Chi phí mua hàng là gì? Hạch toán – Phân bổ chi phí mua hàng

06/04/2023 admin

Chi phí mua hàng là gì? Cùng Anpha tìm hiểu: các loại chi phí mua hàng, cách hạch toán chi phí mua hàng, các tiêu thức phân bổ chi phí mua hàng (có ví dụ).

I. Chi phí mua hàng là gì? Các loại chi phí mua hàng

Chi tiêu mua hàng là khi mua hàng có phát sinh những ngân sách tương quan trực tiếp đến quy trình thu mua hàng hóa từ lúc mua đến khi hàng về đến doanh nghiệp .

Chi phí mua hàng bao gồm: bảo hiểm hàng hóa, tiền thuê kho, thuê bến bãi, chi phí vận chuyển, bốc xếp, bảo quản trong quá trình mua hàng, các khoản hao hụt tự nhiên trong định mức phát sinh của quá trình thu mua hàng hóa và các chi phí khác liên quan đến việc mua hàng tồn kho.

II. Chi phí mua hàng nhập khẩu và hàng trong nước

1. Chi phí mua hàng đối với hàng hóa trong nước

giá thành mua hàng so với hàng hóa trong nước thường phát sinh những ngân sách như : vận chuyển, thuê nhân viên cấp dưới mua hàng, bốc dỡ hàng hóa, thuê kho chứa hàng …
Để được ghi nhận là ngân sách hài hòa và hợp lý của doanh nghiệp thì cần những điều kiện kèm theo sau :

  • Phải phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp;
  • Các chi phí mua hàng phải có hóa đơn, chứng từ theo quy định;
  • Các hóa đơn trên 20.000.000 đồng phải thanh toán qua ngân hàng.

2. Chi phí mua hàng nhập khẩu

giá thành mua hàng so với hàng nhập khẩu ( ngân sách mua hàng nhập khẩu ) thường phát sinh những ngân sách như : phí trước hải quan, phí, lệ phí, thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt quan trọng, thuế bảo vệ thiên nhiên và môi trường ( nếu có ), phí hàng về kho ( vận chuyển, bốc dỡ, kho bãi … ) .
Điều kiện để ghi nhận là ngân sách hài hòa và hợp lý so với hàng hóa nhập khẩu giống như hàng hóa trong nước, ngoài những còn có thêm : tờ khai hải quan, giấy nộp tiền .

III. Hạch toán và phân bổ chi phí mua hàng

Toàn bộ ngân sách mua hàng sẽ được hạch toán vào giá gốc của hàng hóa mua về. Nếu ngân sách mua hàng tương quan đến nhiều mẫu sản phẩm thì phải thực thi phân chia theo 2 tiêu thức : số lượng hoặc giá trị .

1. Hạch toán chi phí mua hàng

Kế toán hạch toán thông tin tài khoản ngân sách mua hàng :
Nợ TK 1562 : giá thành mua hàng chưa thuế ;
Nợ TK 1331 : Thuế GTGT ( nếu có ) ;
Có TK 111, 112 : Tổng tiền thanh toán giao dịch .

Ví dụ 1: 

Ngày 01/09/2022, Công ty Anpha mua 10 cái máy vi tính với giá 10.000.000 đồng / cái, thuế suất thuế GTGT 10 %, chưa trả tiền người bán. giá thành vận chuyển về đến công ty chưa thuế là một triệu đồng, thuế GTGT là 10 %, thanh toán giao dịch tiền mặt. Hạch toán nhiệm vụ phát sinh ?
➥ Hạch toán nhập kho hàng hóa :
Nợ TK 1561 : 10 x 10.000.000 + 1.000.000 = 101.000.000 đồng ;
Nợ TK 1331 : ( 101.000.000 ) x 10 % = 10.100.000 đồng ;
Có TK 331 : 111.100.000 đồng .

2. Phân bổ chi phí mua hàng

➤ Trường hợp 1: Phân bổ theo tiêu thức trị giá hàng mua

Chi tiêu mua hàng phân chia cho hàng nhập kho = Tổng chi phí mua hàng x Giá trị từng loại sản phẩm
Tổng giá trị hàng mua

Phân bổ ngân sách mua hàng theo tiêu thức trị giá hàng mua có độ đúng chuẩn cao, nhưng thống kê giám sát phức tạp so với số lượng nhập suất lớn .

