Thạch Thất – Wikipedia tiếng Việt

10/04/2023 admin

Thạch Thất là một huyện ngoại thành thuộc thành phố Hà Nội, Việt Nam.

Huyện Thạch Thất nằm phía Tây Bắc thành phố Thành Phố Hà Nội, cách TT thành phố khoảng chừng 30 km, là vùng bán sơn địa, có tọa độ địa lý từ 20 o58 ’ 23 ’ ’ đến 21 o06 ’ 10 ’ ’ vĩ độ bắc từ 105 o27 ’ 54 ’ ’ đến 105 o38 ’ 22 ’ ’ kinh độ đông .Huyện có vị trí địa lý :

Thạch Thất là khu vực chuyển tiếp giữa vùng núi và trung du phía Bắc với vùng đồng bằng. Nhìn chung địa hình thấp dần từ Tây sang Đông và chia thành hai dạng địa hình chính:

+ Dạng địa hình bán sơn địa, đồi gò : Độ cao trung bình so với mặt nước biển từ 10 m đến hơn 15 m. Đất tăng trưởng trên nền đá đã phong hóa nhiều nơi có lớp đá ong ở tầng sâu 20 – 50 cm .+ Dạng địa hình đồng bằng : bên bờ trái sông tích, địa hình khá phẳng phiu, độ cao trung bình khoảng chừng từ 3 đến 10 m so với mặt biển. Trong khu vực cũng có nhiều điểm trũng tạo thành những hồ đầm nhỏ .
Huyện Thạch Thất có 23 đơn vị chức năng hành chính cấp xã thường trực, gồm có thị xã Liên Quan ( huyện lỵ ) và 22 xã : Bình Phú, Bình Yên, Cẩm Yên, Cần Kiệm, Canh Nậu, Chàng Sơn, Đại Đồng, Dị Nậu, Đồng Trúc, Hạ Bằng, Hương Ngải, Hữu Bằng, Kim Quan, Lại Thượng, Phú Kim, Phùng Xá, Tân Xã, Thạch Hòa, Thạch Xá, Tiến Xuân, Yên Bình, Yên Trung .1 thị xã và 22 xã này được chia làm 199 thôn, xóm :1. Thị trấn Liên Quan gồm 5 tổ dân phố : Chi Quan, Đồng Cam, Phú Tân, Đụn Dương, Khu Phố .2. Bình Phú gồm 9 thôn : Bình Xá, Thái Hòa, Phú Hòa, Phú Ổ 1, Phú Ổ 2, Phú Ổ 3, Phú Ổ 4, Phú Ổ 5, Phú Ổ 6 .3. Bình Yên gồm 9 thôn : Yên Mỹ, Phúc Tiến, Đồi Sen, Sen Trì, Cánh Chủ, Vân Lôi, Tỉnh Thái Bình, Hòa Lạc, Linh Sơn .4. Canh Nậu gồm 11 thôn : 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11 .5. Cẩm Yên gồm 3 thôn : Cẩm Bào, Kinh Đạ, Yên Lỗ .6. Cần Kiệm gồm 6 thôn, xóm : Phú Đa 1, Phú Đa 2, Phú Lễ, Yên Lạc 1, Yên Lạc 2, Yên Lạc 3 .7. Chàng Sơn gồm 7 thôn : 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 .8. Dị Nậu gồm 6 thôn : Tam Nông 1, Tam Nông 2, Hòa Bình 1, Hòa Bình 2, Đoàn Kết 1, Đoàn Kết 2 .9. Đại Đồng gồm 11 thôn : Thôn Minh Nghĩa, Minh Đức, Ngọc Lâu, Hương Lam, Rộc Đoài, Tây Trong, Hàn Chùa, Đình Rối, Lươn Trong, Lươn Ngoài, Đồng Cầu .10. Đồng Trúc gồm 9 thôn : Chầm Muộn, Trúc Voi, Đồng Táng, Đồng Kho, Hòa Bình, Chiến Thắng, Khu Ba, Xóm Đông, Khoang Mái .11. Hạ Bằng gồm 9 thôn : Khoang Mè 1, Khoang Mè 2, Đông Cầu, Đầm Quán, Giếng Cốc, Mương Ốc, Vực Giang, Gò Mận, Giang Nu .12. Hương Ngải gồm 9 thôn : 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 .13. Hữu Bằng ( Nủa Chợ ) gồm 9 thôn : Si Chợ, Bò, Sen, Bàn Giữa, Đình, Đông, Miễu, Ba Mát, Giếng .14. Kim Quan gồm 6 thôn : Làng Kim 1, Làng Kim 2, Mơ Nồng, Cốc Trại, Kim Trung, 84 .15. Lại Thượng gồm 6 thôn : Ngũ Sơn, Lại Khánh, Lại Thượng, Phú Thụ, Thanh Câu, Hoàng Xá .16. Phú Kim gồm 5 thôn : Thúy Lai, Phú Nghĩa, Bách Kim, Nội Thôn, Ngoại Thôn .17. Phùng Xá gồm 4 thôn : Vĩnh Lộc 1, Vĩnh Lộc 2, Vĩnh Lộc 3, Bùng .18. Tân Xã gồm 9 thôn : Phú Hữu, Cừ Viên, Cầu Giáo, Hương Trung, Cầu Sông, Xóm Mới, Xóm Quán, Xóm Hiệp, Xóm Than .19. Thạch Hòa gồm 10 thôn : 1, 2, 3, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11 .

