Mạch điện sao tam giác dùng rơ le thời gian – VCC TRADING

19/10/2023 admin

Mạch điện sao tam giác dùng rơ le thời gian

Mạch điện sao tam giác (Star-Delta) là một mạch điện được sử dụng để khởi động động cơ ba pha có công suất lớn bằng cách giảm dòng khởi động ban đầu. Thông thường, mạch này sử dụng rơ le thời gian (time delay relay) để kiểm soát quá trình chuyển đổi giữa chế độ sao và chế độ tam giác. Dưới đây là mô tả cách mạch sao tam giác với rơ le thời gian hoạt động:

  1. Chế độ Sao (Star Mode): Trong chế độ sao, các cuộn dây của động cơ được kết nối thành mạch sao. Điện áp áp dụng cho mạch là điện áp thấp hơn để giảm dòng khởi động. Tại đây, rơ le thời gian (timer relay) không hoạt động.
  2. Chuyển đổi sang chế độ Tam giác (Delta Mode): Sau một khoảng thời gian ngắn ở chế độ sao (ví dụ: 5-10 giây), rơ le thời gian sẽ được kích hoạt. Rơ le thời gian hoạt động dựa trên thời gian đã đặt trước và thời gian mặc định (cố định) để chuyển đổi từ chế độ sao sang chế độ tam giác.
  3. Chế độ Tam giác (Delta Mode): Khi rơ le thời gian hoạt động và chuyển đổi từ chế độ sao sang chế độ tam giác, các cuộn dây của động cơ được kết nối thành mạch tam giác. Điện áp được tăng lên mức đủ để động cơ hoạt động ở tốc độ đầy đủ.
  4. Hoạt động bình thường: Động cơ hoạt động ở chế độ tam giác khi đã qua giai đoạn khởi động. Thời gian mạch hoạt động ở chế độ tam giác có thể được điều chỉnh thông qua rơ le thời gian.

Mục đích của việc sử dụng rơ le thời gian trong mạch sao tam giác là giảm dòng điện khởi động ban đầu, giúp bảo vệ động cơ và hệ thống điện tránh quá tải và giảm số lần khởi động mạnh. Thời gian mà rơ le thời gian hoạt động trước khi chuyển đổi chế độ từ sao sang tam giác có thể được điều chỉnh tùy thuộc vào yêu cầu cụ thể của ứng dụng.

Mạch điện sao tam giác dùng rơ le thời gian

Mạch điện sao tam giác dùng rơ le thời gian

Nếu đã hiểu về mạch sao tam giác, cách đấu nối 2 loại mạch này cũng không phải khó .Mạch điện sao tam giác thường chỉ được sử dụng khởi động cho động cơ 11-110 kW. Dùng có động cơ có hiệu suất lớn hơn thì phải sử dụng khởi động mềm hoặc biến tần …Mạch khởi động sao tam giác là mạch điện được sử dụng để giúp khởi động động cơ bảo đảm an toàn. Khi khởi động, động cơ sẽ ở chính sách sao, sau khi khởi động xong, động cơ chuyển về trạng thái chính sách tam giác .

Xem thêm >>> Trung tâm dịch vụ sửa chữa điện tử tại nhà

Bài viết tiếp theo trong chùm bài về mạch điện sao tam giác, VCC TRADING sẽ chia sẻ về “ Mạch điện sao tam giác dùng rơ le thời gian “.

Động cơ sẽ được cấp điện theo thứ tự từng đầu của cuộn dây U1, V1, W1 bằng nguồn điện 3 pha với thứ tự R, S, T. Ba đầu còn lại của động cơ là U2, V2, W2 đấu chung nhau .Ba pha của nguồn điện được đấu nối bằng cách :

  • Đấu pha R vào đầu cuộn dây W2 và U1.
  • Đấu pha S vào đầu cuộn dây U2 và V1.
  • Đấu pha T vào đầu cuộn dây V2 và W1.

Ứng dụng của mạch khởi động sao tam giác

Mạch điện sao tam giác được sử dụng khởi động cho những động cơ hiệu suất không lớn lắm như :

  • Bơm nước cho hệ thống phòng cháy chữa cháy, bơm nước cấp, bơm nước tưới tiêu, bơm dầu thủy lực,…
  • Máy nén khí, máy thổi khí,…
  • Quạt thông gió cho các hầm, nhà máy, xí nghiệp,…
  • Máy nghiền,…
  • Lò sấy quay,…
  • Và nhiều loại máy khác với ứng dụng không cần thay đổi tốc độ động cơ.

