Làm nhạc không lời có ‘lời’ không?

21/04/2023 admin

Đa dạng hình thức biểu diễn

Cùng với những chương trình định kỳ của Nhà hát Giao hưởng Nhạc vũ kịch TP. Hồ Chí Minh ( HBSO ), thời hạn qua người theo dõi TP.Hồ Chí Minh có nhiều lựa chọn khi ” thực đơn ” màn biểu diễn âm nhạc cổ xưa phong phú hơn .

Có thể kể đến đầu tiên là các chương trình do La – A Different Way Of Music (nhóm các nghệ sĩ theo đuổi nhạc cụ cổ điển, với mong muốn mang đến những buổi diễn trong không gian vừa đủ để âm nhạc thực sự được lắng nghe) tổ chức, và mới nhất là The Century – Kể về lịch sử với âm nhạc cổ điển giữa tháng 3 tại Nhà hát VOH Music One (Q.1, TP.HCM). Âm nhạc được đạo diễn bởi TS Phạm Vũ Thiên Bảo cùng Th.S Lê Minh Hiền, qua phần thể hiện của 12 nghệ sĩ đàn dây. Những tác phẩm âm nhạc chọn lọc trong mỗi thời kỳ phát triển của nhạc cổ điển được trình diễn, như nhóm mong muốn: “Hướng đến việc khán giả sẽ nhận ra đặc điểm của từng thời kỳ âm nhạc, không chỉ bằng cách hiểu nền tảng mà còn bằng cách cảm nhận âm nhạc”.

Làm nhạc không lời có 'lời' không? - Ảnh 1.

Hòa nhạc The Century của nhóm La – A Different Way of Music

LA

Đầu tháng 3, La cùng các đối tác mang đến buổi hòa nhạc cổ điển Folia tại Trường nghệ thuật Artiste, với sự tham gia của Giáo sư – violinist Christophe Poiget từ Nhạc viện quốc gia Paris, Pháp. Hôm đó, có những người lần đầu đi nghe nhạc cổ điển, nhưng các bạn chia sẻ “bị thuyết phục hoàn toàn”, bởi: “Sự kỳ diệu của hòa tấu thính phòng là bản chất âm thanh nó đã rất đẹp khi các nhạc cụ hòa cùng nhau, sự hòa âm đó có khả năng tự tạo cho người nghe cảm giác lâng lâng yên bình”. Sau chương trình, họ còn chủ động ở lại để được trò chuyện với nghệ sĩ. Cũng cần nói thêm, Folia là buổi hòa nhạc đầu tiên mà Giáo sư Poiget và các học trò VN biểu diễn cùng nhau; nhóm nhạc Folia chính là nhóm sinh viên và giảng viên trẻ của Nhạc viện TP.HCM do Giáo sư Poiget lựa chọn để đi trao đổi học vụ với Nhạc viện quốc gia Paris vào tháng 4 tới.

Trước đó, đêm nhạc Dear Ghibli, My Friend do Imagine Philharmonic Orchestra (IPO) tổ chức, được dẫn dắt bởi Dustin Tiêu – nhạc trưởng của IPO, diễn ra tại Nhà hát Hòa Bình (Q.10, TP.HCM) cũng tạo được sự quan tâm của đông đảo khán giả, khi các nghệ sĩ lần đầu biểu diễn hòa nhạc giao hưởng Ghibli kết hợp trình diễn 3D Mapping. Dù có vài “sơ sót” không mong muốn trong khâu tổ chức, nhưng như chia sẻ của IPO, các bạn đã dành nhiều tâm sức để xây dựng mô hình hòa nhạc này bằng những cách truyền thông trẻ hóa khác nhau để tiếp cận gần hơn với đại chúng.

Được đón nhận đầy hào hứng có thể kể đến chương trình Saigon Classical: Winterreise (Đường vào sương tuyết) của Nhóm bạn yêu nhạc cổ điển Sài Gòn. Đường vào sương tuyết thuộc dự án From Alpha to Opera – giới thiệu các vở opera nổi tiếng có phần phụ đề tiếng Việt và tiếng Anh, với sự hỗ trợ từ Hội đồng Nghệ thuật Thụy Sĩ Swiss Arts Council Pro Helvetia, Viện Goethe TP.HCM, Bechstein VN. Chương trình được xem như một “phóng tác” thoại – diễn vừa gần gũi, quen thuộc nhưng không làm “thường hóa” những giá trị cổ điển vốn có cho gần 1/2 trên tổng số 24 ca khúc trong tập ca khúc này của nhà soạn nhạc Schubert, khi được dẫn giải qua đúc kết các tư liệu, sử liệu xoay quanh tác phẩm cùng bề dày kiến thức uyên bác của nhà nghiên cứu văn hóa Á – Âu Trần Như Vĩnh Lạc. Gần 4 tiếng đồng hồ diễn ra (có giải lao), nhưng khán giả vẫn ngồi lại đến cuối vì sự thú vị từ câu chuyện lẫn thông tin diễn giả phát hiện qua tìm hiểu của mình dành cho một tác phẩm cổ điển đồ sộ, được đặt vào vị trí tối thượng trong toàn bộ sáng tác ca khúc nghệ thuật Đức cũng như cho chính nhà soạn nhạc Franz Schubert.