20. Thạch Xá gồm 9 thôn: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9.

21. Tiến Xuân gồm 18 : Chùa 1, Chùa 2, Đồng Dâu, Đồng Cao, Miễu 1, Miễu 2, Gò Chói 1, Gò Chói 2, Gò Mè, Bình Sơn, Bãi Dài, Trại Mới 1, Trại Mới 2, Cố Đụng 1, Cố Đụng 2, Quê Vải, Gò Chè, Nhòn .22. Yên Bình gồm 10 thôn : Tân Bình, Lụa, Vao, Thung Mộ, Thạch Bình, Thuống, Dục, Đình, Cò, Dân Lập23. Yên Trung gồm 7 thôn : Bối, Luồng, Số, Tơi, Hương, Lặt, Hội .

Diện tích và Dân số[sửa|sửa mã nguồn]

Diện tích 187,53 km². Dân số 242.786 người ( số liệu 2020 ). 4,6 % dân số theo đạo Thiên Chúa .

Đặc điểm điển hình nổi bật[sửa|sửa mã nguồn]

Đây là vùng quê bán sơn địa, núi đá vôi xen lẫn đồng bằng. Nổi tiếng nhất có chùa Tây Phương ở xã Thạch Xá .Xã Cần Kiệm là nơi bác Hồ từng sống và thao tác ( từ ngày 13-1 đến 2-2-1947, tức 22 tháng Chạp năm Bính Tuất đến 12 tháng Giêng năm Đinh Hợi ) tại xóm Lài Cài, thôn Phú Đa. Trong 19 ngày ở Cần Kiệm, Bác cùng với những chiến sỹ cán bộ chủ chốt của Đảng và nhà nước họp bàn, quyết định hành động những việc làm quan trọng của quốc gia. Tại đây, Bác viết Thư chúc Tết đồng bào và chiến sỹ Nam Bộ ( 24-1-1947 ), Thư gửi những chiến sỹ cảm tử quân Thủ đô ( 27-1-1947 ), Thư gửi những chiến sỹ Vệ quốc đoàn, tự vệ và dân quân toàn nước … Bác cũng dành thời hạn thay thế sửa chữa những sách cũ để cho in lại và phát hành thoáng rộng như : Vấn đề du kích, Binh Pháp, Chính trị viên, Chiến thuật du kích … Ngày nay, ngôi nhà lá Bác ở năm xưa đã được gìn giữ, tu tạo thành Nhà lưu niệm Bác Hồ tại xóm Lài Cài, xã Cần KiệmXã Chàng Sơn nổi tiếng về nghề làm quạt và đồ mộc. Xã Bình Phú nổi tiếng về nghề mây tre đan. Xã Hữu Bằng nổi tiếng về kinh doanh, thương mại ,Xã Đồng Trúc là nơi đã Open hội đồng dân cư cách đây trên 2000 năm, có nhiều địa chỉ khảo cổ, hiện còn lưu giữ được nhiều di vật, nhiều dấu tích có ý nghĩa rất quan trọng trong việc nghiên cứu và điều tra khám phá về lịch sử vẻ vang, văn hóa truyền thống, khoa học, tôn giáo và tín ngưỡng. Ở đây cũng có đình Trúc Động cổ nhất huyện .Thạch Thất là quê nhà của ” Trạng Bùng ” Phùng Khắc Khoan, Đình nguyên Hoàng giáp Nguyễn Đăng Huân ( 1804 – 1838 ), danh nhân văn hóa Nguyễn Tử Siêu, nhà viết kịch Tào Mạt, nhà thơ Bằng Việt. Thạch Thất cũng là quê nhà của võ sư Nguyễn Lộc ( 1912 – 1960 ), người sáng lập môn Vovinam ( Việt Võ Đạo )

