Mỹ thuật thời Trần
Mỹ thuật thời Trần
Bạn đang đọc: Mỹ thuật thời Trần
Mỹ thuật thời Trần
MỸ THUẬT THỜI TRẦN
Khi nhà Lý mở màn suy yếu, người đứng đầu dòng họ Trần ở đây là Trần Cảnh ( Trần Thái Tông ) nhưng người đặt nền móng cho sự sinh ra chính thức của nhà Trần là Trần Thủ Độ. Nhà Lý suy vi, quyền lực tối cao rơi hết vào tay Trần Thủ Độ. Sau khi ép Lý Chiêu Hoàng ( 8 tuổi ) nhường ngôi cho chồng là Trần Cảnh ( 7 tuổi, 1218 – 1227 ) thì thời đại của nhà Trần chính thức khởi đầu năm 1225. Trong khoảng chừng 175 năm trị vì, nhà Trần đã lãnh đạo nhân dân Đại Việt ba lần kháng chiến chống quân Nguyên thành công xuất sắc vào những năm 1258, 1285 và 1288, nhưng trong những năm sau này, kể từ thời Vua Dụ Tông thì triều đại nhà Trần đã suy yếu đi vì nhiều nguyên do, đa phần là do sự mục nát và yếu kém của mạng lưới hệ thống quan lại. Cuối cùng vào năm 1400, Hồ Quý Ly đã cướp ngôi nhà Trần, chấm hết 175 năm trị vì của dòng họ này .
Nhà Trần thay thế sửa chữa nhà Lý suy tàn trong sự tăng trưởng đi lên của phong kiến Nước Ta. Ba lần chống quân Nguyên – Mông thắng lợi, bảo tồn giang sơn đã tạo nên một hào khí oai hùng cho dân tộc bản địa và thấm đẫm trong văn học thẩm mỹ và nghệ thuật, mặt khác cuộc chiến tranh nhiều lần tàn phá quốc gia, hoạt động giải trí thẩm mỹ và nghệ thuật bị hạn chế, sau cuối chính sách điền trang thái ấp cũng tan vỡ trong cuộc cải cách của Hồ Quý Ly vào cuối thế kỷ 14 .
Mỹ thuật thời Trần với đường nét phóng khoáng, trẻ trung và tràn trề sức khỏe hơn thời Lý. Bố cục có phần thưa thoáng đơn thuần. Đề tài nhiều mẫu mã hơn thời Lý, đặc biệt quan trọng là trên đồ gốm Open nhiều hình ảnh con thú. Có được điều này là nhờ sự giao lưu văn hóa truyền thống thoáng đãng và niềm tin thượng võ thời Trần tăng trưởng mạnh qua ba cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông .KIẾN TRÚC
KIẾN TRÚC CUNG ĐÌNH :
Lăng Trần Thủ Độ ở Tam Đường ( Tỉnh Thái Bình ) có 1 số ít tượng thú
Tượng Hổ ở lăng Trần Thủ Độ ( Tỉnh Thái Bình ). Trần Thủ Độ là thái sư triều Trần, là người uy dũng, quyết đoán, người góp thêm phần dựng lên vương triều Trần, người có vai trò quan trọng trong thắng lợi chống quân xâm lược Mông Cổ ( 1258 ). Khu lăng mộ của ông được thiết kế xây dựng vào năm 1264 tại Tỉnh Thái Bình, ở lăng có tạc một con hổ. Tượng hổ có kích cỡ gần như thật ( dài 1 m43 ), thân hình thon, bộ ngực nở nang, bắp vế căng tròn. Tượng đã lột tả tính cách dũng mãnh của vị chúa sơn lâm ngay cả trong tư thế rất thư thái : nắm xoải chân, chân thu về phía trước, đầu ngẩng cao. Tượng hổ tạo khối đơn thuần, dứt khoát, có tinh lọc và được sắp sếp một cách ngặt nghèo, vững chãi. Sự trau chuốt nuột nà của hình khối và đường nét với những đường chải mượt của tóc hổ, những đường văn đều đặn trên ức tạo nên những hoa văn trang trí tôn thêm vẻ đẹp của hổ. Thông qua hình tượng con hổ, những nghệ sỹ điêu khăc thời xưa đã chớp lấy và lột tả được tính cách, vẻ đường bệ, lẫm liệt của thái sư Trần Thủ Độ. Bây giờ đến Vũ Thư, Tỉnh Thái Bình ta vẫn gặp một con hổ đá nằm im lìm giữa hoa hoang cỏ dại trong di tích lịch sử hoang tàn lăng Trần Thủ Độ. Đây là một tác phẩm thẩm mỹ và nghệ thuật đẹp trong nền thẩm mỹ và nghệ thuật điêu khắc cổ Nước Ta .
