Pháp luật điều chỉnh hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế
1. Khái niệm về hợp đồng mua bán quốc tế
Hợp đồng mua bán là sự thỏa thuận hợp tác giữa những bên, trong đó một bên là người bán có nghĩa vụ và trách nhiệm chuyển vào quyền sở hữu của bên kia, là người mua, một gia tài nhất định gọi là hàng hóa – đối tượng người tiêu dùng của hợp đồng, còn người mua có nghĩa vụ và trách nhiệm nhận hàng và trả một số tiền ngang bằng trị giá của hàng .
Hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế, dù được ký kết hoàn hảo, cụ thể đến đâu, bản thân nó cũng không hề dự kiến, tiềm ẩn, gồm có tổng thể những yếu tố, những trường hợp hoàn toàn có thể phát sinh trong trong thực tiễn. Do đó, cần phải bổ trợ cho hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế một cơ sở pháp lý đơn cử bằng cách lựa chọn luật vận dụng cho hợp đồng đó. Điều này có nghĩa là, mỗi một hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế đã được ký kết, là một cơ sở pháp lý quan trọng để những bên dựa vào đó xác lập quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm và nghĩa vụ và trách nhiệm của mình, để những bên tự kiểm tra lại mình và kiểm tra đối phương. Nhưng, trong trong thực tiễn lại thường xảy ra những trường hợp mà tranh chấp phát sinh giữa những bên lại không được pháp luật hoặc lao lý không khá đầy đủ trong hợp đồng : Trường hợp này, những bên phải dựa vào luật điều chỉnh hợp đồng, tức là dựa vào luật được vận dụng cho hợp đồng đó để xử lý tranh chấp. Không chỉ những bên đương sự phải khám phá luật vận dụng cho hợp đồng mua bán đã ký kết mà cả Tòa án ( hoặc Trọng tài ), được giao xử lý tranh chấp phát sinh, cũng phải điều tra và nghiên cứu yếu tố luật vận dụng cho hợp đồng đó thì mới hoàn toàn có thể làm tốt được tính năng, trách nhiệm của mình .
2. Pháp luật điều chỉnh hợp đồng trong lĩnh vực thương mại
Pháp luật điều chỉnh hợp đồng trong lĩnh vực thương mại được hiểu là tổng thể quy phạm pháp luật do Nhà nước ban hành hoặc thừa nhận, điều chỉnh các quan hệ xã hội phát sinh trong quá trình ký kết và thực hiện hợp đồng trong lĩnh vực thương mại.
Bạn đang đọc: Pháp luật điều chỉnh hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế
Nội dung của pháp luật điều chỉnh hợp đồng trong nghành thương mại gồm có :
– Những pháp luật về thực chất, chủ thể của hợp đồng trong nghành nghề dịch vụ thương mại ;
– Những pháp luật về giao kết và triển khai hợp đồng trong nghành thương mại ;
– Những pháp luật về biến hóa, đình chỉ, hủy bỏ hợp đồng trong nghành thương mại ;
– Những pháp luật về nghĩa vụ và trách nhiệm vật chất ( chế tài thương mại ) do vi phạm hợp đồng trong nghành nghề dịch vụ thương mại ;
Ngoài ra, trong nội dung của pháp luật điều chỉnh hợp đồng trong nghành nghề dịch vụ thương mại, còn có những pháp luật về hợp đồng vô hiệu, về những giải pháp bảo vệ thực thi hợp đồng .
Theo nguyên tắc chung của tư pháp quốc tế ( international private law ), trong mua bán quốc tế, cảc bên đương sự trọn vẹn có quyền tự do thỏa thuận hợp tác chọn nguồn luật vận dụng cho quan hệ hợp đồng của mình. Nguồn luật đó hoàn toàn có thể là luật vương quốc, điều ưóc quốc tế về thương mại hoặc tập quán thương mại quốc tế và thậm chí còn cả những án lệ .
Song, điều quan trọng là ở chỗ nên chọn nguồn luật nào, làm thế nào để chọn luật thích hợp nhất để hoàn toàn có thể bảo vệ được quyền lợi và nghĩa vụ của mình. Vấn đề này thật không đơn thuần, cần phải điều tra và nghiên cứu tất cẳ những nguồn luật nói trên và cách vận dụng cũng như vai trò giá trị pháp lý của từng nguồn luật so với hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế .3. Điểu ước quốc tế về thương mại
Một khi tranh chấp phát sinh từ hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế tương quan đến yếu tố không được pháp luật hoặc pháp luật không không thiếu trong hợp đồng, những bên kí kết hợp đồng hoàn toàn có thể dựa vào những điều ước quốc tế về thương mại. Do đó, điều ước quốc tế về thương mại là nguồn luật tiên phong của hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế .
Có hai loại điểu ước quốc tế về thương mại. Loại thứ nhất đề ra những nguyên tắc pháp lý chung làm cơ sở cho hoạt động giải trí ngoại thương nói chung và mua bán xuất nhập khẩu, mua bán quốc tế nói riêng. Những điều ước quốc tế này ( hoàn toàn có thể là song phương hoặc đa phương, khu vực hoặc toàn thế giới ) không điểu chỉnh những yếu tố về quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm, nghĩa vụ và trách nhiệm đơn cử của những bên trong hợp đồng mua bán hàng hóa quốc
tế mà chỉ nêu những nguyên tắc pháp lý có đặc thù chỉ huy. Ví dụ như Hiệp định Thương mại song phương như Hiệp định Thương mại Nước Ta – Hoa Kỳ hoặc những Hiệp định Thương mại đa phương như Hiệp định GATT năm 1994, Hiệp định GATS / WTO v.v… trong đó những vương quốc ký kết đưa ra những nguyên tắc : Tồi huệ quốc về thương mại, ( Most Favoured Nation – MFN ) nguyên tắc có đi, có lại về thương mại, nguyên tắc đôi xử vương quốc … Loại điều ước này chỉ điều chỉnh gián tiếp những hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế .
Loại điều ước quốc tế về thương mại thứ hai là những điều ước quốc tế trực tiếp điều chỉnh những yếu tố tương quan đến quyền hạn, nghĩa vụ và trách nhiệm và nghĩa vụ và trách nhiệm của bên bán và bên mua trong việc ký kết và thực thi hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế. Loại này đóng vai trò quan trọng, giúp những bên hoàn toàn có thể xử lý được tranh chấp đơn cử đã phát sinh từ hợp đồng ký kết. Ví dụ về những loại này hoàn toàn có thể dẫn ra Công ước Viên năm 1980 về hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế, trong đó lao lý thủ tục ký kết hợp đồng mua bán ; quyển và nghĩa vụ và trách nhiệm của những bên ; nghĩa vụ và trách nhiệm do vi phạm hợp đồng …
Với ý nghĩa là nguồn luật điều chỉnh hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế, vai trò của hai loại điều ước quốc tế về thương mại nói trên nhờ vào vào giá trị pháp lý của chúng đối vổi hợp đồng mua bán hàng hốa quốc tế .
Đối với những điều ưổc quốc tế mà nưổc ta đã ký kết hoặc đã thừa nhận, chúng có giá trị bắt buộc so với hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế có tương quan. Những điều ước quốc tế này là nguồn luật đương nhiên, những bên ký kết hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế hoàn toàn có thể dựa vào chúng mà không cần phải có sự thỏa thuận hợp tác riêng nào trong hợp đồng. Điều này có nghĩa là, dù những bên mua và bán có dẫn chiếu tới hay không dẫn chiếu tối thì những điều ước quốc tế vẫn đương nhiên được vận dụng. Những điều ước quốc tế này đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh hợp đồng ngoại thương .
Song, lúc bấy giờ, ngoại trừ một sô – điều ước quốc tế về thương mại điều chỉnh gián tiếp hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế, nước ta chưa ký, chưa tham gia một điều ước song phương hoặc đa phương nào điều chỉnh trực tiếp quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm của những bên trong hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế .
Những điều ước quốc tế về thương mại mà Nhà nước ta không ký, chưa ký hoặc không thừa nhận thì không có giá trị bắt buộc đôi với những thương nhân – chủ thể về phía bên Nước Ta trong hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế. Những điều ước quốc tế này không phải là nguồn luật đương nhiên của hợp đồng mua bán do những thương nhân Nước Ta ký kết với thương nhân quốc tế. Chúng chỉ trở thành nguồn luật điều chỉnh hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế nếu những bên thỏa thuận hợp tác dẫn chiếu tới chúng trong hợp đồng. Ví dụ : cho đến nay Nước Ta vẫn chưa tham gia Công ước Viên năm 1980 về Hợp đồng Mua bán Hàng hóa Quốc tế, do đó Công ước này chỉ được vận dụng để điều chỉnh hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế mà những thương nhân Nước Ta đã ký với những thương nhân quốc tế nếu trong hợp đồng mua bán ngoại thương có những pháp luật lao lý sẽ áp dụng Công ước Viên, hoặc hai bên thỏa thuận hợp tác với nhau sẽ dựa vào Công ước Viên để xử lý những tranh chấp phát sinh. Nếu không có sự thỏa thuận hợp tác đó, Công ước Viên sẽ không có ý nghĩạ và không có bất kể giá trị pháp lý nào đôi với những thương nhân Nước Ta, chủ thể của hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế .
Khi vận dụng điều ước quốc tế để điều chỉnh hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế, cần phải quan tâm đến đặc thù pháp lý của những loại quy phạm pháp luật có trong điểu ước quốc tế đó. Nếu là những loại quy phạm có đặc thù mệnh lệnh, những bên đương sự – chủ thể của hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế phải tuyệt đối tuân thủ. Nếu làm sai, hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế sẽ không có hiệu lực thực thi hiện hành. Nếu là quy phạm có đặc thù tùy ý, những bên hoàn toàn có thể tuân theo hoặc không tuân theo. Nếu trong những điều ước quốc tế về thương mại ( mà nhà nước Nước Ta đã tham gia ký kết hoặc do những bên dẫn chiếu tối ) có những pháp luật khác với lao lý Nước Ta thì, dựa theo Điều 5 khoản 1 của Luật Thương. mại Nước Ta năm 2005 và Điều 759 khoản 2 Bộ luật Dân sự Nước Ta năm 2005 ( được Quốc hội trải qua ngày 14/06/2005 có hiệu lực hiện hành từ 01/01/2006 ) hoàn toàn có thể có hai cách xử lý :
– Một là, so với điều ước quốc tế về thương mại mà Nhà nước ta đã tham gia ký kết và phê chuẩn, tất cả chúng ta sẽ phải tuân theo những pháp luật trong điều ước quốc tế đó ;
Điều 5 khoản 1 Luật Thương mại năm 2005 lao lý : “ Trường hợp điểu ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên có pháp luật vận dụng pháp luật quốc tế, tập quán thương mại quốc tế hoặc có lao lý khác với pháp luật của Luật này thì vận dụng pháp luật của điều ước quốc tế đó. ”
– Hai là, đôi vói điểu ước quốc tê mà Nhà nước ta chưa tham gia và chưa công nhận, tất cả chúng ta có quyền bảo lưu, không vận dụng những pháp luật trái vdi lao lý của Nước Ta ( nghĩa là hoàn toàn có thể chỉ vận dụng từng chương, mục, từng điểu khoản nào không trái với luật Nước Ta, còn những chương, mục, nhưng pháp luật nào trái với luật Nước Ta, tất cả chúng ta có quyền bảo lưu không vận dụng ) .
Những quy phạm pháp luật của điều ước quốc tế là những quy phạm pháp luật thực ra đã được những vương quốc thống nhất. Do vậy, dựa vào điều ước quôc tế, những chủ thể của hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tê dù ở những nước khác nhau, hoàn toàn có thể sẽ có một sự hiểu thống nhất trong việc xử lý nhanh gọn tranh chấp phát sinh, tiết kiệm chi phí thời hạn. Song lúc bấy giờ, đổì với Nước Ta tất cả chúng ta, vì nước ta chưa ký nhiều điều ước quốc tê về mua bán với những quốc tế, đặc biệt quan trọng là những nưóc tăng trưởng, nên điều ước quốc tế về thương mại vổi ý nghĩa là nguồn luật điều chỉnh hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế chưa phát huy thật sự vai trò của nó .4. Luật quốc gia – Luật nước ngoài
Khi không có điều ưôc quốc tế hoặc có nhưng điều ước quốc tế không đề cập hoặc đề cập không đầy đủ những vấn đề về quyền và nghĩa vụ của các bên trong hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế, các chủ thể của hợp đồng có thể dựa vào luật pháp của một quốc gia nào đó để giải quyết vấn đề phát sinh. Trong trường hợp này, luật quốc gia trở thành nguồn luật điều chỉnh hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế, bổ sung cho những thiếu sót của hợp đồng đó. Và như vậy, luật quốc gia đó có thể là luật nước ngoài đốĩ với ít nhất một trong hai bên – người bán hoặc người mua.
