Giấy tờ có giá là gì? Các loại giấy tờ có giá? Lưu ý khi sử dụng
Luật sư tư vấn:
1. Khái niệm giấy tờ có giá
Hiện nay Bộ luật dân sự 2015 chưa định nghĩa cụ thể giấy tờ có giá là gì mà chỉ nêu giấy tờ có giá là một loại tài sản.
Theo Khoản 8, Điều 6, Luật ngân hàng nhà nước nhà nước Nước Ta 2010 ; Khoản 1, Điều 3 Thông tư 04/2016 / TT-NHNN và Khoản 1 Điều 2 Thông tư 01/2012 / TT-NHNN lao lý :
‘ ’ Giấy tờ có giá là vật chứng xác nhận nghĩa vụ và trách nhiệm trả nợ giữa tổ chức triển khai phát hành giấy tờ có giá với người chiếm hữu giấy tờ có giá trong một thời hạn nhất định, điều kiện kèm theo trả lãi và những điều kiện kèm theo khác ” .
Căn cứ vào nội dung giải đáp về giấy tờ có giá tại công văn 141 / TANDTC-KHXX có liệt kê một số ít loại giấy tờ có giá như sau :
‘ ’ 1. Điều 163 của Bộ luật dân sự năm 2005 lao lý : “ Tài sản gồm có vật, tiền, giấy tờ có giá và những quyền gia tài ”. Theo lao lý tại điểm 8 Điều 6 của Luật Ngân hàng Nhà nước Nước Ta năm 2010 thì giấy tờ có giá là “ vật chứng xác nhận nghĩa vụ và trách nhiệm trả nợ giữa tổ chức triển khai phát hành giấy tờ có giá với người chiếm hữu giấy tờ có giá trong một thời hạn nhất định, điều kiện kèm theo trả lãi và những điều kiện kèm theo khác ”. Căn cứ vào những lao lý của pháp lý hiện hành, thì giấy tờ có giá gồm có :
a ) Hối phiếu đòi nợ, hối phiếu nhận nợ, séc, công cụ chuyển nhượng ủy quyền khác được lao lý tại Điều 1 của Luật những công cụ chuyển nhượng ủy quyền năm 2005 ;
b ) Trái phiếu nhà nước, trái phiếu công ty, kỳ phiếu, CP được lao lý tại điểm c khoản 1 Điều 4 của Pháp lệnh ngoại hối năm 2005 ;
c ) Tín phiếu, hối phiếu, trái phiếu, công trái và công cụ khác làm phát sinh nghĩa vụ và trách nhiệm trả nợ được lao lý tại điểm 16 Điều 3 của Luật quản trị nợ công năm 2009 ;
d ) Các loại sàn chứng khoán ( CP, trái phiếu, chứng từ quỹ ; quyền mua CP, chứng quyền, quyền chọn mua, quyền chọn bán, hợp đồng tương lai, nhóm sàn chứng khoán hoặc chỉ số sàn chứng khoán ; Hợp đồng góp vốn góp vốn đầu tư ; những loại sàn chứng khoán khác do Bộ Tài chính pháp luật ) được lao lý tại khoản 1 Điều 6 của Luật chứng khoán năm 2006 ( đã được sửa đổi, bổ trợ một số ít điều năm 2010 ) ;
đ ) Trái phiếu doanh nghiệp được lao lý tại Điều 2 của Nghị định số 52/2016 / NĐ-CP ngày 19/5/2006 của nhà nước về “ Phát hành trái phiếu doanh nghiệp ” … ’ ’Như vậy thì chỉ những loại giấy tờ được nêu trên mới được pháp lý thừa nhận là giấy tờ có giá .
Giấy tờ có giá được xác lập là một loại gia tài theo lao lý tại Điều 105 Bộ luật Dân sự năm ngoái, nhưng trong Bộ luật Dân sự cũng không có pháp luật đơn cử về khái niệm “ giấy tờ có giá ” .
Tuy nhiên, lúc bấy giờ, trong lao lý của pháp lý hiện hành, đơn cử tại khoản 8 Điều 6 Luật Ngân hàng nhà nước Nước Ta năm 2010, khoản 1 Điều 3 Thông tư 04/2016 / TT-NHNN, khoản 1 Điều 2 Thông tư 01/2012 / TT-NHNN có lao lý đơn cử về khái niệm giấy tờ có giá như sau :
Giấy tờ có giá được xác lập là một loại giấy tờ có giá trị như chứng cứ, dẫn chứng để xác nhận nghĩa vụ và trách nhiệm trả nợ giữa tổ chức triển khai phát hành giấy tờ có giá ( thường là ngân hàng nhà nước, tổ chức triển khai tín dụng thanh toán phi ngân hàng nhà nước … ) với người chiếm hữu giấy tờ có giá ( ví dụ người mua trái phiếu, tín phiếu … ) trong một thời hạn nhất định, điều kiện kèm theo trả lãi và những điều kiện kèm theo khác trong thanh toán giao dịch ghi nợ này .