Mạch điện sao tam giác dùng rơ le thời gian

Mạch điện sao tam giác dùng rơ le thời hạn là mạch khởi động sử dụng rơ le thời hạn làm thiết bị tinh chỉnh và điều khiển. Rơ le thời hạn là thiết bị được sử dụng nhiều trong tinh chỉnh và điều khiển tự động hóa. Dựa vào đặc tính hẹn giờ tự ngắt, người phong cách thiết kế và lắp ráp mạch hoàn toàn có thể hẹn giờ bảo vệ quy trình chuyển mạch được chuẩn xác và tự động hóa .

Rơ le thời hạn còn được gọi là bộ định thời, bộ định giờ hay là Timer .

Cách hoạt động của mạch điện sao tam giác dùng rơ le thời gian

mach-dien-sao-tam-giac-dung-ro-le-thoi-gian
Trong mạch điện sao tam giác sử dụng công tắc nguồn ON và OFF riêng không liên quan gì đến nhau để điều khiển và tinh chỉnh chạy hoặc dừng động cơ. Cùng với đó là một rơ le thời hạn ( timer ) để hẹn giờ cho mạch chuyển tự động hóa. Thời gian chuyển mạch được giám sát và setup lên rơ le thời hạn sao cho hài hòa và hợp lý. ( Nó phụ thuộc vào vào tải và thời hạn tăng cường động cơ ) .

  • Khi nhấn ON, contactor K và K2 đóng lại, rơle thời gian bắt đầu đếm ngược. Lúc này, động cơ bắt đầu chạy ở chế độ hình sao. Trạng thái đóng của K duy trì trạng thái của nút nhấn
  • Khi hết thời gian đếm ngược, tiếp điểm thường đóng T mở ra, ngắt dòng điện nối vào K2 và tiếp điểm T thường mở đóng lại khiến K1 đóng lại. Động cơ chuyển sang chạy ở chế độ tam giác.
  • Muốn dừng động cơ, chỉ cần nhấn nút OFF. Dù ở trạng thái nào, động cơ cũng sẽ giảm tốc dẫn tới ngừng quay.

– Trong trường hợp động cơ bị quá tải, lúc này, rơ le nhiệt phát huy công dụng, làm mở tiếp điểm thường đóng ở mạch điều khiển và tinh chỉnh để ngắt liên kết giữa những cuộn giây contactor. Động cơ mất điện nên ngừng quay .
Để dễ hiểu hơn, mọi người hoàn toàn có thể xem video :

Một số lưu ý khi lựa chọn rơ le thời gian trong mạch sao tam giác

  • Cuộn hút của Rơ le thời gian phải có điện áp giống cuộn hút của contactor. (Thường là 220 VAC).
  • Cái đặt thời gian của Rơ le thời gian: Từ 0 – 30 (giây, phút) điều chỉnh bằng cần công tắc gạt. Đây là thời gian để động cơ chuyển đổi từ chạy chế độ sao sang tam giác. Chú ý khoảng thời gian này phải tỷ lệ với công suất và moment khởi động của động cơ.
  • Động cơ càng lớn thời gian chuyển càng lâu. Động cơ nhỏ để thời gian từ 5-10s, động cơ trung bình 10-15s, động cơ lớn hơn 20-60s.
  • Rơ le thời gian cần có ít nhất 1 tiếp điểm thường đóng và 1 tiếp điểm thường mở đóng chậm. (Tiếp điểm đóng khi hết thời gian hẹn và cuộn hút của rơ le vẫn có điện).
  • Nếu bạn cần mua rơ le thời gian chuyên dùng cho mạch khởi động sao tam giác, không phải không có. Chỉ là giá thành sẽ cao hơn so với loại thông thường. Có thể tham khảo một số loại: Timer Omron H3CR-G series, với các mã thông dụng như H3CR-G8L 100-120AC, H3CR-G8EL 100-120AC, H3CR-G8EL 200-240AC, H3CR-G8EL AC200-240… Hay GT3S-1AF20 của IDEC.

Chọn thiết bị đóng cắt trong mạch điều khiển sao tam giác

Theo kinh nghiệm tay nghề của mình, nếu lựa chọn những thiết bị trong mạch sao tam giác theo triết lý chỉ tương thích với ai đã có kiến thức và kỹ năng vững, có kinh nghiệm tay nghề tiến hành mạch điện thực tiễn. Nếu không biết cách tính, bạn hoàn toàn có thể đọc Catalogue hãng thiết bị mà bạn định mua, dựa vào hiệu suất động cơ và chọn thiết bị tương thích .

Bạn cũng hoàn toàn có thể liên hệ với những kinh doanh thương mại của chúng tôi theo khu vực để nhận tư vấn và làm giá mua hàng nhé .

