Sơ đồ tư duy bài Chiếc lá cuối cùng dễ nhớ, ngắn gọn

Sơ đồ tư duy bài Chiếc lá cuối cùng dễ nhớ, ngắn gọn

Tải xuống

Nhằm mục tiêu giúp học viên thuận tiện hệ thống hóa được kỹ năng và kiến thức, nội dung những tác phẩm trong chương trình Ngữ văn 8, chúng tôi biên soạn bài viết Sơ đồ tư duy bài Chiếc lá cuối cùng dễ nhớ, ngắn gọn với rất đầy đủ những nội dung như khám phá chung về tác phẩm, tác giả, bố cục tổng quan, dàn ý nghiên cứu và phân tích, bài văn mẫu nghiên cứu và phân tích, …. Hi vọng qua Sơ đồ tư duy bài Chiếc lá cuối cùng sẽ giúp học viên nắm được nội dung cơ bản của bài Chiếc lá cuối cùng .

A. Sơ đồ tư duy bài Chiếc lá cuối cùng

B. Tìm hiểu bài Chiếc lá cuối cùng

I. Tác giả:

– Ô Hen-ri sinh năm 1862, mất năm 1910, tên thật của ông là William Sydney Porter .
– Quê quán : là nhà văn người Mĩ .
– Cuộc đời và sự nghiệp sáng tác :
+ Ông sinh ra trong một mái ấm gia đình có cha là thầy thuốc, mẹ ông qua đời khi ông mới lên ba tuổi .
+ Ông bỏ lỡ việc học tập năm 15 tuổi do gia cảnh nghèo khó. Ông đi nhiều nơi và làm nhiều nghề khác nhau : nhân viên cấp dưới, kế toán, thủ quỹ ngân hàng nhà nước …
+ Sau này, khi khởi đầu với sự nghiệp văn chương, ông trở thành một nhà văn chuyên viết truyện ngắn .
+ Nhiều truyện của ông đã để lại dư âm trong lòng bạn đọc như : Căn gác xép, Tên công an và gã long dong, Qùa khuyến mãi của những đạo sĩ …
– Phong cách sáng tác :
+ Những sáng tác của ông nhẹ nhàng nhưng toát lên tinh thần nhân đạo cao quý .

II. Tác phẩm

1. Thể loại: 

2. Hoàn cảnh sáng tác.

Truyện được xuất bản lần đầu năm 1907, trong tập truyện The Trimmed Lamp and Other Stories .

3. Bố cục:

– Bố cục: 3 phần

– Đoạn 1 : ( từ đầu đến “ mái hiên thấp kiểu Hà Lan ” ) : Tâm trạng vô vọng của Xiu .
– Đoạn 2 : ( tiếp đến “ tu dưỡng và chăm nom ” ) : Sự hồi sinh của Giôn-xi .
– Đoạn 3 : còn lại : Sự hi sinh cao quý của cụ Bơ-men để cứu Giôn-xi .

4. Tóm tắt

Xiu và Giôn – xi là hai nữ hoạ sĩ trẻ sống trong một khu nhà trọ. Sống cùng với họ trong khu trọ đó là cụ Bơ – men, cũng là một họa sỹ. Mùa đông năm ấy, Giôn – xi bị bệnh sưng phổi rất nặng. Bệnh tật khiến cô cảm thấy vô vọng. Mỗi lần nhìn ra hành lang cửa số, Giôn – xi luôn nghĩ rằng khi chiếc lá cuối cùng trên cây thường xuân trước cửa rơi xuống cũng là lúc cô lìa đời .
Biết được ý nghĩ của Giôn – xi, cụ Behrman bí mật thức suốt đêm mưa gió bão bùng để vẽ chiếc lá thường xuân. Chiếc lá khiến Giôn – xi có thêm nghị lực sống. Nhưng sau đêm đó, cụ Bơ – men lại qua đời. Xiu lặng lẽ đến bên Johnsy báo cho bạn về cái chết của cụ Bơ – men và bí hiểm của chiếc lá cuối cùng .