Về những loại giấy tờ được xác lập là giấy tờ có giá thì địa thế căn cứ theo pháp luật của pháp lý hiện hành, đơn cử điểm c khoản 2 Điều 6 Luật Ngân hàng Nhà nước Nước Ta, giải đáp về nhiệm vụ được lao lý tại Công văn 141 / TANDTC-KHXX ngày 21 tháng 09 năm 2011 có lao lý những loại giấy tờ có giá gồm có :
– Trái phiếu nhà nước, trái phiếu công ty, kỳ phiếu, CP theo pháp luật của Pháp lệnh về ngoại hối .
– Hối phiếu đòi nợ, hối phiếu nhận nợ, Séc, Công cụ chuyển nhượng ủy quyền khác theo lao lý của Luật những công cụ chuyển nhượng ủy quyền năm 2005 ( trừ công cụ nợ dài hạn được tổ chức triển khai phát hành nhằm mục đích kêu gọi vốn trên thị trường ) .
– Tín phiếu, trái phiếu, hối phiếu, công trái và công cụ khác theo pháp luật của pháp lý quản trị về nợ công .
– Các loại sàn chứng khoán theo pháp luật tại Điều 6 Luật chứng khoán năm 2006 sửa đổi năm 2010, gồm những giấy tờ như CP, trái phiếu, chứng từ quỹ ; quyền mua CP, chứng quyền, quyền chọn mua, quyền chọn bán, nhóm sàn chứng khoán, chỉ số sàn chứng khoán, Hợp đồng góp vốn góp vốn đầu tư và những loại sàn chứng khoán khác .
Qua nghiên cứu và phân tích ở trên, hoàn toàn có thể xác lập chỉ có những giấy tờ được ghi nhận tại Luật Ngân hàng Nhà nước năm 2010, Công văn 141 / TANDTC-KHXX ngày 21 tháng 09 năm 2011 mới được xác lập là giấy tờ có giá. Các loại giấy tờ khác mà không thuộc những giấy tờ được liệt kê ở trên thì không được xác lập là giấy tờ có giá .Tuy nhiên hiện nay rất nhiều người nhầm lẫn giữa giấy tờ có giá với các loại giấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản. Phổ biến nhất chính là giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hay sổ tiết kiệm. Các giấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản này không phải giấy tờ có giá bởi bản thân tờ giấy đó nó không phải là tài sản. Tài sản thực sự chính là quyền sở hữu đối với tài sản được nêu trong giấy. Ví dụ đối với giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, tài sản thực sự chính là quyền sử dụng đất, đối với sổ tiết kiệm tài sản thực sự chính là khoản tiền gửi tại ngân hàng/
2. Một số vấn đề nhầm lẫn về giấy tờ có giá
Như đã nghiên cứu và phân tích, trong pháp luật của Bộ luật Dân sự – văn bản pháp lý chung vận dụng cho mọi quan hệ dân sự, giấy tờ có giá được xác lập là một loại gia tài được sử dụng trong những thanh toán giao dịch dân sự, nhưng Bộ luật Dân sự năm năm ngoái không lao lý về khái niệm của “ giấy tờ có giá ”, khiến cho nhiều chủ thể tham gia thanh toán giao dịch dân sự hoảng sợ trong việc xác lập về giấy tờ có giá. Trong khi đó, khái niệm về “ giấy tờ có giá ” mặc dầu được lao lý trong Thông tư 04/2016 / TT-NHNN, Thông tư 01/2012 / TT-NHNN, nhưng đây lại là những văn bản pháp lý chuyên ngành, đơn cử là trong nghành kinh tế tài chính – ngân hàng nhà nước, không phải tổng thể mọi người ai cũng biết đến, chăm sóc đến, tiếp cận và hiểu rõ những văn bản trong nghành nghề dịch vụ này. Điều này, dẫn đến việc nhiều người hiểu nhầm về khái niệm “ giấy tờ có giá ” cũng như nhầm lẫn trong việc xác lập giấy tờ có giá trong thanh toán giao dịch dân sự .