Cách lựa chọn thiết bị đóng cắt dưới dây gồm có Contactor ( MC – Khởi động từ ), Rơ le nhiệt ( MT ), Aptomat ( CB ). Trong đó Contactor gồm có :

  • Main Contactor (MC cho mạch chính)
  • Delta Contactor (MC cho mạch tam giác)
  • Star Contactor (MC cho mạch sao)

Đây là cách chọn khá nhanh, sai số ± 5 % và cung ứng nhu yếu kỹ thuật mà mình tích góp được .
Giả sử cần thiết kế mạch sao tam giác cho động cơ 3 pha có điện áp D / Y là : 380 / 660V, hiệu suất định mức là 35 kW, thông số hiệu suất 0.8. Ta sẽ đo lường và thống kê lựa chọn khí cụ cho mạch động lực sao tam giác :
Ta có P = √ 3UIC os φ => I = P. / ( √ 3UC os φ ) = 35.1000 / ( √ 3.380.0.8 ) = 66A .
=> Do đó dòng điện định mức của động cơ là Iđm = 66A .

Chọn aptomat đóng cắt mạch điện

Aptomat trong trường hợp này sử dụng cho động cơ có công suất lớn, nên mình sẽ lựa chọn MCCB. Để xác định Icb thì bạn cần xác định dòng điện định mức của động cơ. Mình thường sử dụng công thức tính nhanh: Icb = 2 x I đm. Chọn CB có dòng lớn gấp 2 lần định mức của động cơ => chọn CB 140A

Cách chọn aptomat :

  • Đối với các động cơ tải nhẹ như bơm nước, quạt tải nhẹ, máy nén khí,…thì tính Icb = 1.5 x I đc. Sau đó chọn thiết bị nào có dòng định mức lớn hơn và gần nhất với con số vừa tính ra là được.
    • Động cơ 22kW tải nhẹ thì dòng điện của aptomat là: I cb = 1.5 x I đc =1.5 x 40 = 60A. Vậy sẽ chọn aptomat 3P/60A
  • Đối với các động cơ tải nặng, có moment khởi động lớn như máy nghiền, búa đập đá, lò quay,.. thì dòng định mức của aptomat I cb = 2 x I đm. Cách chọn cũng như trên.
    • Động cơ 22kW tải nặng thì dòng điện của aptomat là: I cb = 2 x I đc = 2 x 40 = 80A. Vậy sẽ chọn aptomat 3P/80A (Nếu không có át khối 80A, thì các bạn có thể chọn lên 100A)

Chọn contactor cho mạch sao tam giác

  • Thông thường contactor cho mạch chính sẽ có dòng định mức (I dm) bằng contactor mạch tam giác.
  • Chọn contactor cho mạch sao có I dm thấp hơn 2 contactor trên.

Khi chọn contactor ta cần nhân dòng định mức động cơ với một thông số bảo đảm an toàn k, k từ 1,3 – 2 tùy theo contactor hoạt động giải trí liên tục hoặc gián đoạn. Giả sử chọn k = 1.5 ta có :
Ic = I x 1.5 = 99A .

=> Chọn contactor K và K ∆ là 60A

  • Ở chính sách sao thì dòng giảm đi thêm √ 3 lần nên dòng qua K ☆ :I☆ = Ic/3 = 33A

=> Chọn contactor K ☆ là 35A

Chọn rơ le nhiệt

Động cơ sẽ thao tác thường trực ở chính sách tam giác nên chọn rơ le nhiệt theo dòng điện chịu tải của contactor K tức là bằng dòng điện mức động cơ chia cho √ 3. Ta có
IORL = Iđm / √ 3 = 66 / √ 3 = 38A
=> Chọn rơ le nhiệt 28 – 40A
Rơ le nhiệt có công dụng bảo vệ động cơ nối với contactor chính, với dòng điện thực tiễn qua động cơ vào main contactor : I ttđc = I đc / 1.7. Sau khi có I ttđc, rơ le nhiệt bạn hãy chọn dòng có dòng định mức nhỏ hơn gần nhất với I ttđc .

  • Ví dụ: rơ le nhiệt cho động cơ 22kW: Ittđc = Iđc/1.7 = 44/1.7 ≈ 26A. Vậy sẽ chọn rơ le nhiệt dải từ 22-32A (một số hãng khác nhau sẽ có dải rơ le nhiệt lệch nhau 1 chút).

Ngoài ra còn có cách lựa chọn cầu đấu động lực và dây dẫn động lực .

– Chọn cầu đấu động lực: 

  • Cầu đấu động lực lắp để thuận tiện cho việc kết nối dây ra động cơ. Dòng của cầu đấu sẽ chọn bằng hoặc cao hơn dòng của contactor.
  • Ví dụ: Động cơ 22kW sẽ dùng 2 cầu đấu 3P/60A.