Văn hóa dân gian[sửa|sửa mã nguồn]

Thạch Thất nổi tiếng với nhiều làng nghề nổi tiếng của xứ Đoài như : nghề mộc Chàng Sơn, dệt Hữu Bằng, đan lát Bình Phú, sắt – cơ kim khí Phùng Xá, làm bánh chè lam Thạch Xá và kẹo chè lam Đại Đồng, vv …. Hiện nay 1 số ít nơi tại huyện Thạch Thất như làng Chàng Sơn, thôn Phú Hòa ( làng Ra ) xã Bình Phú, Thạch Xá vẫn còn lưu giữ bộ môn nghệ thuật và thẩm mỹ dân gian múa rối nước. Hàng năm vào dịp lễ tết, hội làng vẫn tổ chức triển khai màn biểu diễn. Đặc biệt rối nước làng Ra hiện vẫn còn lưu giữ được những con rối cổ, cạnh bên đó hàng năm những đội vẫn tổ chức triển khai tu sửa và bổ trợ con rối mới bởi những nghệ nhân trong làng như nghệ nhân Nguyễn Khắc Thoa, cố nghệ nhân Nguyễn Khắc Giáp, nghệ nhân Nguyễn Hữu Chuân, … Lưu chuyền đội múa rối nước làng Ra do Thiền sư Từ Đào Hạnh khởi lập nên hàng năm vào dịp hội Chùa Thầy đội múa rối làng Ra trình diễn tại nhà Thủy Đình tại hồ Long Trì .
Trước đây Thạch Thất là huyện thuộc phủ Quốc Oai, tỉnh Sơn Tây. Tên gọi của Thạch Thất có nghĩa là nhà đá .Từ ngày 21 tháng 4 năm 1965 thuộc tỉnh Hà Tây. Cùng thời gian này, sáp nhập xã An Hòa vào xã Tiến Xuân thuộc huyện Lương Sơn, tỉnh Hòa Bình. [ 3 ] .Ngày 27 tháng 12 năm 1975 huyện Thạch Thất thuộc tỉnh Hà Sơn Bình [ 4 ], gồm 19 xã : Bình Phú, Bình Yên, Cẩm Yên, Cần Kiệm, Canh Nậu, Chàng Sơn, Đại Đồng, Dị Nậu, Đồng Trúc, Hạ Bằng, Hương Ngải, Hữu Bằng, Kim Quan, Lại Thượng, Liên Quan, Phú Kim, Phùng Xá, Tân Xã và Thạch Xá .Từ năm 1978 đến năm 1991, nhập vào Thành Phố Hà Nội Thành Phố Hà Nội [ 5 ] .Từ ngày 12 tháng 8 năm 1991 lại quay trở lại với tỉnh Hà Tây [ 6 ] .Ngày 23 tháng 6 năm 1994, chuyển xã Liên Quan thành thị trấn Liên Quan [ 7 ] .Ngày 28 tháng 8 năm 1994, xây dựng xã Thạch Hòa trên cơ sở một phần diện tích quy hoạnh và nhân khẩu của những xã Bình Yên, Tân Xã, Hạ Bằng và Đồng Trúc. Từ đó, huyện Thạch Thất gồm có thị xã Liên Quan và 19 xã : Bình Phú, Bình Yên, Cẩm Yên, Cần Kiệm, Canh Nậu, Chàng Sơn, Đại Đồng, Dị Nậu, Đồng Trúc, Hạ Bằng, Hương Ngải, Hữu Bằng, Kim Quan, Lại Thượng, Phú Kim, Phùng Xá, Tân Xã, Thạch Hòa, Thạch Xá .Từ ngày 1 tháng 8 năm 2008, khi tỉnh Hà Tây bị giải thể, Thạch Thất là một huyện của TP. Hà Nội [ 8 ]. Cùng ngày, HĐND thành phố Thành Phố Hà Nội mới ( lan rộng ra ) quyết định hành động chuyển cho huyện Thạch Thất quản trị 3 xã mới nhập từ huyện Lương Sơn tỉnh Hòa Bình, là những xã : Tiến Xuân, Yên Bình và Yên Trung .Ngày 8 tháng 5 năm 2009, hàng loạt diện tích quy hoạnh tự nhiên và dân số của 3 xã Tiến Xuân, Yên Bình và Yên Trung thuộc huyện Lương Sơn của tỉnh Hòa Bình được sáp nhập vào huyện Thạch Thất [ 9 ]. Như vậy, huyện Thạch Thất có 1 thị xã và 22 xã, giữ không thay đổi cho đến nay .

