Sơ đồ tư duy Chị em Thúy Kiều dễ nhớ, ngắn gọn

Sơ đồ tư duy Chị em Thúy Kiều dễ nhớ, ngắn gọn

Tải xuống

Nhằm mục tiêu giúp học viên thuận tiện hệ thống hóa được kỹ năng và kiến thức, nội dung những tác phẩm trong chương trình Ngữ văn 9, chúng tôi biên soạn bài viết Sơ đồ tư duy Chị em Thúy Kiều dễ nhớ, ngắn gọn với khá đầy đủ những nội dung như khám phá chung về tác phẩm, tác giả, bố cục tổng quan, dàn ý nghiên cứu và phân tích, bài văn mẫu nghiên cứu và phân tích, …. Hi vọng qua Sơ đồ tư duy Chị em Thúy Kiều sẽ giúp học viên nắm được nội dung cơ bản của Chị em Thúy Kiều .

Bài giảng: Chị em Thúy Kiều – Cô Nguyễn Ngọc Anh (Giáo viên VietJack)

A. Sơ đồ tư duy Chị em Thúy Kiều

B. Tìm hiểu Chị em Thúy Kiều

I. Tìm hiểu chung tác phẩm

1. Thể loại : Truyện thơ Nôm + Thể thơ : lục bát
2. Xuất xứ : Nằm ở phần đầu của “ Truyện Kiều ” ( Gặp gỡ và đính ước ) .
3. Bố cục : 4 phần
– Phần 1 : ( 4 câu đầu ) : Giới thiệu khái quát về hai chị em Thúy Kiều .
– Phần 2 : ( 4 câu tiếp ) : Bức chân dung Thúy Vân .
– Phần 3 : ( 12 câu tiếp ) : Bức chân dung của Thúy Kiều .
– Phần 4 : ( 4 câu còn lại ) : Vẻ đẹp đức hạnh của hai chị em Thúy Kiều .
4. Giá trị nội dung
Đoạn trích đã khắc họa rõ nét chân dung tuyệt mĩ của chị em Thúy Kiều, ca tụng vẻ đẹp, năng lực và dự cảm về kiếp người của hai chị em Thúy Kiều, đây là bộc lộ cho cảm hứng nhân văn của Nguyễn Du .
5. Giá trị nghệ thuật và thẩm mỹ
Nghệ thuật điển hình nổi bật của đoạn trích là thẩm mỹ và nghệ thuật khắc họa nhân vật lí tưởng bằng bút pháp ước lệ tượng trưng – lấy vẻ đẹp của vạn vật thiên nhiên làm điển hình nổi bật vẻ đẹp của con người, không miêu tả cụ thể đơn cử mà tả để gợi, sử dụng giải pháp đòn kích bẩy làm điển hình nổi bật vẻ đẹp của Thúy Kiều

II. Dàn ý phân tích tác phẩm

1. Bức chân dung của chị em Kiều

Đầu lòng hai ả tố nga … Thúy Vân
– Tố nga : người con gái đẹp
+ Hình ảnh ẩn dụ
⇒ Thúy Kiều, Thúy Vân là hai người con gái xinh đẹp .
⇒ Giới thiệu vị trí của chị em Kiều trong mái ấm gia đình .

– Dáng người thanh tao, mảnh dẻ như cây mai .
– Tâm hồn trong sáng như tuyết .
– Song mỗi người lại có vẻ như đẹp riêng toàn vẹn, toàn mĩ .
– Nghệ thuật : hình ảnh ước lệ tượng trưng, thành ngữ .
⇒ Hai chị em Kiều đẹp hoàn mĩ, thanh cao, trong trắng, đẹp từ hình dáng đến tâm hồn .

2. Bức chân dung Thúy Vân

Vân xem sang trọng và quý phái khác vời / Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang
– Trang trọng : Cao sang, quí phái .
– Khuôn mặt tròn đầy như trăng rằm .
– Lông mày đẹp như mày ngài ( con bướm tằm ) .
– Nụ cười của Thuý Vân tươi như hoa, lời nói trong như ngọc .
– Tóc mềm hơn mây, da trắng hơn tuyết .
+ Nghệ thuật : Hình ảnh ẩn dụ mang tính ước lệ, liệt kê, từ ngữ tinh lọc ( từ Hán việt, từ chỉ mức độ ) .
⇒ Thúy Vân có vẻ như đẹp quí phái, phúc hậu, cao sang .
⇒ Vẻ đẹp hòa giải với vạn vật thiên nhiên tạo hóa .
⇒ Dự báo trước đời sống êm đềm, bình lặng, suôn sẻ của Thúy Vân .