– Chọn dây dẫn động lực: 

  • Dây điện đi trong tủ điện các bạn tính 1mm2 tiết diện dây dẫn chịu được từ 4-6A.
  • Ví dụ: Động cơ 22kW dây tổng thì sẽ dùng dây tiết diện 10mm2, dây từ contactor xuống cầu đấu dùng dây tiết điện 6mm2.

Ví dụ lựa chọn thiết bị cho mạch khởi động sao tam giác

Lựa chọn những thiết bị cho mạch khởi động sao tam giác sử dụng để khởi động động cơ 100 Hp ( ~ 75 kW ) tính theo công thức nào ? Nếu lựa chọn theo kinh nghiệm tay nghề thì chọn như thế nào để kinh tế tài chính và bảo đảm an toàn ?
Nếu ai muốn sử dụng công thức tính để chọn những thiết bị cho mạch sao tam giác, thì nó ở ngay dưới đây :

Động cơ 1 pha: P = U.I.Cos φ
Động cơ ba pha: P = √3.U.I.Cos φ

Từ công thức này ta hoàn toàn có thể tính được I đm là bao nhiêu .

  • Động cơ 100 Hp, dòng định mức là 140A. MCCB 200A, Main contactor bằng Delta contactor 150A, Star contactor 100A. Dây ra động cơ 25mm2, dây từ MCCB về nguồn 35mm2. Đây cũng là 1 cách chọn an toàn, tuy nhiên chưa kinh tế lắm.

Cách khác hoàn toàn có thể chọn thông số kỹ thuật sát hơn, kinh tế tài chính hơn như sau :

  • Dòng điện làm việc là 132A. Chọn MCCB 160A, Contactor chính (Main Contactor) là 95A, Contactor cho mạch tam giác (Delta Contactor) là 95A, Contactor cho mạch sao (Star Contactor) là 75A, Relay nhiệt trong dải 66-90A.
    Ngoài ra muốn bảo vệ thêm thì lắp thêm bảo vệ mất pha, ngược pha, mất cân bằng pha (tích hợp), thiếu áp, quá áp.

Sơ đồ mạch động lực

Mạch động lực là cách gọi khác của mạch điện chính lắp ráp trong mạng lưới hệ thống. Có tính năng thực thi giải quyết và xử lý và quy đổi nguồn năng lượng .
Sơ đồ mạch động lực của mạch sao tam giác như sau :
Mạch động lực mạch sao tam giác trong động cơ 3 pha
Mạch sao tam giác

Chọn dây đấu mạch động lực theo dòng điện của động cơ, thường mình tính 1mm2 tiết diện dây dẫn mềm sẽ chịu được 4A. Nếu đã biết dòng điện, dễ dáng tính ra tiết diện dây phù hợp.

Ví dụ : động cơ 22 kw, dòng điện định mức của động cơ là tầm 44A, thì dòng điện trên dây dẫn tổng bằng dòng điện là 44/4 = 11, vậy những bạn hoàn toàn có thể chọn dây tiết điện 10 là được .
Còn dây ở đầu ra động cơ thì chọn nhỏ hơn dây từ mạch động lực 1 lần. Tiết điện dây này tính cho khoảng cách dây trong tủ điện tức là khoảng cách gần, dưới 30 m là cung ứng được. Khi đấu xong bạn nên ghi lại những đầu dây để dễ thao tác. Nếu không sẽ phải mất thời hạn để xác lập lại những đầu dây động cơ .
Thông thường những đầu sẽ được kí hiệu là U1, V1, W1. U2, V2, W2 để công nhân họ dễ đấu. Khi đấu cần để đầu dây động lực lệch 1 góc 120 độ, hay còn gọi là lệch 1 pha. Nếu cấp điện không đúng thức tự cuộn dây thì khi chuyển chính sách hoàn toàn có thể không chạy động cơ hoặc hoàn toàn có thể cháy động cơ .
Sau khi đấu triển khai xong mạch động lực thì những bạn đấu tiếp mạch điều khiển và tinh chỉnh. Đấu theo trình tự từ trái qua phải, từ trên xuống dưới .

Cách xác định các đầu dây động cơ

Công cụ : đồng hồ đeo tay đo đa năng ở trạng thái đo điện trở .

Tổng có 6 đầu dây, dùng đồng hồ đo xem đầu nào lên điện trở đầu tiên là U1 và U2. Hai đầu dây này là tương đương nên bạn có thể đánh dấu bất kì.

Đo điện trở cặp dây tiếp theo để ghi lại là v1, v2. Đo nốt cặp sau cuối lưu lại là w1, w2 .

Để tránh nhầm lẫn phải xác định lại, mọi người nên đánh dấu đầu dây khi đấu vào động cơ để có kết quả chuẩn nhất.

Alternate Text Gọi ngay