Di tích lịch sử vẻ vang[sửa|sửa mã nguồn]

Sắp xếp theo thứ tự từ Triều Lý đến triều Nguyễn :
Hiện nay, trên địa phận huyện Thạch Thất đã và đang hình thành một số ít khu đô thị, khu nhà ở hạng sang như : Khu công nghệ cao Hòa Lạc, khu đô thị sinh thái xanh Xanh Villas, khu đô thị Vinhomes Riverside, khu đô thị Đại học Quốc gia TP.HN, khu đô thị Bắc Phú Cát … Có quốc lộ 21, một phần quốc lộ 32 và quốc lộ Thăng Long đi qua, hạ tầng đang dần được hoàn thành xong và đồng điệu .Các tuyến xe buýt đi qua và đi từ địa phận huyện Thạch Thất : 74 ( Bến xe Mỹ Đình – Xuân Khanh ), 88 ( Bến xe Mỹ Đình – Hòa Lạc – Xuân Mai ), 89 ( Bến xe Yên Nghĩa – Thạch Thất – Bến xe Sơn Tây ), 107 ( Kim Mã – Láng văn hóa truyền thống du lịch những dân tộc bản địa việt nam ), 116 ( Yên Trung ( Thạch Thất ) – KCN Phú Nghĩa ), 117 ( Hòa Lạc – Nhổn ), 119 ( Hòa Lạc – Bất Bạt ( Ba Vì ) ), 157 ( Bến xe Mỹ Đình – Bến xe Sơn Tây ) .

Thạch Thất là huyện có nhiều làng nghề tập trung dày đặc ở các thôn, xã phía đông và đông nam với nhiều ngành nghề không những trong phạm vị thôn mà còn quy mô cả xã nghề. Những ngành nghề trong huyện thu hút khá nhiều lao động như: mộc, xây dựng, mây tre giang đan, cơ khí, may mặc, dịch vụ… Nhiều nhóm ngành nghề có quy mô cả xã đã đưa Thạch Thất là đơn vị cấp huyện có thu nhập đầu người cao nhất thành phố Hà Nội. Giá trị của mỗi làng nghề hay ngành nghề trong huyện là khác nhau. Ảnh hưởng tích cực của làng nghề là đời sống người dân nâng cao, hạ tầng dân sinh phát triển,… thể hiện rất rõ ở nhiều thôn xã có nghề nhất là ở 5 xã, thị trấn như: Phùng Xá, Chàng Sơn, Hữu Bằng, Bình Phú và thị trấn Liên Quan nay như phố trong làng nhờ vai trò của làng nghề. Các làng nghề truyền thống, làng nghề, làng có nghề và ngành nghề phụ trong huyện:

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Sửa Tủ Lạnh

Trung Tâm Bảo Hành

Alternate Text Gọi ngay