Bởi xuất phát từ cách hiểu “ nôm na ”, theo định nghĩa cơ bản trong Tiếng Việt, nhiều người vẫn ý niệm và hiểu đơn thuần “ giấy tờ có giá ” là giấy tờ mà có giá trị, mang trị giá được bằng tiền, hay lượng tiền nhất định. Đồng thời theo pháp luật chung của Bộ luật dân sự năm năm ngoái, “ giấy tờ có giá ” là gia tài, hoàn toàn có thể mua và bán, chuyển nhượng ủy quyền, thế chấp ngân hàng, cầm đồ … tham gia những thanh toán giao dịch dân sự. Xuất phát từ cách hiểu này, dẫn đến nhiều người nhầm lẫn khi xác lập những giấy tờ ghi nhận quyền sở hữu tài sản như Giấy ghi nhận quyền sử dụng đất, Giấy ghi nhận quyền sở hữu nhà tại, Giấy ghi nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và gia tài khác gắn liền với đất, Giấy ĐK xe … là giấy tờ có giá khi tham gia thanh toán giao dịch. Đây là một trong thực tiễn đang diễn ra khá thông dụng .
Tuy nhiên, những giấy tờ như Giấy ghi nhận quyền sử dụng đất, Giấy ghi nhận quyền sở hữu nhà tại, Giấy ghi nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và gia tài khác gắn liền với đất, Giấy ĐK xe … vốn không phải là chứng từ, vật chứng ghi nhận nghĩa vụ và trách nhiệm trả nợ, mà nó chỉ là giấy tờ pháp lý ghi nhận quyền của chủ sở hữu tài sản, chủ sở hữu quyền sử dụng nên trọn vẹn không được xác lập là giấy tờ có giá theo khái niệm được lao lý tại khoản 8 Điều 6 Luật Ngân hàng Nhà nước Nước Ta năm 2010, khoản 1 Điều 3 Thông tư 04/2016 / TT-NHNN, khoản 1 Điều 2 Thông tư 01/2012 / TT-NHNN, nó cũng không được liệt kê vào list những loại giấy tờ có giá được ghi nhận ở Công văn 141 / TANDTC-KHXX được trích dẫn ở trên. Những giấy tờ này là những giấy tờ có giá trị, nhưng không phải là “ giấy tờ có giá ”, mà là giấy tờ tiềm ẩn quyền của chủ sở hữu tài sản. Cụ thể :
Ví dụ : Giấy ghi nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và gia tài khác gắn liền với đất, theo pháp luật tại khoản 16 Điều 3 Luật Đất đai năm 2013 được xác lập là chứng thư pháp lý ghi nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà tại, quyền sở hữu về gia tài gắn liền với đất hợp pháp của chủ sử dụng đất, chủ sở hữu nhà ở gắn liền với đất. Nhìn chung, Giấy ghi nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà tại, và gia tài khác gắn liền với đất là giấy tờ tiềm ẩn quyền sử dụng quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản của chủ sử dụng đất hợp pháp. Bản thân Giấy tờ này không phải là một loại giấy tờ có giá, cũng không được xác lập là một gia tài, nhưng lại có ý nghĩa mang đặc thù là hình thức ghi nhận quyền gia tài – quyền sử dụng đất, một gia tài vô hình dung, gắn liền với một mảnh đất hữu hình .
Cũng tựa như như vậy, Giấy ĐK xe là giấy tờ pháp lý xác nhận thông tin của chủ sở hữu chiếc xe, không được xác lập là gia tài bởi gia tài ở đây là chiếc xe có không thiếu thông tin được ghi nhận trên Giấy ĐK xe đã được cấp .
Đồng thời, vì không được xác lập là giấy tờ có giá, là gia tài nên khi có hành vi chiếm giữ trái phép, hoặc chiếm đoạt những giấy tờ ghi nhận quyền sở hữu tài sản như Giấy ghi nhận quyền sử dụng đất thì chủ sở hữu những loại giấy tờ này cũng không hề khởi kiện theo hướng kiện đòi gia tài được, mà chỉ hoàn toàn có thể nhu yếu những cơ quan có thẩm quyền ( ví dụ cơ quan công an ) buộc người chiếm giữ trái phép trả lại gia tài cho chủ chiếm hữu .
Ví dụ : Anh A là chủ sử dụng đất hợp pháp của mảnh đất rộng 80 mét vuông, đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hợp pháp so với mảnh đất này. Tuy nhiên, ngày 02/03/2016, lấy nguyên do là cần mượn “ Sổ đỏ ” ( Giấy ghi nhận quyền sử dụng đất so với mảnh đất này ” của anh A để kê khai, so sánh với “ Sổ đỏ ” của mình, anh C – một người họ hàng của anh A đã đến mượn “ Sổ đỏ ” của anh A nhưng sau khi mượn được, anh C đã cố ý không trả lại giấy tờ này cho anh A, mà đem đi cầm đồ tại một “ tổ chức triển khai tín dụng thanh toán đen ”. Sau đó, anh A phát hiện ra vấn đề này. Trường hợp này vì Giấy ghi nhận quyền sử dụng đất so với mảnh đất 80 mét vuông của anh A không phải là giấy tờ có giá, không phải là gia tài nên anh A không hề khởi kiện đòi anh C trả lại gia tài được, nhưng có quyền nhu yếu công bố thanh toán giao dịch cầm đồ giữa anh C và “ tổ chức triển khai tín dụng thanh toán đen ” là vô hiệu. Đồng thời anh A hoàn toàn có thể nhu yếu cơ quan công an can thiệp để nhu yếu anh C trả lại Giấy ghi nhận quyền sử dụng đất cho mình .