5. Giá trị nội dung:

Truyện ngắn tiềm ẩn giá trị nhân văn thâm thúy, câu truyện nói về tình bạn, tình yêu thương giữa những con người với nhau. Qua đó nhà văn mang tới một bức thông điệp : Hãy luôn thắp sáng ngọn lửa của khát khao hy vọng hãy luôn yêu thương, mang thẩm mỹ và nghệ thuật Giao hàng con người, nghệ thuật và thẩm mỹ chân chính lâu bền nhất là thẩm mỹ và nghệ thuật hướng tới con người và vì con người .

6. Giá trị nghệ thuật:

– Truyện với nhiều trường hợp mê hoặc, cách sắp xếp ngặt nghèo, đặc biệt quan trọng là đảo ngược trường hợp lần lần tạo sự hứng thú cho người đọc .

III. Dàn ý phân tích tác phẩm

1. Nhân vật Giôn-xi

– Giôn-xi là một họa sỹ nghèo mắc bệnh sưng phổi .
– Khi bị bệnh, cô đã vô cùng vô vọng :
+ Mở to cặp mắt thẫn thờ và thều thào ra lệnh => Những từ láy tượng hình tượng thanh biểu lộ sự yếu ớt, hết sạch của Giôn-xi .
+ Suy nghĩ rằng khi chiếc lá cuối cùng rụng thì cô sẽ chết .
⇒ Tinh thần suy sụp, mất hết niềm tin, nghị lực, tâm trạng buông xuôi, vô vọng .
– Thái độ của Giôn-xi khi nhìn thấy chiếc lá cuối cùng không rụng :
+ Tự thấy mình là hư .
+ Muốn ăn cháo, uống nước, muốn soi gương và muốn vẽ .

⇒ Tâm trạng hoàn toàn thay đổi, cô thoát khỏi cái chết, có tình yêu cuộc sống, yêu nghệ thuật.

– Sự dai dẳng của chiếc lá chính là nguồn gốc hồi sinh tâm trạng của Giôn-xi .
⇒ Con người cần phải có niềm tin, nghị lực để thắng lợi bệnh tật và vượt lên chính mình .

2. Nhân vật Xiu

– Xiu là một cô gái có tấm lòng nhân hậu, đức hi sinh, có sự đồng cảm thâm thúy và yêu thương bạn như người thân trong gia đình ruột thịt :
+ Khi Giôn-xi bị bệnh : Lo lắng, luôn động viên, chăm nom Giôn-xi => Tình cảm chân thành của Xiu với cô bạn yếu ớt trọ cùng .
+ Xiu sợ khi chỉ còn 1 chiếc là thường xuân cuối cùng còn bám lại trên tường. Khi Giôn-xi bảo kéo màn, ” cô làm theo cô làm theo một cách chán nản ” .
– Xiu kể về cái chết của cụ Bơ-men bằng một giọng cảm động và chân thành còn có cả sự biết ơn khôn xiết .
⇒ Thể hiện sự kính trọng, thương nhớ, khâm phục cụ Bơ-men .

3. Nhân vật cụ Bơ-men

– Là một họa sỹ già, nghèo, chưa có thành đạt trên con đường nghệ thuật và thẩm mỹ, mơ ước vẽ được siêu phẩm .
– Quan tâm, yêu quí những đồng nghiệp trẻ .
– Là người có đức hi sinh thầm lặng cao quý, quên mình vì người khác .
– Tạo ra siêu phẩm chiếc lá cuối cùng để cứu lấy Giôn-xi : Khi biết tâm trạng chán nản của Giôn-xi, cụ lẳng lặng vẽ chiếc lá trên tường trong đêm gió tuyết để nhen lên niềm tin, niềm hy vọng và nghị lực sống cho Giôn-xi .
⇒ Chiếc lá cuối cùng mà cụ Bơ men được tạo ra từ nghệ thuật và thẩm mỹ chân chính, hướng đến con người và vì con người .

