiện có thức gì thì bạn cho Khướu ăn thức nấy, và với thức ăn đạm này vài ba ngày bạn cho chim ăn một lần cũng được .

NUÔI CHIM KHƯỚU BỔI:

Khướu là chim sống xa làng mạc nên rất nhát người. Có đi bẫy Khướu bạn mới biết rõ điều đó, phải vào tận rừng sâu cách xa làng mạc hàng chục cây số mới tới lãnh địa của Khướu. Mỗi con Khướu trống đều tạo cho mình lãnh địa riêng, và trống mái đều dữ dằn cả, nhất là Khướu mái. Vì chim mái hung hăng háu đá, nên khi gặp chim mồi thì Khướu mái lăn xả vào đá ngay do đó mới bị sập bẫy nhiều hơn Khướu trống .
Tại các chợ chim, chắc bạn cũng thuận tiện nhận thấy điều đó : số lượng Khướu mái khi nào cũng nhiều. Đặc biệt, ít có Khướu con bán ở chợ, vì lẽ tổ của giống chim này làm ở trong rừng sâu, chỉ có đồng bào thiểu số mới nhiều lúc bắt được. Có điều đồng bào thiểu số lại thích nuôi Khướu nên khi bắt được chim con họ không chịu bán lại cho ai .
Đồng bào thiểu số gọi chim Khưóu với một tên khác là “ Bồ Chao Bạc Má ”, do hình dạng con Khướu na ná vói chim Bồ Chao. Nhà nào họ cũng nuôi một hai lồng Khướu để cả ngày nó hót vang lên cho đỡ hiu quạnh .
Hơn nữa, Khướu nuôi tại nhà lâu ngày hoàn toàn có thể thả ra vườn, ra rừng được. Chúng chỉ quanh quẩn kiếm ăn gần nhà rồi tối lại trở lại lồng tìm chỗ ngủ .
Dù ở thành thị chung ta cũng hoàn toàn có thể nuôi Khướu bằng cách thả rông như vậy. Miễn là tránh được cảnh mèo vồ con chim. Khướu nhớ chuồng mà về. Hoặc là, khi thả Khướu trống thì nhà phải nuôi Khươu mái, đó là cách trói chân buộc cẳng không để nó đi xa được .
Do Khướu sống xa người nên cũng như Họa Mi, gặp người đến gần chúng rất sợ hãi. Chim bổi bắt về rất nhát và khó nuôi. Cũng như Họa Mi chúng nhảy lồng rất bạo, không tránh được cảnh lỗ đầu sứt trán .
Cũng vì quá nhát nên đa phần Khướu bổi không chịu ăn mồi, hoặc ăn chút ít mà thôi. Khổ nỗi, chúng là giống chim hót có thân xác lớn nhất so vớị các giống chim hót khác, nên hàng ngày Khướu phải cần tiêu thụ một lượng thức ăn khá nhiều mới đủ no. Còn chỉ ăn cầm chừng thì tránh sao thân mình không suy nhược được. Đa số Khướu bổi đem về nuôi, cũng thấy nhiều con chịu ăn cào cào và gạo trứng, nhưng chỉ băm bảy ngày sau, có con nuôi được vài tuần là lăn đùng ra chết. Những con chim đó cầm lên tay ta cảm thấy như cầm một túm lông, vì thân mình ốm o như xác ve sầu, bụng nhô cao lưỡi hái mỏng mảnh như dao cạo !

Vì Khướu bổi quá nhát, nên khi nuôi ta tránh làm cho nó hoảng vía thêm, khiếp đảm thêm. Muốn được vậy, tốt hơn hết là chọn chiếc lồng thật lớn để nuôi mới đem lại kết quả tốt. Do lồng rộng hoặc có chiều cao, mỗi khi ta cho Khướu ăn uống hoặc vệ sinh lồng, con Khướu có đủ chỗ rộng để né tránh. Trong khi đó, nếu nuôi trong chiếc lồng chật chội, Khướu sẽ bay loạn xạ để cố tìm lối thoát ra ngoài nên phải lỗ đầu bể trán, xệ cánh rớt lông là chuyện không thể tránh được. Một lần bị thương tật thảm thê như vậy thì thử hỏi mười lăm lần con chim vô tội sẽ còn tơi tả sao đây!

Thức ăn dành cho Khướu bổi trong mười ngày đầu cũng là cào cào hay trứng kiến, sâu tươi … đó là những thức ăn quen thuộc mà chúng tìm được ở ngoài vạn vật thiên nhiên. Cho ăn như vậy là ta cố ý dụ dỗ nó tập quen dần với môi trường tự nhiên sống mới. Nêu chim chịu ăn mồi là kỳ vọng chim sẽ sống được. Dần dần ta tập nó ăn thức ăn do ta pha chế, như gạo trứng hoặc đậu phộng trứng …
Khi con Khướu đã thuần thuộc thì nó không còn nhát người nữa. Có nhiều Khướu bổi sống trong lồng hơn mười năm mới chết già. Ai nuôi Khướu con, Khướu chuyên thì đòi sống của chúng hoàn toàn có thể thọ đến 15 năm hoặc hơn .

CÁCH CHỌN KHƯỚU TỐT:

Có nhiều nghệ nhân nuôi chim nhìn nhận sai giá trị của chim Khướu, họ cho rằng nuôi Khướu là chỉ chú trọng đến giọng hót hay dở của nó, chứ bộ lông tối ám như áo của thầy tu thì lựa chọn xấu tốt làm gì cho mất công ra. Thật ra, con Khướu là tốt có những đặc thù riêng ta không hề chê được .