Xem thêm: Chiều cao xe tải bao nhiêu là phù hợp? – Dịch Vụ Chuyển Nhà Trọn Gói Kiến Vàng Giá Rẻ Hà Nội
Về Việc vận dụng luật quốc tế, Điều 5 khoản 2 Luật Thương mại năm 2005 lao lý : “ Các bên trong thanh toán giao dịch thương mại có yếu tố quốc tế được thỏa thuận hợp tác vận dụng pháp luật quốc tế nếu pháp luật quốc tế đó không trái với những nguyên tắc cơ bản của pháp luật Nước Ta. ”
Luật vương quốc của một nước sẽ được vận dụng cho hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế khi :
– Các bên thỏa thuận hợp tác trong hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế. Điều này có nghĩa là ngay từ lúc đàm phán ký kết hợp đồng, những bên hoàn toàn có thể thỏa thuận hợp tác, đưa yếu tố này vào thành một lao lý của hợp đồng mua bán, gọi là lao lý về luật vận dụng. Điều khoản này có thê được lao lý như sau : ” mọi vấn để không được pháp luật hoặc lao lý không vừa đủ trong hợp đồng này sẽ được xử lý theo luật Nước Ta ”
– Các bên thỏa thuận hợp tác lựa chọn luật vận dụng cho hợp đồng sau khi hợp đồng mua bán đã được ký kết : Phương pháp này thường được những bên sử dụng khi trong hợp đồng mua bán, mà những bên đã ký kết trước đó, vì một nguyên do có đặc thù khách quan hoặc chủ quan ( hợp đồng được soạn thảo quá đơn thuần, ngắn gọn để chớp thời cơ chính bản thân những bên ký kết chưa thấy rõ được tầm quan trọng của pháp luật luật vận dụng … ) không có lao lý về luật vận dụng. Lúc này thường là tranh chấp đã xảy ra, nhưng những bên vẫn hoàn toàn có thể đàm phán với nhau để thỏa thuận hợp tác chọn luật vận dụng. Tất nhiên, trong trong thực tiễn, trường hợp này rất khó có được một sự nhất trí trong việc chọn luật của nước nào trong số luật của hai nước tương quan, tuy nhiên, nếu tất cả chúng ta chọn luật của nưởc thứ ba hoặc dẫn chiếu tôi một điều ước quốc tế thì yếu tố cũng hoàn toàn có thể được tháo gỡ .
– Khi luật đó được pháp luật trong những điều ước quốc tế hữu quan. Điều này có nghĩa là nếu trong những điều ước quốc tế mà vương quốc mình đã tham gia ký kết ( hoặc thừa nhận ) có lao lý lao lý về luật vận dụng cho những hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế thì luật đó đương nhiên được ốp dụng, những chủ thể của hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế không phải mất thời hạn đàm phán về yếu tố đó nữa .
– Khi luật đó được trọng tài – cơ quan xét xử tranh chấp – lựa chọn nếu những bên trong hợp đồng không thỏa thuận hợp tác được với nhau về luật vận dụng ( Điều 14.2 Luật Trọng tài thương mại năm 2010 ) .
Luật vương quốc được những bên lựa chọn hoàn toàn có thể là luật nước người bán, luật nước ngưòi mua, luật của nước thứ ba hoặc luật của bất kể nưổc nào khác có mối tương quan vởi hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế, ví dụ điển hình như luật nơi ký kết hợp đồng, luật nơi triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm …
Việc chọn luật của nước nào trọn vẹn do những chủ thể của hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế tự thỏa thuận hợp tác và tự quyết định hành động. Trong trong thực tiễn, việc lựa chọn luật nước nào trưởc hết phụ thuộc vào vào sự đàm phán, vào thế của người đàm phán và đặc biệt quan trọng là vào sự hiểu biết của mỗi bên về luật của nước mà mình và bạn hàng đang sắp lựa chọn. Thông thường những doanh nghiệp Nước Ta muốn sử dụng luật Nước Ta làm luật điều chỉnh cho hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế của mình. Nhưng ngược lại, đối phương đàm phán cũng lại chỉ muôh vận dụng luật của chính nước họ. Nếu hai bên không nhân nhượng nhau thì việc ký kết hợp đồng hoàn toàn có thể bị cản trở. Trong trường hợp này, ta hoàn toàn có thể để nghị với đối phương cùng chọn luật của nước thứ ba hoặc bản thân đối phương cũng hoàn toàn có thể ý kiến đề nghị hãy vận dụng luật của nước thứ ba nào đó .
Trước khi đồng ý chấp thuận chọn luật của nước thứ ba cần phải tương đối am hiểu luật của nước thứ ba đó. Chẳng hạn, ít ra cũng phải biết là luật nước đó bảo vệ quyền lợi và nghĩa vụ cho người bán hay người mua, luật nước đó có tương quan tởi hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế đã ký kết hay không, hoặc có trái với chính sách chính trị hay vi phạm quyền lợi và nghĩa vụ của tất cả chúng ta hay không v.v…
Khi nói luật vương quốc là nguồn luật điều chỉnh hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế không có nghĩa là hàng loạt mạng lưới hệ thống luật vương quốc đều được đem vận dụng, mà chỉ vận dụng những luật, những văn bản pháp luật có tương quan tới thương mại như Pháp lệnh, Nghị định, Nghị quyết, Chỉ thị …
Cần quan tâm rằng những văn bản dưới luật thường hay được sửa đổi, bổ trợ do đó cần phải bám sát những sự biến hóa đó .5. Tập quán quốc tế về thương mại
Tập quán quốc tế về thương mại cũng là nguồn luật của hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế .
Tập quán thương mại là những thói quen thương mại được công nhận thoáng đãng. Những thói quen thương mại sẽ được công nhận và trở thành tập quán thương mại khi thỏa mãn nhu cầu ba nhu yếu sau :
– Là một thói quen phổ cập, được nhiều nước vận dụng và vận dụng liên tục …
– Về từng yếu tố và ở từng địa phương, đó là thói quen độc nhất .
– Là một thói quen có nội dung rõ ràng mà người ta hoàn toàn có thể dựa vào đó để xác lập quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm so với nhau .
Thông thường, những tập quán thương mại quốc tế được chia thành ba nhóm : những tập quán có đặc thù nguyên tắc ; những tập quán thương mại quốc tế chung và những tập quán thương mại khu vực. Tập quán, có đặc thù nguyên tắc là những tập quán cơ bản, bao trùm, được hình thành trên cơ sở của nguyên tắc tôn trọng chủ quyền lãnh thổ vương quốc và bình đắng giữa những dân tộc bản địa, ví dụ, Tòa án ( hoặc Trọng tài ) của nước nào thì có quyền vận dụng những quy tắc tố tụng của nước đó khi xử lý những yếu tố về thủ tục tố tụng trong những tranh chấp về hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế .
Tập quán thương mại quốc tế chung là những tập quán thương mại được nhiều nước công nhận và được vận dụng ở nhiều nơi, nhiều khu vực. Ví dụ những Điều kiện Thương mại Quốc tế do Phòng Thương mại Quốc tế ( ICC ) tập hợp và soạn thảo ( gọi tắt là Incoterms ). Các bản Incoterms đã từng được công bô ‘ và sửa đổi qua những năm : Incoterms 1953 – Incoterms 1980 – Incoterms 1990 – Incoterms 2000 và phiên bản mới nhất lúc bấy giờ là Incoterms 2010 trong đó pháp luật những điều kiện kèm theo thương mại khác nhau ( như điều kiện kèm theo FOB, CIF, DAP. .. ) được rất nhiều nước trên quốc tế thừa nhận và vận dụng .
Các tập quán thương mại khu vực ( địa phương ) là những tập quán thương mại quốc tế được vận dụng ở từng nước, từng khu vực hoặc từng cảng. Ví dụ, ở Hoa Kỳ cũng có điều kiện kèm theo giao hàng FOB, nhưng theo điều kiện kèm theo FOB Hoa Kỳ, nghĩa vụ và trách nhiệm của người bán sẽ nặng hơn nhiều ( như người bán phải thuê tàu hộ người mua ) so vói nghĩa vụ và trách nhiệm của người bán FOB trong Incoterms 2010 .
Tập quán quốc tế về thương mại sẽ được vận dụng cho hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế trong những trường hợp :– Khi chính hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế quy định;
– Khi những điểu ước quốc tế tương quan lao lý ;
– Khi luật thực ra ( luật vương quốc ) do những bên thỏa thuận hợp tác lựa chọn, không có hoặc có nhưng không vừa đủ, còn khiếm khuyết về yếu tố tranh chấp, về vấn để cần được điều chỉnh ( xem Điều 827 khoản 4 Bộ luật Dân sự Nước Ta ) .
Trong ba trường hợp trên, tập quán thương mại quốc tế sẽ được vận dụng để điều chỉnh hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế. Song, cần chú ý quan tâm là, vì tập quán quốc tế thường có nhiều loại do đó, để tránh sự nhầm lẫn hoặc sự hiểu không thông nhất về một tập quán nào đó. Ví dụ, giao hàng theo điều kiện kèm theo FOB, cảng Hải Phòng Đất Cảng Nước Ta theo Incoterms 2010, ở đây, từ Incoterms 2010 bao hàm ý là tất cả chúng ta chiếu theo bản Quy tắc của Phòng Thương mại Quốc tế, bản sửa đổi năm 2010, cảng đi ( cảng bốc hàng ) là cảng Hải Phòng Đất Cảng của Nước Ta và quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của người bán và người mua sẽ được xác lập theo Incoterms năm 2010 .
Source: https://suachuatulanh.edu.vn
Category : Vận Chuyển