Ví dụ 2: 

Công ty Anpha mua :

  • Máy tính hiệu Asus: 5 chiếc, giá chưa VAT 12.000.000 đồng (VAT 10%);
  • Máy tính hiệu Dell: 5 chiếc, giá chưa VAT 10.000.000 đồng (VAT 10%);
  • Giá trị đơn hàng chưa VAT: 110.000.000 đồng;
  • Chi phí vận chuyển đến kho công ty Anpha: 1.000.000 chưa VAT (10%);
  • Thanh toán theo hình thức chuyển khoản.

Như vậy:

Kế toán thực thi phân chia ngân sách mua hàng theo tiêu thức giá trị như sau :
➥ Ngân sách chi tiêu vận chuyển máy tính hiệu Hãng Asus :
( một triệu / 110.000.000 ) x 60.000.000 = 545.454 đồng ;
➥ Ngân sách chi tiêu vận chuyển máy tính hiệu Dell : một triệu – 545.454 = 454.546 đồng .
Hạch toán :
Nợ TK 156 – Hãng Asus : 60.000.000 + 545.454 = 60.545.454 đồng ;
Nợ TK 156 – Dell : 50.000.000 + 454.546 = 50.454.546 đồng ;
Nợ TK 1331 : 11.000.000 + 100.000 = 11.100.000 đồng ;
Có TK 112 : 122.100.000 đồng .

➤ Trường 2: Phân bổ theo tiêu thức số lượng hàng nhập kho

Chi tiêu mua hàng phân chia cho hàng nhập kho = Tổng chi phí mua hàng x Số lượng từng loại sản phẩm
Tổng số lượng hàng mua

Ví dụ 3: 

Dữ liệu của ví dụ 2, nhưng phân chia ngân sách mua hàng theo tiêu thức số lượng .
Như vậy, kế toán triển khai phân chia ngân sách mua hàng theo tiêu thức số lượng như sau :
➥ Chi tiêu vận chuyển máy tính hiệu Hãng Asus : ( một triệu / 10 ) x 5 = 500.000 đồng ;
➥ Ngân sách chi tiêu vận chuyển máy tính hiệu Dell : một triệu – 500.000 = 500.000 đồng .
——–
Qua ví dụ 2 và ví dụ 3, tất cả chúng ta hoàn toàn có thể nhận thấy việc phân bổ theo tiêu thức “ số lượng ” thường mang lại giá trị tính không đúng mực bằng tiêu thức phân chia theo “ giá trị ”. Tuy nhiên, tùy đặc trưng mỗi doanh nghiệp mà hoàn toàn có thể chọn tiêu thức phân chia sao cho tương thích .

IV. Các câu hỏi thường gặp khi hạch toán và phân bổ chi phí mua hàng

1. Chi phí mua hàng có được hạch toán vào giá gốc hàng nhập kho không?

Toàn bộ ngân sách mua hàng tương quan trực tiếp đến việc mua hàng nhập kho thì sẽ được tính vào giá gốc của hàng nhập kho .

2. Nếu mua một mặt hàng mà có phát sinh chi phí mua thì có cần phân bổ không?

Không. Kế toán sẽ hạch toán khoản ngân sách mua hàng đó vào giá trị hàng mua khi hàng về nhập kho :
Nợ TK 156, 152, 211, 155 ;
Nợ TK 1331 ( nếu có ) ;

Có TK 112, 111.

3. Có những tiêu thức phân bổ chi phí mua hàng nào?

Có hai tiêu thức phân chia ngân sách mua hàng : giá trị hoặc số lượng. Mỗi tiêu thức sẽ có ưu điểm khác nhau, tùy theo đặc trưng hoạt động giải trí của mỗi doanh nghiệp mà chọn tiêu thức cho tương thích .

Lê Thu – Phòng Kế toán Anpha

Alternate Text Gọi ngay