IV. Bài phân tích.

Nhà văn O.Hen – ri là một nhà văn nổi tiếng của quốc gia Mỹ, ông có nhiều sáng tác lôi cuốn và gây được tiếng vang lớn với người đọc. Tác phẩm ” Chiếc lá cuối cùng ” là một tác phẩm có sức hút vô cùng lớn với người đọc bộc lộ khát vọng hướng tới những điều tốt đẹp, hoàn mỹ trong đời sống của tác giả một cách vô cùng mãnh liệt cháy bỏng. Hình ảnh ” Chiếc lá cuối cùng ” trong siêu phẩm cuối cùng của người họa sỹ già Bơ-men đã để lại trong lòng fan hâm mộ nhiều xúc động. Nó là một siêu phẩm giàu tính nhân văn, cao quý, tính thẩm mỹ và nghệ thuật thâm thúy .
Tiếp xúc với thiên truyện ngắn Chiếc lá cuối cùng, ta sẽ được nhà văn đưa đến phía Tây khu vui chơi giải trí công viên Oa-sinh-tơn của nước Mĩ. Đó là một khu vực nhỏ, phố xá nhằng nhịt không có lối ra rõ ràng. Hầu như khu khu vui chơi giải trí công viên nhỏ này bị một màn xám bao trùm, vây quanh. Nó đã làm cho đời sống của những con người như Xiu, Giôn-xi và bác Bơ-men thiếu sinh khí : ” Hãy tưởng tượng một tay thu ngàn nào đó mang hoá đơn đòi tiền sơn hay giấy và vải vẽ đi qua con đường này, đùng một cái lại gặp ngay chính mình quay trở ra, tiền nự không thu một xu nhỏ ” .
Cách nói rất hình ảnh của tác giả đã cho ta cảm nhận được cái nghèo nàn, đạm bạc của những con người ở đây. Ở đây hầu hết là giới nghệ sĩ chung sống với nhau. Họ phải bỏ tiền ra thuê những căn phòng tối om và vẽ những bức vẽ thông thường đổ kiếm sống. Họ cần mẫn làm ăn là thế mà nghèo vẫn hoàn nghèo, thiếu thốn vẫn hoàn thiếu thốn .
Ta tưởng như họ sống trong ngày hôm nay mà chẳng đến hết ngày mai. Những họa sỹ ( Giôn-xi, Xiu, Bơ-men ) trong ý thức họ vẫn muốn hẹn một đời sống tốt đẹp, một tương lai sáng lạn. Thế nhưng thời cơ lại chưa mỉm cười với họ. Thành ra họ chỉ còn biết chờ đón với tình cảm mông lung, huyễn tưởng. Rõ ràng ta nhận thấy O. Hen-ri không thi vị hóa đời sống. Ngòi bút của ông hướng về hiện thực, tái hiện chân thực những cảnh đời đói khổ. Nhưng, để tránh hiểu nhầm, có lẽ rằng cũng cần phải nói thêm : nhà văn phản ánh hiện thực không chỉ để phản ánh, để trình diện hiện thực mà cái chính là qua bức ảnh chụp đó, tác giả muốn bày tỏ thái độ so với con người. Dù chỉ là một góc phố nhỏ thôi – nhà văn cũng lách ngọn bút vào để tìm tòi tò mò. Những tâm tư nguyện vọng, tình cảm của Bơ-men, Xiu, Giôn-xi đều được nhà văn chú ý lắng nghe để rồi khơi lên trong lòng fan hâm mộ những tia nước nguồn thương .
Nguồn thương của tác giả rung lên khi nhân vật gặp trường hợp éo le. Ông tỏ ra rất chăm sóc tới số phận của những con người này. Ông thương cảm cho Giôn-xi, một ” phụ nữ nhỏ bé “, thiếu máu vì những cơn gió hiu hiu, bị mắc chứng bệnh viêm phổi. Ông ưng ý với tham vọng chính đáng của bác Bơ-men : muốn có một siêu phẩm để lại cho đời. Với Bơ-men, tác giả thấy con người này thật đáng thương. Ông đã ” ngoài sáu mươi “, đã ” múa cây bút vẽ bốn mươi năm ” mà vẫn không ” với tới được gấu áo vị nữ thần của mình “. Nói chung, cuộc sống cơ cực nào cũng chiếm được trái tim nhân đạo của nhà văn. Ông đã viết về họ như viết về chính mình, do đó dễ hiểu, dễ đọc, dễ làm xúc động lòng người .