ĐỀN AN SINH VÀ LĂNG MỘ NHÀ TRẦN
Đền và lăng mộ nhà Trần thuộc xã An Sinh, huyện Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh nằm rải rác trong một khu đất rộng có nửa đường kính 20 km để thờ “ Bát Vị Hoàng Đế ” thời Trần. Đây là một trong những khu công trình tưởng niệm có giá trị lớn trong lịch sử dân tộc Nước Ta và đã được Bộ Văn hóa tin tức công nhận là di tích lịch sử lịch sử dân tộc. Được trùng tu vào thời Hậu Lê và thời Nguyễn, quần thể di tích lịch sử gồm một đền và tám lăng mộ .
Khu đền Sinh thuộc thôn Nghĩa Hưng là nơi thờ chung tám vị vua nhà Trần và lăng mộ của Trần Thái Tông, Trần Thánh Tông và Giản Định Đế. Lăng mộ Trần Anh Tông ở khu trại lốc, lăng Trần Minh Tông ở khu Khe Gạch, lăng Trần Hiến Tông ở khu Ao Bèo, Lăng Trần Dụ Tông ở khu Đống Tròn, lăng Trần Nghệ Tông ở khu Khe Nghệ .
Ngoài việc thiết kế xây dựng điện miếu ở mỗi lăng làm nơi thờ cúng, triều đình còn cho thiết kế xây dựng ở khu đền Sinh nhiều tòa điện miếu lớn để làm nôi tế lễ bái yết và cắt cử những quan về trông coi cẩn trọng, hàng loạt khu vực này trở thành nhà thời thánh tôn nghiêm qua những triều Trần, Lê, Nguyễn .
Đền Sinh gồm ba tòa nhà rộng, kết cấu hình chữ tam, tiền đường thờ Triều Trần, bái đường thờ anh hùng dân tộc bản địa Trần Hưng Đạo, hậu cung thờ tám vua Trần : Thái Tông, Chánh Tông, Anh Tông, Minh Tông, Hiến Tông, Dụ Tông, Nghệ Tông và nhà vua hậu Trần là Giản Định Đế ( Trần ngồi ) .
Ở phía sau đền có 3 lăng những vua : Thái Tông, Thánh Tông và Giản Định Đế rải rác ở suốt dãy núi còn có lăng những vua Anh Tông ( còn gọi là Đồng Thái hoặc Thái Lăng ), lăng vua Minh Tông ( lăng Đồng Mục ), lăng vua Hiến Tông ( Lăng Nghệ Sơn ), lăng vua Dụ Tông, vua Nghệ Tông .
Trải qua thời hạn và thăng trầm của Lịch sử, khu vực này bị hư hỏng nặng, ngày này với ý thức và lòng tự hào dân tộc bản địa nên khu đền Sinh và những lăng mộ nhà Trần đang dần được chăm sóc Phục hồi đúng tầm cỡ của nó để bảo tồn và phát huy một di sản văn hóa truyền thống quý báu của dân tộc bản địa và góp thêm phần giáo dục truyền thống cuội nguồn cho những thế hệ tương lai, tạo thành một khu di tích lịch sử lôi cuốn hành khách bốn phương .