3. Bức chân dung của Thúy Kiều

Kiều càng tinh tế mặn mà / So bề tài sắc lại là phần hơn
– Nghệ thuật : so sánh ⇒ Khẳng định vẻ đẹp tiêu biểu vượt trội cả tài lẫn sắc của Thúy Kiều ( Sắc sảo về trí tuệ. Mặn mà về tâm hồn ) .
– Nhan sắc :
+ Mắt trong như làn nước mùa thu
+ Lông mày đẹp như núi mùa xuân
+ Tác giả tập trung chuyên sâu miêu tả đôi mắt của Thúy Kiều ( đôi mắt biểu lộ phần tinh anh của tâm hồn và trí tuệ ) .
+ Nghệ thuật : hình ảnh ước lệ tượng trưng, điển tích, nhân hóa, thành ngữ .
⇒ Thúy Kiều có vẻ như đẹp lộng lẫy, đài các, sang chảnh – một tuyệt thế giai nhân .
– Tài năng
+ Nghệ thuật : liệt kê, từ ngữ chỉ mức độ .
+ Thúy Kiều mưu trí thiên bẩm : cầm, kì, thi, họa .
+ Tài năng đạt tới mức lí tưởng ( theo ý niệm thẩm mĩ ) .
– Tâm hồn
– Một trái tim đa sầu, đa cảm trước cung đàn “ Bạc mệnh ” .
– Vẻ đẹp của Thúy Kiều là sự tích hợp của cả sắc – tài – tình .
– Bức chân dung Thúy Kiều điển hình nổi bật hơn vì tác giả sử dụng 12 dòng thơ, ngoài sắc còn tả tài, tình của Thúy Kiều, tả Vân trước làm nền cho vẻ đẹp của Thúy Kiều .

+ Nghệ thuật: đòn bẩy ⇒ Nổi bật bức chân dung Thúy Kiều.

– Vẻ đẹp của Thúy Kiều làm cho tạo hóa “ ghen ”, “ hờn ”. Kiều năng lực, trái tim đa sầu đa cảm ⇒ dự báo một số phận éo le, đau khổ, bạc mệnh .

4. Vẻ đẹp đức hạnh của Thúy Vân và Thúy Kiều

– Là hai cô gái đẹp, đã đến tuổi trưởng thành yêu đương, hò hẹn .
– Đứng đắn, giữ gìn nền nếp gia phong với đời sống của thiếu nữ phòng khuê .
– Miêu tả nhân vật bằng bút pháp thẩm mỹ và nghệ thuật ước lệ, lý tưởng hóa nhân vật .