Cái dễ làm xúc động lòng người ấy không phải ngẫu nhiên mà có. Ta thấy trong trong thực tiễn, cuộc sống của tác giả cũng gặp nhiều nỗi gieo neo. Ông đã từng trải nghiệm qua rất nhiều nghề để kiếm sống, cảnh đời thật đã cho ông yêu sống nhiều mẫu mã. Khi viết truyện, ông đặt cái tâm nóng giãy của mình lên trang giấy. Từ bác Bơ-men đến Giôn-xi, Xiu, hầu hết đều có sự hóa thân của tác giả … Cuộc sống sao mà đắng cay đến thế ! Nhưng càng trong sự đắng cay, đen tối tâm hồn con người càng toả sáng và ngát hương. Nhà văn đã phát hiện ra trên đầm bùn, trên thảo nguyên hoang dại bỗng rực cháy sáng lên ” ngọn lửa Đan – cô ” ngọn lửa của tình yêu dấu của con người với con người. Trước hết, ông muốn bày tỏ thái độ ca tụng về nét đẹp trung trinh của Xiu và Giôn-xi. Với ông, ở họ có một tình hạn rất đẹp tươi, trong sáng và rất đáng trân trọng. Cuộc sống bần hàn, sở trường thích nghi tương đương, vô tình đã giúp họ xích lại gần nhau. Khi Giôn-xi bị bệnh, Xiu không lãnh đạm, không hờ hững, không bỏ mặc bạn. Ngược lại, cô chăm nom, săn sóc Giôn-xi rất chu đáo. Cô mời bác sĩ về chữa bệnh cho bạn .
Tình cảm của Xiu dành cho Giôn-xi thật là gắn bó, thật là cảm động. Nghe bác sĩ nói bệnh tình của Giôn-xi ” mười phần chỉ còn hy vọng được một ” thì Xiu đã vào phòng thao tác và ” khóc đến ướt đẫm cả một chiếc khăn trải bàn Nhật Bản “. Giọt nước mắt ấy là giọt nước mắt của tình thương. Trái tim cô không hề ” chai sạn ” mà luôn rung lên những nhịp đập đớn đau khi nghĩ đến cảnh : chỉ vài ngày nữa thôi cô bé sẽ mất đi một người bạn yêu quý. Thương thì thương vậy đấy, thế nhưng cô vẫn muốn kìm nén nỗi đau, cố chạy trên thực tại phũ phàng ( ” thản nhiên ” ) để Giôn-xi yên tâm. Rồi cô tỏ ra thực sự ” lo ngại ” khi phải tận mắt chứng kiến ý nghĩ ” kỳ quái ” của bạn mình. Xiu luôn muốn được ở ” bên cạnh ” bạn để săn sóc, luôn tìm cách động viên an ủi Giôn-xi : ” Ông bác sĩ đã nói với chị là em sẽ chóng hình phục thôi ( … ) năng lực khỏe là mười phần chắc chín ” .
Thực ra, đây là một lời nói dối. Nhưng sự nói dối của Xiu, trong thực trạng này không hề có tội. Sự nói dối của cô chẳng qua chỉ là sự bất đắc dĩ, xuất phát từ tình yêu thương bạn, muốn giúp bạn bớt lo ngại và có niềm tin, niềm hy vọng vào đời sống. Tình yêu thương của Xiu không riêng gì biểu lộ qua lời nói mà còn biểu lộ qua việc làm đơn cử. Cô nấu cháo cho bạn ăn. Cô dồn tâm sức để vẽ nhiều tranh vẽ để kiếm tiền chăm nom cho Giôn-xi. Tình cảm của Xiu là tình cảm chân thành. Tình cảm ây làm ta rưng rưng cảm động. Trong thâm tâm Xiu, Giôn-xi là một người em ruột. Cô đã chăm nom bạn theo Lever tình cảm máu thịt, chân tình ấy .