Tượng quan hầu trong lăng vua Trần Hiến Tông ở xã An Sinh huyện Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh. Vua Trần Hiến Tông mất năm 1341, tuy đã 13 năm làm vua, nhưng lúc ấy mới 23 tuổi. Có lẽ do đó, trong sự thương tiếc của triều đình, đây là lăng mộ vua Trần duy nhất có những tượng “ người đá, ngựa đá, hổ đá, dê đá, trâu đá “ như những tác giả sách Đại Nam Nhất Thống Chí ở cuối thế kỷ XIX còn thấy “. Sau nhiều biến thiên lịch sử vẻ vang, cho đến thập niên 70 của thế kỷ XX, khu lăng đã bị hủy hoại, tuy nhiên vẫn còn hai tượng quan hầu : chó đá và trâu đá .
Rất tiếc cả hai tượng quan hầu đều bị gẫy mất đầu nhưng may tìm được một đầu tượng chắp lên rất khớp và như vậy hoàn toàn có thể nhận ra một tượng quan hầu khá nguyên, tượng cao 130 cm, đứng trên đế chữ nhật cạnh trước 39 cm cạnh bên 30 cm còn nổi trên đất 10 cm. Tượng và bệ liền một khối đá dựng thẳng đứng, tổng thể khuôn lại trong một trụ ngăn nắp như kiểu tượng mồ Tây Nguyên, không có những cụ thể nhô ngang dễ gãy. Tượng được miêu tả một viên quan hầu cận đứng nghiêm, hai tay ép sát sườn rồi đưa ngang về trước bụng để nâng một vật như chiếc hộp trước ngực, nhưng bàn tay bị che khuất. Đầu tượng đội mũ bó sát thành băng ngang phía trên trán. Thân mặc áo dài quét đất, gấu áo hơi loe ra, phía trước để lộ hai bàn chân đi giầy, ống tay áo rộng thành khối vuông trước bụng, áo không có trang trí mà chỉ có nếp chảy xuôi, bốn cạnh thân nổi rõ. Như vậy body toàn thân tượng cũng như những thành phần chính được quy về những khối hình học có góc cạnh rõ ràng, điều đó làm tăng tính khúc triết, mạnh khỏe, dứt khoát. Đầu tượng hơi dài, mặt thon thả, mắt, nũi, miệng đều rất thực và ở trạng thái đăm chiêu, bình thản. Trong khoảng trống lăng mộ, giữa lũng hoang cạnh sườn núi, tượng quan hầu trang nghiêm và yên bình đến tuyệt đối, phảng phất một nỗi ưu tư .
Di tích hoàng cung thời Trần ở làng Tức Mạc : làng Tức Mạc ở phía Bắc ngoài thành phố Tỉnh Nam Định, cách TT thành phố 3 km ( 1.9 dặm ). Đây là quê nhà của nhà Trần, nơi sinh ra Trần Hưng Đạo, vị anh hùng dân tộc bản địa. Khu di tích lịch sử rộng tới hàng chục hecta, từ đền Thiên Trường, Cổ Trạch thờ những vua Trần và Trần Hưng Đạo đến chùa tháp Phổ Minh. Sử cũ cho biết, vào năm 1239, nhà vua cho xây hành cung ở làng quê mình để lúc thư nhàn về thăm. Đến năm 1262, Thượng Hoàng đến chơi hành cung ở Tức Mạc, ban yến tiệc cho dân và thăng làng Tức Mạc lên phủ Thiên Trường, dựng tiếp cung Trần Quang để cho những vua đã nhường ngôi ( Thái Thượng Hoàng ) về ở. Phía Tây cung đình là chùa Phổ Minh, lại dựng một cung riêng cho những vua đương triều mỗi khi về thăm Thái Thượng Hoàng thì về nghỉ tại đó .
700 năm trôi qua, khu hoàng cung không còn nữa, nay có đền Thiên Trường để thờ 14 vị vua Trần, đền Cổ Trạch thờ Trần Hưng Đạo, và chùa Phổ Minh với cây tháp Phổ Minh nổi tiếng .
Source: https://suachuatulanh.edu.vn
Category : Nhà Cửa
