Sự vận chuyển O2 trong máu và mô kẽ

2021-04-12 12:49 PM

Các loại khí hoàn toàn có thể chuyển dời từ nơi này đến nơi khác bằng cách khuếch tán và nguyên do của sự vận chuyển này là sự chênh lệch về phân áp từ vị trí tiên phong cho tới vị trí tiếp theo .Biên tập viên : Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Sau khi Oxy được khuếch tán từ phế nang vào máu phổi, sẽ được vận chuyển gần như trọn vẹn tới những mao mạch ở mô dưới dạng gắn với hemoglobin. Sự Open của Hb trong hồng cầu được cho phép máu vận chuyển một lượng O2 nhiều hơn 30 đến 100 lần sự vận chuyển O2 hòa tan trong máu. Trong những tế bào ở mô của cơ thể, O2 phản ứng với rất nhiều chất để tạo ra CO2. Lượng CO2 này vào những mao mạch ở mô và được vận chuyển ngược trở lại phổi. CO2, như O2, phối hợp với những chất hóa học trong máu làm tăng sự vận chuyển CO2 lên 15-20 lần .

Vận chuyển ô xy từ phổi đến mô

Các loại khí hoàn toàn có thể chuyển dời từ nơi này đến nơi khác bằng cách khuếch tán và nguyên do của sự vận chuyển này là sự chênh lệch về phân áp từ vị trí tiên phong cho tới vị trí tiếp theo. Như vậy, O2 khuếch tán từ phế nang vào máu mao mạch phổi vì phân áp O2 ( PO2 ) trong những phế nang lớn hơn PO2 trong máu mao mạch phổi. Trong những mô khác của cơ thể, PO2 trong máu mao mạch cao hơn so với những mô gây ra sự khuếch tán O2 vào những tế bào .
trái lại, khi O2 được chuyển hóa ở những tế bào để tạo thành CO2, phân áp CO2 ở nội bào tăng lên, gây ra sự khuếch tán CO2 vào những mao mạch mô. Sau khi máu vào phổi, CO2 khuếch tán ra khỏi máu vào những phế nang vì PCO2 trong máu mao mạch phổi lớn hơn trong những phế nang .
Như vậy, việc vận chuyển O2 và CO2 của máu nhờ vào vào cả việc khuếch tán chúng và lưu lượng của dòng máu .

Sự khuếch tán ô xy từ phế nang vào máu ở mao mạch phổi

Phần trên của hình, cho thấy một phế nang liền kề với mao mạch phổi, đã minh họa sự khuếch tán O2 giữa không khí ở phế nang và máu ở phổi. PO2 trung bình của O2 dạng khí ở phế nang là 104 mm Hg, trong khi PO2 máu tĩnh mạch đổ vào mao mạch phổi tại phần cuối động mạch của nó ở mức trung bình chỉ 40 mmHg, bởi một lượng lớn O2 đã rời khỏi máu khi nó đi qua những mô ở ngoại vi. Vì vậy sự chênh lệch phân áp oxy khởi đầu mà gây ra sự khuếch tán O2 vào mao mạch phổi là 104 – 40, hay là 64 mmHg .

Hình. Sự hấp thu oxy vào máu mao mạch phổi .
Trong đồ thị ở phần dưới của hình vẽ trên, đường cong cho thấy sự ngày càng tăng nhanh gọn PO2 máu khi máu đi qua những mao mạch phổi, PO2 máu tăng gần bằng PO2 của không khí trong lòng phế nang ngay trước đó PO2 máu đã tăng một khoảng chừng gấp 3 lần ở những mao mạch, trở thành gần 104 mm Hg .

Hấp thu oxy vào máu tại phổi trong lúc lao động

Trong thời hạn lao động nặng, cơ thể của một người hoàn toàn có thể nhu yếu nhiều hơn 20 lần lượng oxy thông thường. Ngoài ra, do tăng cung lượng tim khi lao động, thời hạn mà máu vẫn còn trong mao mạch phổi hoàn toàn có thể được giảm xuống thấp hơn 50% thông thường. Tuy nhiên, nhờ thông số bảo đảm an toàn rất cao cho sự khuếch tán của O2 qua màng hô hấp, máu vẫn trở nên gần như bão hòa với O2 trước khi rời khỏi mao mạch phổi. Điều này hoàn toàn có thể được lý giải như sau :

Thứ nhất, dung tích O2 hòa tan tăng gần gấp ba lần khi lao động; Kết quả này chủ yếu là do tăng diện tích bề mặt của các mao mạch tham gia vào sự khuếch tán và cũng từ một tỷ lệ thông khí-tưới máu nhiều hơn gần như lý tưởng ở phần trên của phổi.

Thứ hai, chú ý quan tâm trong những đường cong, trong điều kiện kèm theo không lao động, máu trở nên gần như bão hòa với O2 trước khi nó đi qua một phần ba những mao mạch phổi, và phần đông không có O2 khuếch tán thêm vào máu trong hai phần ba cuối của quy trình vận chuyển. Điều đó có nghĩa là, máu thường nằm trong những mao mạch phổi lâu hơn khoảng chừng ba lần thời hạn thiết yếu để phân phối đủ O2 cho cơ thể. Do đó, khi lao động, thậm chí còn với một thời hạn ngắn tiếp xúc trong những mao mạch, máu vẫn hoàn toàn có thể gần như đủ lượng oxy .