Bơ-men, người hoạ sĩ già, cũng là nhân vật được tác giả Chiếc lá cuối cùng dành cho những dòng văn ưu tiên, trân trọng. Như đã nói, cuộc sống ông thất bại trong nghệ thuật và thẩm mỹ và nghèo nàn trong đời sống. Do chí riêng không thoả, cuộc sông tẻ nhạt mà ông thưc ng hay cáu gắt với mọi người. Nhưng điều đó không có nghĩa là ông ta đã mất hết tình người. Ông tự nhận là ” con chó xồm lớn chuyên gác cửa bảo vệ hai nữ nghệ sĩ trẻ ở phòng vẽ tầng trên “. Khi nghe Xiu kể chuyện, Bơ-men đã quái lo : ” Sao trên đời này lại có những người ngớ ngẩn ” vậy. ” Lời nói của ông đích thực là một lời coi thường, một tiếng chửi. Thế nhưng trong lời chửi ” độc mồm ” ấy vẫn tiềm ẩn lòng thương con người ” Chà, tội nghiệp cô bé Giôn-xi “. Lòng yêu thương ấy có vẻ như là một điểm gợi hứng, là một điểm khơi nguồn để bác Bơ-men sáng tác lên một bức tranh siêu phẩm ? Có thể là như vậy. Sự nguy kịch có tương quan đến sự sống còn của một con người có vẻ như đã thôi thúc trái tim bác phải làn một điều gì đó để giúp họ. Và thế là trong một đêm kinh khủng, mặc kệ cả mưa gió bác Bơ-men đã bí mật một mình cùng với chiếc đèn, chiếc thang, chiếc bút lông ngồi hí hoáy vẽ chiếc lá thường xuân .
Cuối cùng với sự cố ‘ gắng, với sức mạnh của tình yêu thương, bác đã vẽ xong bức tranh đó. Tiếc thay, khi bác triển khai xong xong tác phẩm cũng là lúc bác phải vĩnh biệt cõi đời. Sự ra đi của bác chỉ là sự ra đi của xác thịt, còn tâm hồn của bác thì chắc như đinh sẽ còn kết tủa lại mãi với thời hạn. Với nghị lực của mình, trái tim của mình, bác đã cho đời một siêu phẩm. Kiệt tác ấy chính là tác dụng của sự tích lũy tổng hòa hơn 40 năm cầm cọ, là sự dồn tụ cao độ của cái tâm và tài trong đời nghệ sĩ. Đến đây thì ông đã thực thi được tham vọng, khát vọng cháy bỏng của mình từ trước. ” Những rìa lá hình răng cưa đã nhuộm vàng úa ” tượng trưng cho tuổi tác, sự ra đi về thân xác của Bơ-men. ” Cuống lá còn giữ màu xanh sẫm “, tượng trưng cho mảnh tâm hồn sáng trong của cả một đời người họa sỹ già tích góp được .
Kiệt tác của bác có ý nghĩa lớn lao vô cùng. Nó không chỉ là sự mãn nguyện, thoả ước mơ của bác mà nó còn là bức tranh cứu người. Bức tranh đã đem lại sự sống cho Giôn-xi, đã làm cho hồn Giôn-xi sắp chết bỗng được tái sinh. Bức tranh ấy đã đem lại cho Giôn-xi niềm tin vào đời sống, giúp cô nhận ra ý nghĩa của đời người : ” Mình đã tộ như thế nào, muôn chết là một tội “. Nó chính là điểm cao trào của tình yêu thương con người. Bác Bơ-men đã hi sinh, đã trút cái sức lực lao động còn lại của mình vì sự sống của Giôn-xi. Chiếc lá cuối cùng đúng là điểm sáng toàn truyện. Nó được vẽ giống như thật ; nó đã sinh ra trong một thực trạng lao động khó khăn vất vả, nó quả cảm mặc kệ quy luật, vươn lên tổng thể để thắng lợi nghèo khó, bệnh tật. Tình người còn lớn hơn cả nghệ thuật và thẩm mỹ, nó làm cho thẩm mỹ và nghệ thuật trở thành sự sống bất tử. Và đó mới là tác phẩm ” đáng thờ “, xứng danh sống sót với thời hạn .