Trong khi đó, nếu một người đang chiếm hữu trái phiếu công ty mà khi đến thời hạn theo pháp luật của trái phiếu mà công ty phát hành trái phiếu vẫn chưa hoàn tất nghĩa vụ và trách nhiệm trả nợ cho người chiếm hữu trái phiếu thì người chiếm hữu trái phiếu vẫn có quyền nhu yếu thanh toán giao dịch nghĩa vụ và trách nhiệm trả nợ .Như vậy, qua phân tích nêu trên, có thể xác định, không phải bất cứ loại giấy tờ nào cũng được xác định là giấy tờ có giá, cũng được xác định là tài sản tham gia trong giao dịch dân sự. Việc xác định rõ khái niệm “giấy tờ có giá”, và các loại giấy tờ được xác định là giấy tờ có giá mang ý nghĩa quan trọng khi xác định đối tượng tài sản trong giao dịch dân sự, đảm bảo các chủ thể có thể hiểu rõ bản chất của giao dịch, từ đó có phương án đảm bảo quyền lợi của mình. Đồng thời, qua việc xác định giấy tờ có giá cũng để tránh việc nhầm lẫn đối với các giấy tờ pháp lý khác mang tính chất ghi nhận quyền sở hữu, quyền sử dụng hợp pháp của chủ sở hữu tài sản.
3. Các loại giấy tờ có giá
Điều 163 của Bộ luật dân sự năm 2005 lao lý : ” Tài sản gồm có vật, tiền, giấy tờ có giá và những quyền gia tài “. Theo pháp luật tại Khoản 8, Điều 6, Luật ngân hàng nhà nước nhà nước Nước Ta 2010 thì giấy tờ có giá là ” dẫn chứng xác nhận nghĩa vụ và trách nhiệm trả nợ giữa tổ chức triển khai phát hành giấy tờ có giá với người chiếm hữu giấy tờ có giá trong một thời hạn nhất định, điều kiện kèm theo trả lãi và những điều kiện kèm theo khác ” .
Căn cứ vào các qui định của pháp luật hiện hành, thì giấy tờ có giá bao gồm:
a ) Hối phiếu đòi nợ, hối phiếu nhận nợ, séc, công cụ chuyển nhượng ủy quyền khác được pháp luật tại Điều 1 của Luật những công cụ chuyển nhượng ủy quyền năm 2005 ;
b ) Trái phiếu nhà nước, trái phiếu công ty, kì phiếu, CP được lao lý tại điểm c khoản 1 Điều 4 của Pháp lệnh ngoại hối năm 2005 ;
c ) Tín phiếu, hối phiếu, trái phiếu, công trái và công cụ khác làm phát sinh nghĩa vụ và trách nhiệm trả nợ được lao lý tại Khoản 16 Điều 3 của Luật quản lí nợ công năm 2009 ;
d ) Các loại sàn chứng khoán ( CP, trái phiếu, chứng từ quĩ ; quyền mua CP, chứng quyền, quyền chọn mua, quyền chọn bán, hợp đồng tương lai, nhóm sàn chứng khoán hoặc chỉ số sàn chứng khoán ; hợp đồng góp vốn góp vốn đầu tư ; những loại sàn chứng khoán khác do Bộ Tài chính pháp luật ) được pháp luật tại Khoản 1 Điều 6 của Luật chứng khoán năm 2006 ( đã được sửa đổi, bổ trợ 1 số ít Điều năm 2010 ) ;đ) Trái phiếu doanh nghiệp được qui định tại Điều 2 của Nghị định số 52/2006/NĐ-CP ngày 19/5/2006 của Chính phủ về “Phát hành trái phiếu doanh nghiệp”…
( Tài liệu tìm hiểu thêm : Công văn 141 / TANDTC-KHXX của Tòa án Nhân dân tối cao về thẩm quyền xử lý những nhu yếu trả lại giấy ghi nhận quyền sở hữu tài sản )
Luật Minh Khuê (tổng hợp & phân tích)
Source: https://suachuatulanh.edu.vn
Category : Văn Phòng