Làm nhạc không lời có 'lời' không? - Ảnh 2.

Chương trình Đường vào sương tuyết lôi cuốn bởi sự dẫn giải của nhà nghiên cứu Trần Như Vĩnh Lạc (trái)

N.V

Để nét văn hóa này được nối tiếp

Theo Lê Duy Khương, đồng sáng lập From Alpha to Opera và sáng lập dự án Bất Động Sản Reading Classical, sự sôi động của những chương trình màn biểu diễn như lúc bấy giờ có lẽ rằng là thiết yếu ; những tổ chức triển khai mới này tự sinh ra, cạnh tranh đối đầu và sống sót xem ai trụ lại lâu nhất, bằng chất lượng ( và bằng những tài nguyên khác, gồm có kinh tế tài chính ). Nhưng ” nếu là người theo dõi tiêu thụ, tôi sẽ vẫn chọn những nhạc mục trình diễn hay, nghệ sĩ giỏi, và nội dung gọn gàng, lôi cuốn ” .Như nhìn nhận của một đơn vị sản xuất : ” Hình thức giao hưởng, hòa tấu thính phòng hay nhạc cổ xưa đã có khoảng chừng thời hạn hoàng kim của nó rồi. Theo quy luật, nó phải nhường chỗ cho cái mới. Cái mà mọi người đang làm hiện tại, nếu tốt nhất hoàn toàn có thể, có 2 mục tiêu : giữ gìn nét đẹp văn hóa truyền thống đó, bảo tồn nó hoặc tự nâng cao giá trị của người nghệ sĩ, cũng vừa nâng cao chất lượng âm nhạc, nâng cao sự trân trọng từ người theo dõi. Đó là cái ” lời ” mà mô hình âm nhạc này mang lại ” .

Lâm Thi, đồng sáng lập La, cho biết những chương trình của nhóm được phân rõ làm 2 loại: Thứ nhất, tiếp cận thị trường bằng âm nhạc quen thuộc, những bài hát, tác phẩm gần với đại chúng được phối theo hình thức giao hưởng hoặc hòa tấu thính phòng. Thứ hai, bảo tồn và nâng giá trị thông qua những chương trình thuần cổ điển.

Nhóm La và 1 số ít nhóm, đơn vị chức năng tổ chức triển khai khác cũng cho hay vì chú trọng nội dung hoặc góp vốn đầu tư hình thức để lôi cuốn người theo dõi đến với mô hình này mà lắm lúc ” lỗ sấp mặt “. Theo nhạc trưởng Trần Nhật Minh, muốn làm những chương trình cổ xưa, những bạn thường phải tìm hỗ trợ vốn hoặc có sự tương hỗ từ nhãn hàng, đơn vị chức năng nào đó. Nếu những chương trình chỉ đơn thuần bán vé thì khó có lời, trừ khi người tổ chức triển khai hay nghệ sĩ bỏ tiền túi vì quá đam mê và vẫn còn đầy nhiệt huyết. Cá nhân anh cũng đang tìm hỗ trợ vốn để chuẩn bị sẵn sàng cho một dự án Bất Động Sản âm nhạc riêng – món ăn ý thức dành cho sinh viên ở những trường ĐH hoặc ở những khu vực quen thuộc với người theo dõi trẻ. ” Với âm nhạc cổ xưa, cần thêm sự chăm sóc nhiều hơn dành cho mô hình này, hoàn toàn có thể là sự tương hỗ về điểm diễn, hay ” xa hơn ” một chút ít, hoàn toàn có thể có những chủ trương về thuế tốt hơn cho những nhà hỗ trợ vốn nghệ thuật và thẩm mỹ “, nhạc trưởng Trần Nhật Minh nói .

Alternate Text Gọi ngay