Ai đó đã nói rằng : Văn học nghệ thuật và thẩm mỹ của ngôn từ. Nếu không có bơi chèo thẩm mỹ và nghệ thuật thì chiếc thuyền nội dung sẽ đứng im, bất động. Nó sẽ không chuyển tải đến được tâm hồn bạn đọc những bức thông điệp giá trị nhân văn. Ở đây, tác phẩm này có giá trị thẩm mỹ và nghệ thuật rất cao. Nhà văn đã tạo nên trong tác phẩm một hơi thở riêng độc lạ. Đây là một câu truyện giàu kịch tính. Nhà văn đã khôn khéo đặt nhân vật vào những trường hợp, những thực trạng mang tính nổi bật để khắc hoạ rõ tính cách của nhân vật. Với cách tạo trường hợp này, nhà văn tạo nên sự mê hoặc ở fan hâm mộ ( những nhân vật sẽ phản ứng như thế nào, xử lý như thế nào, buộc họ phải theo dõi tiếp ) .
Theo dõi câu truyện, ta thấy cách xử lý từng trường hợp của nhà văn rất hài hòa và hợp lý : Khi Giôn-xi bị bệnh, Xiu không bàng quan mà tìm mọi cách ( mời bác sĩ, bán tranh kiếm tiền ) để cứu bạn ; hoặc khi Giôn-xi có những ý nghĩ kỳ quái, cô tỏ ra lo ngại và nỗ lực giảng giải để bạn hiểu ra sai lầm đáng tiếc. Câu chuyện này còn có nhiều cụ thể giật mình. Độc giả bị giật mình ngay từ lúc Giôn-xi có ý nghĩ kỳ quặc : tại sao cô lại mê tín dị đoan về điều đó. Tâm trạng lo ngại ( Giôn-xi sẽ chết khi chiếc lá cuối cùng rụng xuống ) cứ theo fan hâm mộ suốt từ đó đến kết thúc chuyện. Đỉnh điểm của sự thắt nút là cụ thể : Chiếc lá cuối cùng. Trong vô số những chiếc lá thường xuân, vẫn còn một cái trụ lại trên cành. Mạch xúc cảm, suy đoán của người đọc bị đảo ngược : trong cảnh mưa tuyết như vậy sao chiếc lá kia không rụng ? Sự hồ nghi này được nhà văn cởi nút ở cụ thể cuối truyện : thì ra chiếc lá ấy chính là bức tranh mà bác Bơ-men vẽ, vẽ giống như thật, đến những nhân vật trong truyện cũng không nhận ra đó là chiếc lá giả .
Chừng ấy thôi cũng đã đủ nói lên thành công xuất sắc to lớn của tác phẩm. Với ” Chiếc lá cuối cùng “, O. Hen-ri đã gởi lại cho thế hệ sau bức thông điệp viết trên màu xanh của lá cây : hãy yêu quý con người, hãy vì sự sống của con người. Đó là lẽ sống sót cao nhất của thẩm mỹ và nghệ thuật vì con người .

Tải xuống

Xem thêm sơ đồ tư duy của những tác phẩm, văn bản lớp 8 hay, cụ thể khác :

Mục lục Văn mẫu | Văn hay lớp 8 theo từng phần:

Giới thiệu kênh Youtube VietJack

Ngân hàng trắc nghiệm lớp 8 tại khoahoc.vietjack.com

Đã có app VietJack trên điện thoại cảm ứng, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi trực tuyến, Bài giảng …. không lấy phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS .

Nhóm học tập facebook miễn phí cho teen 2k8: fb.com/groups/hoctap2k8/

Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:

Theo dõi chúng tôi không tính tiền trên mạng xã hội facebook và youtube :

Loạt bài Tuyển tập những bài văn hay | văn mẫu lớp 8 của chúng tôi được biên soạn một phần dựa trên cuốn sách: Văn mẫu lớp 8 và Những bài văn hay lớp 8 đạt điểm cao.

Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.

Source: https://suachuatulanh.edu.vn
Category : Tư Vấn Hỗ Trợ