Giọng hót:

Khướu là chim hót nên ta phải đảnh giá giọng hót trước. Giọng hót của Khướu thường có ba âm chính là giọng Thổ, giọng Kim và Kim pha Thổ. Tùy theo ý thích của mỗi người mà lựa chọn một trong ba giọng đó. Giọng Thổ thì trầm, to. Giọng Kim thì thanh, vừa nhưng vang xa. Còn Kim pha Thổ thì giọng vừa to vừa thanh .
Khướu hót hay là Khướu hót có chuyên nghiệp, giàu tiết tấu, âm điệu nghe mãi không chán. Những con Khướu này có tài bắt chước những âm thanh khác lạ xảy ra chung quanh thiên nhiên và môi trường sống của nó. Nhưng ở gần nơi có thác, có suối thì trong giọng hót của nó ta vang vang nghe được có tiếng thác đổ và suối reo. Nếu đem về nuôi ở vùng quê thì nó bắt chước được tiếng gà mái cục tác, tiếng chó con kêu, hoặc tiếng mèo meo …

Vóc dáng:

Khướu tuy to con, nhưng nó cũng có dáng đẹp riêng của nó. Về phần đầu nên lựa những con đầu nhỏ mỏ thon là loại Khướu khôn, có năng lực tiếp thu nhanh được những âm thanh lạ xảy ra chung quanh mà nó nghe được. Chính những âm thanh lạ này sẽ làm giàu cho giọng hót của nó sau này được khỏi sắc hơn .
Về phần thân thì bạn nên chọn những con có mình dài, đuôi cũng phải dài như vậy mới đẹp. Chim này mà biết múa đuôi múa cánh nữa thì đẹp quá chừng .
Bộ lông của Khướu tuy không sặc sờ, nhung thật sạch. Nên chọn những chim có bộ lông đầv đủ và mướt mát, chùm lông ở má phải trắng bóng, và cái yếm đen trước ngực càng dài xuống phía bụng chừng nào tốt chừng nấy. Thường những con Khướu có chiếc yếm dài như vậy là Khướu khôn và hót rất hay .
Ngay bộ chân Khướu ta cũng phải lựa chọn. Những con Khướu chịu đứng thẳng chân trên cầu khi hót mới là Khướu có điệu bộ tốt. Bạn nên lựa Khướu có đôi chân vừa to vừa cao, ngón và móng vừa đủ và không bị thương tật mới quí .
Tiếng trong nghề có câu : “ Cao cầu rộng háng ” là chỉ con Khướu có điệu bộ tốt khi đứng hót trên cầu. Thế đứng của nó vừa dạng chân ra vừa thẳng chân lên khi hót trông mạnh dạn, can đảm và mạnh mẽ và ra dáng thử thách không sợ một ai. Nếu nó có năng lực vừa hót vừa múa đuôi múa cánh nữa lại càng tuyệt .
Chắc bạn cũng biết là khi dự thi hót, Khướu cũng như các loại chim thi hót khác, được chấm điểm dưới ba dạng :

• Giọng hót.
• Vóc dáng.
• Và điệu bộ.

Cả ba dạng đó số điểm được tính bằng nhau, sau cuối tổng số lại mới sắp hạng. Tất nhiên chim nào được cao điểm nhất thì chiếm hạng cao nhất, chim nào ít điểm hơn thì được sắp vào hạng dưới tiếp nối …
Do đó chọn Khướu mà nuôi, ta không nên chỉ chú trọng giọng hót không thôi, mà còn phải chọn cả phần dáng vóc cũng như điệu bộ của chim nữa. Chỉ chim nào tuyệt đối cả ba điểm trôn mới nên chọn nuôi .
Dù nuôi Khướu không để dự thi đá, ta cũng nên nuôi những chim tốt để chơi cũng là điều lý thú cho mình .
Khướu thường bị bệnh tiêu chảy, phân lỏng và có mùi hôi. Bệnh này chim mau bị suy, biếng hót, dù ăn nhiều nhưng thân mình lại ốm yếu. Trị bệnh này rất dễ và không tốn kém : bạn thay nước uống hàng ngày của nó bằng nước trà. Bữa đầu pha trà hơi dợt một chút ít để tập cho Khướu quen với vị chát của trà, và mấy hôm sau thì pha đậm hơn. Chỉ cần uống nước trà một thời hạn ngắn là bệnh tiêu chảy này của Khướu sẽ hết .

HÌNH ẢNH MỘT SỐ CƠ SỞ CỦA DOGILY PETSHOP

(Ghi chú: Trượt ngang để xem thêm hình ảnh về các cơ sở trang trại, cửa hàng của hệ thống Dogily Farm & Petshop tại Tphcm, Hà Nội & Đà Lạt).

TRUYỀN THÔNG NÓI VỀ CHÚNG TÔI

Với việc tiên phong trong quy trình đưa nhiều giống quý và hiếm về Nước Ta. Dogily đã được các phương tiện đi lại truyền thông online phỏng vấn trao đổi thêm về những giải pháp mà Dogily đã triển khai

Đài truyền hình thành phố Hồ Chí Minh

Phóng sự trình làng về mạng lưới hệ thống Dogily Farm và Petshop Tphcm, TP. Hà Nội và Đà Lạt phát sóng trên kênh HTV7 và HTV9 .

Source: https://suachuatulanh.edu.vn
Category : Gia Dụng