III. Bài phân tích

“ Truyện Kiều ” của Nguyễn Du là một siêu phẩm trong nền văn học Nước Ta. “ Truyện Kiều ” là kết tinh thành tựu nghệ thuật và thẩm mỹ dân tộc bản địa trên mọi phương diện : ngôn từ, thể loại, cách kiến thiết xây dựng nhân vật, nghệ thuật và thẩm mỹ miêu tả vạn vật thiên nhiên, phác họa tính cách và miêu tả chân dung. Và Nguyễn Du đặc biệt quan trọng thành công xuất sắc trong việc miêu tả người qua bức chân dung chị em Thúy Kiều qua đoạn trích “ Chị em Thúy Kiều ” .
Bốn dòng thơ đầu tác giả ra mắt chung về vị thứ và vẻ đẹp của chị em Thúy Kiều :
Đầu lòng hai ả tố nga ,
Thuý Kiều là chị, em là Thuý Vân .
Mai cốt cách, tuyết ý thức ,
Mỗi người mỗi vẻ mười phân vẹn mười
Bằng cách ra mắt hai “ ả tố nga ” vừa ngắn gọn vừa giản dị và đơn giản rất là ấn tượng khá đầy đủ. Trong mái ấm gia đình họ Vương có hai cô con gái đầu lòng đẹp như Hằng Nga. Và câu thơ “ Mai cốt cách, tuyết niềm tin ” bằng việc sử dụng bút phát ước lệ tượng trưng trải qua hai hình ảnh “ mai ”, “ tuyết ”, tác giả gợi lên trước mắt tất cả chúng ta vẻ đẹp của hai thiếu nữ với dáng người mảnh dẻ, duyên dáng như cây mai một loài hoa đẹp và cao quý, tâm hồn của họ trong trắng như tuyết, cả hai đều đẹp hoàn thành xong, hoàn mỹ “ mười phân vẹn mười ”, mỗi người mang một nét đẹp riêng “ Mỗi người mỗi vẻ ”, đúng là cách nhìn đầy ngợi ca trân trọng của tác giả .
Thực sự chính sau những câu thơ ra mắt về hai chị em, ngòi bút Nguyễn Du lúc này đây cũng lại có khunh hướng đơn cử hơn trong bức chân dung sang chảnh của Thuý Vân được miêu tả qua câu :
Vân xem sang chảnh khác vời
Chỉ riêng với hai chữ sang chảnh trong câu thơ cũng đã như nói lên vẻ đẹp đài các, cao sang của Vân. Thực sự chính với vẻ đẹp ấy của thiếu nữ được so sánh với những thứ cao đẹp trên đời trải qua đoạn thơ :
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang .
Hoa cười ngọc thốt đoan trang ,
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da .
Đến đoạn thơ này người đọc hoàn toàn có thể nhận thấy được chân dung của Vân được miêu tả một cách khá toàn vẹn từ khuôn mặt, rồi miêu tả cả nét mày, làn da, mái tóc đến nụ cười, lời nói cũng giống như “ ngọc thốt ”. Nàng Vân có khuôn mặt đầy đặn, phúc hậu như vầng trăng, không chỉ có vậy nàng lại có đôi lông mày sắc nét như con ngài, có miệng cười tươi thắm như hoa. Đặc biệt quan tâm đến giọng nói trong trẻo thốt ra từ hàm răng ngà ngọc và mái tóc của nàng bồng bềnh hơn mây. Vân còn chiếm hữu một làn da của nàng trắng hơn tuyết. Từ chính những đặc thù miêu tả này tất cả chúng ta hoàn toàn có thể nhận thấy được vẻ đẹp của Vân sánh với những nét kiều diễm, sáng trong của những bảo vật tinh khôi của đất trời ban cho. Thực sự là một vẻ đẹp toát lên một vẻ đẹp trung hậu, êm dịu và vô cùng đoan trang, sang trọng và quý phái biết bao nhiêu. Vân thì đẹp một vẻ đẹp hòa giải là thế nhưng đến với nàng Kiều thì khác .
Nếu tả Thúy Vân với bốn câu thơ thì sang Thúy Kiều, Nguyễn Du dành cho nàng mười hai câu thơ. Nếu Vân được miêu tả với vẻ đẹp tuyệt đối thì Thúy Kiều còn vượt lên trên cái tuyệt đối đó, nếu Thúy Vân chỉ nói đến sắc thì Kiều còn đẹp cả sắc lẫn tài, đó là vẻ đẹp của tuyệt thế giai nhân tinh tế mặn mà .
Kiều càng tinh tế mặn mà ,
So bề tài sắc lại là phần hơn
Ở đây, Nguyễn Du rất thành công xuất sắc trong việc sử dụng thẩm mỹ và nghệ thuật đòn kích bẩy : Miêu tả Vân trước để làm nền cho vẻ đẹp của Kiều. Chỉ bằng một câu thơ với những từ “ càng ”, “ hơn ” tác giả giúp người đọc tưởng tượng rõ vẻ đẹp tiêu biểu vượt trội của Kiều. Nàng không những tuyệt đỉnh công phu về nhan sắc mà còn tinh tế về trí tuệ, mặn mà về tâm hồn .
Làn thu thuỷ, nét xuân sơn ,
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh
Khi miêu tả Thúy Kiều, tác giả vẫn sử dụng bút pháp ước lệ trải qua những hình tượng vạn vật thiên nhiên “ thu thủy ”, “ xuân sơn ”, “ hoa ghen ”, “ liễu hờn ”. Chỉ có điều Nguyễn Du không liệt kê nhiều chi tiết cụ thể như Vân mà chỉ tập trung chuyên sâu ở đôi mắt. Hình ảnh ước lệ “ thu thủy ” gợi tả đôi mắt Kiều đẹp trong như nước mùa thu, “ xuân sơn ” gợi lên đôi lông mày thanh tú trên khuôn mặt tươi tắn, đôi mắt ấy của Kiều chính là hành lang cửa số tâm hồn, biểu lộ sự tinh tế về trí tuệ, mặn mà về tâm hồn. Sắc của Kiều làm cho người ta ngưỡng mộ mê hồn đến lỗi hoàn toàn có thể “ mất nước, mất thành ”, còn vạn vật thiên nhiên thì ganh ghét, đố kỵ “ hoa ghen ”, “ liễu hờn ” .
Sắc đã vậy còn tài, tình của Kiều thì sao ? Miêu tả Kiều tác giả dành một phần để nói về nhan sắc, còn dành đến hai phần để nói về năng lực. Đây chính là dụng ý nghệ thuật và thẩm mỹ của Nguyễn Du. Ông muốn nhấn mạnh vấn đề vẻ đẹp của Kiều thì không có bút pháp nào tả nổi. Về vẻ đẹp của Kiều là số một còn về tài thì trong thiên hạ may ra có người thứ hai :
Thông minh vốn sẵn tính trời ,
Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm .
Cung thương làu bậc ngũ âm ,
Nghề riêng ăn đứt Hồ cầm một trương .
Thúy Kiều có cả tài cầm – kì – thi – hoạ của những bậc văn nhân quân tử và tài nào cũng đến mức điêu luyện. Thúy Kiều nàng giỏi về âm luật đến mức làu bậc. Cây đàn mà nàng chơi là cây hồ cầm, tiếng đàn của nàng ăn đứt bất kể nghệ sĩ nào và đã trở thành nghề riêng rồi. Không dừng lại ở đó thì để cực tả cái tài của Kiều, Nguyễn Du cũng đã sử dụng hàng loạt những từ ngữ ở mức độ tuyệt đối đó là những từ như : vốn sẵn, pha nghề, làu bậc và đủ mùi. Không những giỏi ca hát, chơi đàn mà Kiều còn sáng tác nhạc nữa, nhưng cung đàn nàng sáng tác là một thiên Bạc mệnh. Có thể nói chính với bản đàn ấy đã ghi lại tiếng lòng của một tâm hồn đa sầu đa cảm. Tác giả Nguyễn Du cực tả năng lực của Kiều chính là ngợi ca cái tâm đặc biệt quan trọng của nàng. Thông qua đây ta nhận thấy được năng lực của Kiều vượt lên trên tổng thể và là biểu lộ của những phẩm chất cao đẹp, một vẻ đẹp của trái tim trung hậu, nồng nhiệt, nghĩa tình, vị tha. Từ tổng thể những yếu tố này cũng đã gợi mở ra vẻ đẹp của Kiều là sự phối hợp của sắc – tài – tình và đạt đến mức siêu phàm, lí tưởng .
Mặc dù tài sắc của Thúy Kiều, Thúy Vân khác nhau dự báo về tương lai đời sống khác nhau, nhưng đức hạnh của hai nàng đều đáng trân trọng, điều này biểu lộ qua bốn câu thơ cuối :
Phong lưu rất mực hồng quần ,
Xuân xanh giao động tới tuần cập kê .
Êm đềm trướng rủ màn che ,
Tường đông ong bướm đi về mặc ai
Những câu thơ cuối lại quay về miêu tả thực trạng sống của hai chị em, cả hai nàng xuất thân con viên ngoại nên đời sống cũng được xem là khá giả, “ giàu sang ”, sống trong lụa là gấm vóc. Kiều và Vân đã sắp tới tuổi cập kê, gần tuổi xuất giá, trước khi sóng gió ập đến thì chị em “ êm đềm trướng rủ màn che ”, cuộc sống trôi qua yên ả, vui vầy. Dẫu cũng đã trưởng thành, nhưng cả hai nàng đều còn rất thanh thuần, tinh khiết, bao nhiêu thứ ái tình “ ong bướm ”, Kiều Vân cũng chưa từng nếm trải, giữ gìn nền nếp gia phong một phép .
Đoạn trích “ Chị em Thúy Kiều ” là một trong những đoạn thơ hay nhất, đẹp nhất trong “ Truyện Kiều ” được nhiều người yêu thích. Ngôn ngữ thơ tinh luyện, giàu cảm hứng. Nét vẽ hàm súc, quyến rũ, nét vẽ nào cũng có thần. Các bịên pháp tu từ ẩn dụ, so sánh, nhân hóa được thi hào vận dụng tài tình tạo nên những vần thơ ước lệ mà trữ tình, đầy chất thơ. Hàm ẩn sau bức chân dung mĩ nhân là cả một tấm lòng quý mến trân trọng. Đó là thẩm mỹ và nghệ thuật tả người điêu luyện của thi hào Nguyễn Du mà ta cảm nhận được .