Vận chuyển ô xy trong máu động mạch

Khoảng 98 Phần Trăm lượng máu đi vào trong tâm nhĩ trái từ phổi chỉ vừa đi qua những mao mạch phế nang đã được oxy hóa, PO2 lên đến khoảng chừng 104 mmHg. 2 Tỷ Lệ còn lại của máu đã chảy qua động mạch chủ đi vào tuần hoàn phổi là nguồn cung ứng máu chính cho những mô sâu trong phổi và không được tiếp xúc với không khí ở phổi. Lưu lượng máu này được gọi là ” dòng shunt “, có nghĩa là máu được đi tắt qua những vùng trao đổi khí. Sau khi ra khỏi phổi, PO2 của máu tại những shunt là giao động bằng giá trị thông thường ở mạng lưới hệ thống tĩnh mạch, khoảng chừng 40 mmHg. Khi máu trong những tĩnh mạch phổi này gặp máu giàu oxy từ những mao mạch phế nang, đây được gọi là sự hòa lẫn máu tĩnh mạch đã làm cho PO2 của máu vào tim trái và bơm vào động mạch chủ giảm xuống khoảng chừng 95 mm Hg. Những đổi khác này của PO2 trong máu tại những điểm khác nhau trong mạng lưới hệ thống tuần hoàn được biểu lộ trong hình .

Hình. Sự biến hóa PO2 trong máu mao mạch phổi, máu động mạch mạng lưới hệ thống và máu trong mạng lưới hệ thống mao mạch, chứng tỏ ảnh hưởng tác động của sự hòa trộn máu tĩnh mạch

Hình. Sự khuếch tán của oxy từ một mao mạch ở mô vào những tế bào ( PO2 trong khoảng chừng kẽ = 40 mm Hg, và ở trong tế bào = 23 mm Hg. )
PO2 trong dịch kẽ xung quanh những tế bào ở mô trung bình chỉ 40 mm Hg. Như vậy, có một sự chênh lệch phân áp bắt đầu lớn gây ra sự khuếch tán O2 từ máu mao mạch vào những mô một cách rất nhanh gọn, PO2 trong những mao mạch giảm nhanh xuống gần bằng với 40 mm Hg – phân áp trong mô kẽ. Do đó, PO2 của máu khi rời khỏi những mao mạch ở mô và nhập vào những tĩnh mạch body toàn thân cũng là khoảng chừng 40 mm Hg .

Tăng lưu lượng dòng máu sẽ tăng PO2 ở dịch kẽ

Nếu lưu lượng máu qua một mô đơn cử được tăng lên, càng tăng số lượng O2 được vận chuyển vào những mô thì PO2 ở đó càng tăng cao tương ứng hơn. Hiệu ứng này được biểu lộ trong hình. Lưu ý rằng sự ngày càng tăng lưu lượng máu đến 400 Phần Trăm thường tăng PO2 từ 40 mm Hg ( tại điểm A trong hình ) đến 66 mm Hg ( điểm B ). Tuy nhiên, số lượng giới hạn trên mà PO2 hoàn toàn có thể tăng lên, thậm chí còn với lưu lượng máu tối đa, là 95 mm Hg, vì đây là phân áp O2 trong máu động mạch. Ngược lại, nếu lưu lượng máu qua mô giảm, PO2 ở mô cũng giảm đi, như biểu lộ ở điểm C .

Tăng chuyển hóa ở mô sẽ làm giảm PO2 ở dịch kẽ

Nếu những tế bào sử dụng nhiều O2 cho sự trao đổi chất hơn so với thông thường, PO2 ở dịch kẽ sẽ giảm. Hình 41-4 cũng cho thấy hiệu ứng này, cho thấy giảm PO2 ở dịch kẽ khi mức tiêu thụ O2 của tế bào được tăng lên và tăng PO2 khi mức tiêu thụ giảm .

Hình. Ảnh hưởng của lưu lượng dòng máu và vận tốc sử dụng oxy tới PO2 ở mô
Tóm lại, PO2 tại mô được cân đối bởi 2 yếu tố sau : ( 1 ) vận tốc máu vận chuyển O2 đến những mô và ( 2 ) vận tốc mô tiêu thụ O2 .

Sự khuếch tán ô xy từ các mao mạch ngoại vi vào các tế bào ở mô

Các tế bào luôn sử dụng oxy. Do đó, ở ngoại vi, PO2 nội bào tại mô vẫn còn thấp hơn so với PO2 trong mao mạch. Ngoài ra, trong nhiều trường hợp, có một khoảng cách sinh học đáng kể giữa những mao mạch và tế bào. Do đó, thông thường PO2 nội bào giao động từ 5 – 40 mm Hg, trung bình 23 mm Hg ( đo trực tiếp ở động vật hoang dã thí nghiệm ). Vì chỉ có 1-3 mm Hg của phân áp O2 thường được dùng để tham gia tổng thể những quy trình chuyển hóa sử dụng oxy trong tế bào, nên ngay cả PO2 nội bào ở mức thấp – 23 mm Hg vẫn là đủ và bảo đảm an toàn cho cơ thể .

Source: https://suachuatulanh.edu.vn
Category : Dịch Vụ Khác