V. Một số lời bình về tác phẩm

1. Nổi bật bên hình ảnh người em gái có tính cách thung dung, điềm đạm và cuộc sống yên bình bình yên là hình tượng Thúy Kiều với sắc-tài-tình-mệnh khác thường. Một vẻ đẹp bùng cháy rực rỡ, đằm thắm bởi sự nhiều mẫu mã của tâm hồn, sự thông tuệ và tấm lòng giàu cảm hứng đã ngời sáng lên chân dung Thúy Kiều … Và vẻ đẹp triển khai xong sắc-tài-tình của cô thiếu nữ đương tuổi thanh xuân cài trâm ngày hôm nay còn chất chứa một viễn ảnh về cuộc sống thảm kịch tương lai .
( Đặng Thanh Lê, Giảng văn Truyện Kiều, Nxb Giáo dục đào tạo, 1997 )
2. Cả vẻ đẹp lẫn kĩ năng của nhân vật, tuy dều được vẽ ra rất khéo, bút pháp phong phú nhưng vẫn nằm trong khuôn khổ của nghệ thuật và thẩm mỹ và tư tưởng thời trung đại, với đường nét ước lệ, cao quý, tuyệt vời, lý tưởng. Nhưng đáng chú ý quan tâm là dụng ý của tác giả khi phân biệt nét khác nhau của hai nhân vật, nhấn mạnh vấn đề nét này, bỏ lỡ nét kia, làm hiện rõ hai bức chân dung, dự báo số phận về sau của mỗi người. Nàng Thúy Vân sẽ được hưởng phúc đấy, còn nàng Thúy Kiều sẽ bị tạo hóa đố kị, ghanh tỵ, làm cho đời nàng trôi bạt, tan nát suốt mười lăm năm. Đó là thẩm mỹ và nghệ thuật “ tả ý ” phức tạp, thâm thúy của thơ văn cổ xưa .
( Trần Đình Sử, Đọc văn học văn, Nxb Giáo dục đào tạo, TP. Hà Nội, 2001 )

Tải xuống

Bài giảng: Chị em Thúy Kiều – Cô Nguyễn Dung (Giáo viên VietJack)

Xem thêm sơ đồ tư duy của những tác phẩm, văn bản lớp 9 hay, chi tiết cụ thể khác :

Mục lục Văn mẫu | Văn hay 9 theo từng phần:

Giới thiệu kênh Youtube VietJack

Ngân hàng trắc nghiệm lớp 9 tại khoahoc.vietjack.com

Đã có app VietJack trên điện thoại thông minh, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi trực tuyến, Bài giảng …. không lấy phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS .

Nhóm học tập facebook miễn phí cho teen 2k7: fb.com/groups/hoctap2k7/

Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:

Theo dõi chúng tôi không lấy phí trên mạng xã hội facebook và youtube :

Loạt bài Tuyển tập những bài văn hay | văn mẫu lớp 9 của chúng tôi được biên soạn một phần dựa trên cuốn sách: Văn mẫu lớp 9 và Những bài văn hay lớp 9 đạt điểm cao.

Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.

Source: https://suachuatulanh.edu.vn
Category : Tư Vấn Hỗ Trợ